Nijmeegse hoogleraar noemt akkers in de Achterhoek 'zombiegrond'
De bodemfauna op het platteland in Twente en de Achterhoek is nagenoeg verdwenen. Dat zegt Henk Siepel, hoogleraar dierecologie aan de Radboud Universiteit. ,,Het ziet er groen uit, maar het is zo dood als een pier.’’
Delen per e-mail
'Zombienatuur', zo citeert Siepel de term die bioloog Jelle Reumer in oktober gaf aan het hedendaagse platteland. ,,Het ziet er groen uit, maar het is zo dood als een pier.’’
Het was Siepels ontdekking van de enorme afname van insecten, die Reumer destijds naar de term zombienatuur deed grijpen. De Nijmeegse hoogleraar Siepel komt nu zelf ook met die omschrijving, omdat hij onlangs ontdekte dat ook het leven onder de grond gedecimeerd is.
Siepel verwachtte dat al op basis van de mate van bemesting in met name het oosten en zuiden van Nederland. Op 50 willekeurige plekken nam hij vervolgens de proef op de som, waaronder in Twente en de Achterhoek. ,,En het klopte als een zwerende vinger’’, zegt Siepel, die onder andere nabij Vriezenveen en Winterswijk onderzoek in de bodem deed.
Geen bodemleven meer
We moeten niet elke keer dat bodemleven pesten door het scheuren en ploegen van de grond. Juist het frequent bewerken van de grond zorgt ervoor dat die beestjes verdwijnen
Bodemfauna heeft volgens Siepel een natuurlijke rol bij de afbraak van organische stoffen en de regulering van plaagdieren. Simpel gezegd: organismen in de bodem zorgen ervoor dat de bodem vruchtbaar blijft en ziekteverwekkers geen kans krijgen. ,,Maar in een groot deel van de Nederlandse landbouwgronden, vooral die in het oosten en zuiden van het land, is geen bodemleven meer dat die rol vervult’’, zegt Siepel.
,,Technische hulpmiddelen als pesticiden en meststoffen hebben de rol van het bodemleven overgenomen’’, zegt de hoogleraar. ,,Maar wij doen dat nogal onbeholpen. We geven veel te veel mest, waardoor nitraat uitspoelt naar het grondwater. Gevolg hiervan is dat veel drinkwaterputten onder boerenland zijn gesloten of het water moet worden bijgemengd. En het gebruik van pesticiden vormt een vicieuze cirkel. Door deze middelen gaan nog meer dieren dood, dus nog minder regulering, dus meer pesticiden enzovoort.’’
Pesticiden
Het is echter niet alleen het toevoegen van meststoffen en pesticiden, dat het bodemleven bedreigt. Siepel: ,,We moeten niet elke keer dat bodemleven pesten door het scheuren en ploegen van de grond. Juist het frequent bewerken van de grond zorgt ervoor dat die beestjes verdwijnen. Als je gewoon grasland hebt en je zou dat niet bewerken of pesticiden op gooien, dan blijft die bodem prima intact. Het is eigenlijk een ouderwets idee dat je denkt dat je de grond iedere keer moet omzetten.’’
Houtwallen
De crux zit in de hoogfrequente grondbewerking en het onvermogen van de bodemfauna weer terug te komen op die plek. Een hoge grondwaterstand, die er op de zandgronden niet is, kan zorgen voor het terugkeren van die bodemfauna. Via water in een plasdrassituatie kan bodemleven van de randen van een perceel dan naar het weiland terugkeren. Houtwallen zouden die functie moeten hebben, zegt Siepel. ,,In die houtwallen is nog een perfecte soortenrijkdom van de bodemfauna. Die is te vergelijken met die van oude bossen. Alleen, het kost die beestjes járen om naar het midden van het perceel te komen. En voordat ze daar zijn, is de grond alweer en paar keer omgezet.’’
Wanneer Siepel een proefje had genomen op de essen, waar een laag teelaarde op ligt, dan had hij een andere uitkomst gehad
Maar is het erg, dat verdwijnen van de bodemfauna? Siepel: ,,Je kunt natuurlijk kunstmest en pesticiden blijven toevoegen. Maar het surplus spoelt uit naar het diepere grondwater. De kosten voor bijvoorbeeld voor de waterwinning worden vervolgens wel afgewenteld op de maatschappij.’’
'Onzin'
Voorzitter Arjan Bonthuis van LTO-afdeling Zuid Twente stelt dat het probleem van het bodemleven de aandacht heeft van de landbouwers. ,,In de kern heeft Siepel gelijk met zijn opmerkingen. Het bodemleven verdient meer aandacht. We zijn daarom al jaren bezig met het toevoegen van humus en compost aan de bodem. Maar om te zeggen dat de bodem hier zo dood is als een pier. Dat is onzin.’’
Volgens Bonthuis is het een gegeven dat op arme zandgronden meststoffen toegevoegd moeten worden. ,,Wanneer Siepel een proefje had genomen op de essen, waar een laag teelaarde op ligt, dan had hij een andere uitkomst gehad. Zeker weten.’’
Bonthuis stelt dat de hoeveelheid pesticiden in de landbouw de laatste jaren al met 70 procent verminderd. Bonthuis: ,,Maar dat merk je pas later. Dat geldt ook voor de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van bemesting.’’ Volgens de LTO-voorzitter zijn van de twintig meetpunten die volgens Europese richtlijnen boven de norm zaten, er nu nog maar drie over.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Collega’s burgemeester Ede juist tegen uitstel verkiezingen: ‘Noodzakelijk om land bestuurbaar te houden’
ARNHEM/ DOETINCHEM/ NIJMEGEN - Het uitstellen van de Tweede Kamerverkiezingen heeft nadelige gevolgen. Een kabinet dat sowieso nóg langer demissionair is bijvoorbeeld. -
PREMIUM
Ruzie over groenstrook Gaanderen opnieuw voor rechter, oplossing lijkt in de maak
DEN HAAG/GAANDEREN – Een jaren slepende kwestie over een groenstrook in Gaanderen, lijkt dichter bij een oplossing. Dat bleek vandaag bij de Raad van State, de hoogste bestuursrechter in ons land. -
PREMIUM
video Achterhoekse vergulder werkt voor basiliek Sint-Jan in Den Bosch: ‘Een grote klus’
Hij is de enige fulltime vergulder van Nederland. Steven Voshart uit het Achterhoekse Groenlo voorziet koperen versieringen van kathedraal Sint-Jan uit Den Bosch van een dun laagje bladgoud. Inclusief de haan, daterend van het midden van de 19de eeuw. -
Scooterrijder gewond door voorrangsfout automobilist in Doetinchem
DOETINCHEM - Een scooterrijder is donderdagmiddag gewond geraakt bij een ongeluk in Doetinchem. De man botste op de kruising van de Gildestraat en de Nijverheidsweg op een auto. -
De Graafschap legt talent Neghli vast tot 2023
DOETINCHEM - De Graafschap heeft Camiel Neghli zijn eerste profcontract gegeven. De 19-jarige aanvaller tekent bij de Doetinchemse eerstedivisionist een verbintenis voor 2,5 jaar, met een optie op nog een seizoen.
-
PREMIUM
mijn hobby Tonny (76) kan van elk stuk hout een pen maken
„Mijn familie komt oorspronkelijk uit Frankrijk en waren allemaal meubelmakers. Wij zitten al meer dan 110 jaar in ons garagebedrijf in Ulft, maar toen ik zes jaar geleden, na 42 jaar in de zaak, met pensioen ging wilde ik ook eens iets met hout proberen”, vertelt Tonny Frazer. -
PREMIUM
‘Als baby gedwongen weggehaald bij mijn moeder’; nieuwe stichting wil afstandskinderen bijstaan
DOETINCHEM - ,,Ik weet niet wie mijn biologische vader is. Hij heeft een Nederlands-Indische afkomst en hij had in de jaren zeventig vier maanden een relatie met mijn moeder. Ze ontmoetten elkaar in een kraakpand in Enschede. Dat is wat ik weet. Mijn biologische moeder kan of wil me niet verder helpen.” -
update Zwarte Cross trekt stekker uit eigen omroep Stamppot: veel te weinig leden
HENGELO/ LICHTENVOORDE - Er gaat per direct een streep door de nieuwe omroep Stamppot van de Feestfabriek, het bedrijf achter onder meer de Zwarte Cross en Mañana Mañana. Het aantal leden van de omroepvereniging is blijven steken op een paar duizend. Dat is bij lange na niet het aantal van 50.000 leden dat nodig was om aspirant-omroep te worden.
In samenwerking met indebuurt Doetinchem
30 reacties
Kat
Freek Loo
leo
leo
leo