Maria van Renkum gaat op reis

Maar in oktober gaat Maria van Renkum zelf op reis, al is het niet ver en ook niet voor zo lang. Het Valkhof Museum in Nijmegen wordt voor drie maanden haar nieuwe thuis. Professor Oosterman van de Radboud Universiteit in Nijmegen richt daar een expositie in over Maria van Gelre. Deze als Marie d'Hartcourt (1380-1428)  in Frankrijk geboren vrouw behoorde tot de hofhouding van Valentina Visconti en trouwde in 1405 met de Hertog van Gelre. 

Van haar is onder meer bekend dat ze in 1406 en 1407 op bedevaart ging naar Maria van Renkum. Ook liet zij een gebedenboek maken. De bedevaart naar Maria van Renkum was in die tijd een gewoonte in adellijke kringen, ook de koning van Frankrijk was zeer begaan met het heiligenbeeld. Oosterman wil zijn expositie over Maria van Gelre aankleden met dat gebedenboek en met het beeld van Maria van Renkum. Het Bisdom heeft dat verzoek gehonoreerd.  

Het verblijf in Nijmegen valt in het niet bij de vorige keer dat Maria van Renkum niet in Renkum zelf verbleef. Juist door de verering uit hoge kringen, die ook veel geschenken richting Renkum stuurden, vreesde de katholieke kerk voor de veiligheid van het beeld toen in Nederland het protestantisme en de daarbij behorende beeldenstorm opgang deed. In 1574 werd de kapel van het klooster in Renkum bestormd en moesten de nonnen een veilig heenkomen zoeken. Ze kwamen via Arnhem in Utrecht terecht en het Mariabeeld reisde met hen mee. Pas in 1928 keerde het beeld vanuit Utrecht naar Renkum terug.

Ook de bedevaarten kwamen meteen weer op gang. De oorlog en de benzineschaarste maakten een tijdelijk einde aan de traditie, die in 1946 weer werd hervat. Tot 1956 trok de Mariabedevaart jaarlijks meer dan 10.000 bezoekers, daarna daalde het aantal deelnemers jaarlijks in. Anno nu voorziet Maria van Renkum nog steeds in een behoefte. Aan de jaarlijkse landelijke bedevaart is later nog een Gelderse bedevaart toegevoegd. Beide evenementen trekken nog grote groepen gelovigen. 

Over de herkomst van het beeldje en hoe het ooit in Renkum terecht is gekomen, is nog veel onduidelijk. Wel is bekend dat het rond 1400 al beroemd was. Omdat bezoekers lieten optekenen dat Maria van Renkum gebeden verhoorde en zieken genas. Dat laatste is de reden dat ook vandaag de dag vooral zieken, soms met ziekenhuisbed en al, de reis naar Renkum maken. Dat kan ook dit jaar weer, want tijdens het verblijf in Nijmegen staan er geen bedevaarten op de kalender.

Professor Oosterman komt op 15 februari naar de pastorie bij de Onze Lieve Vrouw Ten Hemelopnemingkerk om een toelichting te geven op de tijdelijke verhuizing en de expositie in Nijmegen. Maar ook om een lezing te geven over de betekenis van Maria van Renkum rond het einde van de veertiende en het begin van de vijftiende eeuw. Aanvang 20.00 uur.