Nijmeegse hoogleraar noemt akkers in de Achterhoek 'zombiegrond'
De bodemfauna op het platteland in Twente en de Achterhoek is nagenoeg verdwenen. Dat zegt Henk Siepel, hoogleraar dierecologie aan de Radboud Universiteit. ,,Het ziet er groen uit, maar het is zo dood als een pier.’’
'Zombienatuur', zo citeert Siepel de term die bioloog Jelle Reumer in oktober gaf aan het hedendaagse platteland. ,,Het ziet er groen uit, maar het is zo dood als een pier.’’
Het was Siepels ontdekking van de enorme afname van insecten, die Reumer destijds naar de term zombienatuur deed grijpen. De Nijmeegse hoogleraar Siepel komt nu zelf ook met die omschrijving, omdat hij onlangs ontdekte dat ook het leven onder de grond gedecimeerd is.
Siepel verwachtte dat al op basis van de mate van bemesting in met name het oosten en zuiden van Nederland. Op 50 willekeurige plekken nam hij vervolgens de proef op de som, waaronder in Twente en de Achterhoek. ,,En het klopte als een zwerende vinger’’, zegt Siepel, die onder andere nabij Vriezenveen en Winterswijk onderzoek in de bodem deed.
Geen bodemleven meer
We moeten niet elke keer dat bodemleven pesten door het scheuren en ploegen van de grond. Juist het frequent bewerken van de grond zorgt ervoor dat die beestjes verdwijnen
Bodemfauna heeft volgens Siepel een natuurlijke rol bij de afbraak van organische stoffen en de regulering van plaagdieren. Simpel gezegd: organismen in de bodem zorgen ervoor dat de bodem vruchtbaar blijft en ziekteverwekkers geen kans krijgen. ,,Maar in een groot deel van de Nederlandse landbouwgronden, vooral die in het oosten en zuiden van het land, is geen bodemleven meer dat die rol vervult’’, zegt Siepel.
,,Technische hulpmiddelen als pesticiden en meststoffen hebben de rol van het bodemleven overgenomen’’, zegt de hoogleraar. ,,Maar wij doen dat nogal onbeholpen. We geven veel te veel mest, waardoor nitraat uitspoelt naar het grondwater. Gevolg hiervan is dat veel drinkwaterputten onder boerenland zijn gesloten of het water moet worden bijgemengd. En het gebruik van pesticiden vormt een vicieuze cirkel. Door deze middelen gaan nog meer dieren dood, dus nog minder regulering, dus meer pesticiden enzovoort.’’
Pesticiden
Het is echter niet alleen het toevoegen van meststoffen en pesticiden, dat het bodemleven bedreigt. Siepel: ,,We moeten niet elke keer dat bodemleven pesten door het scheuren en ploegen van de grond. Juist het frequent bewerken van de grond zorgt ervoor dat die beestjes verdwijnen. Als je gewoon grasland hebt en je zou dat niet bewerken of pesticiden op gooien, dan blijft die bodem prima intact. Het is eigenlijk een ouderwets idee dat je denkt dat je de grond iedere keer moet omzetten.’’
Houtwallen
De crux zit in de hoogfrequente grondbewerking en het onvermogen van de bodemfauna weer terug te komen op die plek. Een hoge grondwaterstand, die er op de zandgronden niet is, kan zorgen voor het terugkeren van die bodemfauna. Via water in een plasdrassituatie kan bodemleven van de randen van een perceel dan naar het weiland terugkeren. Houtwallen zouden die functie moeten hebben, zegt Siepel. ,,In die houtwallen is nog een perfecte soortenrijkdom van de bodemfauna. Die is te vergelijken met die van oude bossen. Alleen, het kost die beestjes járen om naar het midden van het perceel te komen. En voordat ze daar zijn, is de grond alweer en paar keer omgezet.’’
Wanneer Siepel een proefje had genomen op de essen, waar een laag teelaarde op ligt, dan had hij een andere uitkomst gehad
Maar is het erg, dat verdwijnen van de bodemfauna? Siepel: ,,Je kunt natuurlijk kunstmest en pesticiden blijven toevoegen. Maar het surplus spoelt uit naar het diepere grondwater. De kosten voor bijvoorbeeld voor de waterwinning worden vervolgens wel afgewenteld op de maatschappij.’’
'Onzin'
Voorzitter Arjan Bonthuis van LTO-afdeling Zuid Twente stelt dat het probleem van het bodemleven de aandacht heeft van de landbouwers. ,,In de kern heeft Siepel gelijk met zijn opmerkingen. Het bodemleven verdient meer aandacht. We zijn daarom al jaren bezig met het toevoegen van humus en compost aan de bodem. Maar om te zeggen dat de bodem hier zo dood is als een pier. Dat is onzin.’’
Volgens Bonthuis is het een gegeven dat op arme zandgronden meststoffen toegevoegd moeten worden. ,,Wanneer Siepel een proefje had genomen op de essen, waar een laag teelaarde op ligt, dan had hij een andere uitkomst gehad. Zeker weten.’’
Bonthuis stelt dat de hoeveelheid pesticiden in de landbouw de laatste jaren al met 70 procent verminderd. Bonthuis: ,,Maar dat merk je pas later. Dat geldt ook voor de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van bemesting.’’ Volgens de LTO-voorzitter zijn van de twintig meetpunten die volgens Europese richtlijnen boven de norm zaten, er nu nog maar drie over.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
nieuws gemist?
Trucks rijden op frituurvet • Wéér aardbeving Turks-Syrische grens • Bruls is carnavalskameleon
Geen tijd gehad om het nieuws te volgen? Wij hebben de oplossing. De Gelderlander zet elke dag de belangrijkste berichten op een rij. Dit is een selectie van het nieuws van maandag 20 februari.Doetinchem -
met video
Huizenkopers opgelet! Dit is het goedkoopste huis in heel Berkelland (en dit het duurste)
Wie een huis zoekt in de gemeente Berkelland vindt het goedkoopste aan de Prins Bernhardstraat in Borculo. Voor kopers met een meer gevulde portemonnee staat het duurste huis hemelsbreed vierhonderd meter verderop: een monumentale villa waar die eerste zeker vijf keer in past.Borculo -
PREMIUMgeld & geluk5
Stephanie en zoon Freek: ‘Zijn er 6000 euro per jaar op achteruit gegaan na zijn 18de verjaardag’
Om voor zoon Freek te zorgen, krijgt Stephanie een deel van zijn persoonsgebonden budget. Het geld dat hij met beleggen verdient, zet hij opzij. In deze Mezza-rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. -
oproep
Wat is jouw favoriete liedje en waarom?
Iedereen heeft er wel een: een nummer dat voor hem of haar om wat voor reden dan ook heel bijzonder is. Voor de rubriek ‘Mijn Liedje’ zijn we op zoek naar mensen uit de regio die over hun speciale liedje willen vertellen. -
column
Waarom deze trend op LinkedIn zo irritant is - en wat je beter kan doen
Psycholoog Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert en auteur van het boek Fokking druk. Hij verwondert zich over het moderne werken en geeft elke week tips voor meer geluk en minder stress op je werk. Vandaag: humblebragging
-
PREMIUM
'Meiden mogen later net zo van seks genieten als jongens’
Tijdens de Week van de Lentekriebels, die vandaag op basisscholen begint, horen oudere leerlingen nu ook alles over, jawel, de clitoris. Want die is net zo belangrijk als de piemel, stelt Elsbeth Reitzema. -
-
-
Longa’30 2 verlaat bekertoernooi op eervolle wijze
Het tweede elftal van het Lichtenvoordse Longa'30 2 is zondagmiddag op eervolle wijze gesneuveld in het bekertoernooi. In de vierde ronde was eersteklasser Voorwaarts Twello te sterk voor de ploeg van trainer Ferhat Ozerdogan.Oost Gelre -
Video / Update
Iseldonk eindelijk weer los met carnaval: ‘Heerlijk dat het weer kan’
Na drie jaar afwezigheid kon er in Ulft eindelijk weer carnaval gevierd worden. In Iseldonk, zoals Ulft tijdens het carnaval heet, werd de traditionele optocht met het thema ‘Ut kan weer’ en ‘Loat maor komme’ zondagmiddag in de regen gevierd.Ulft
In samenwerking met indebuurt Doetinchem
30 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerKat
Freek Loo
leo
leo
leo