De gedetineerden kunnen zich tot 21.30 uur vrij bewegen in delen van het gebouw. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor het volgen van hun dagprogramma en moeten dus bijvoorbeeld zorgen dat zij op tijd op hun gevangeniswerk zijn.

,,Wij willen gevangenen hun verantwoordelijkheden laten nemen’’, zegt directeur André Aarntzen van de Penitentiaire Inrichting in Arnhem-Zuid, zoals de Blue Band Bajes officieel heet. ,,Er is niks makkelijker dan een gevangene 24 uur vastzetten en af en toe laten luchten. Maar als wij alles van hen overnemen, dan zijn we alleen aan het bieden. Wij willen ook vragen.’’

LEES OOK Chaos in bajes: gevangenen krijgen vaker sleutel eigen cel

Rob Minkes van de centrale ondernemingsraad van de Dienst Justitiële Inrichtingen heeft veel kritiek op de sleutelproef. Hij vindt dat er te weinig toezicht is op de bewuste gevangenen en zegt dat het positieve effect van de proef eerst maar eens bewezen moet worden.

Aarntzen: ,,Nederlandse gevangenissen worden altijd weggezet als een hotel. Ik kan het woord 'soft' niet meer horen. Dit experiment laat wat mij betreft het omgekeerde zien. Moet je een vader in de gevangenis direct al zijn verantwoordelijkheden voor zijn gezin ontnemen? Ik vind van niet. Daarom zetten onze gevangenen nu bijvoorbeeld een project op touw waarbij zij binnen de muren van de P.I. huiswerkbegeleiding aan hun kinderen geven. Dit komt ook ten gunste aan het kind.’’