Angstcultuur bij Pro Persona: 'Doel heiligt voor managers de middelen'

In deze tijd van rijksbezuinigingen, reorganisaties en 'management nieuwe stijl' durft vrijwel niemand binnen deze grootschalige instelling voor de geestelijke gezondheidszorg nog openlijk kritiek te uiten over de gang van zaken, uit vrees voor baanverlies. Op verschillende afdelingen heerst met de komst van de zogenoemde high potentials (talentvolle leidinggevenden) sinds 2015 een angst-, klik- en afrekencultuur.

Dat beeld rijst op uit brieven, mails en interne memoberichten waarover deze krant beschikt. En uit de persoonlijke verhalen van meer dan twintig (ex-)medewerkers van verschillende afdelingen van de Pro Persona-locatie in Wolfheze.

Ze treden met hun klachten naar buiten, omdat ze intern tegen 'een muur oplopen'. Ze willen alleen anoniem hun verhaal doen. Dat geldt zelfs voor de mensen die uit onvrede met het gevoerde beleid met prepensioen zijn gegaan of ontslag hebben genomen.

Deze (oud-)medewerkers spreken van een autoritaire ('dictatoriale') wijze van leidinggeven, vriendjespolitiek, verdeel- en heerspolitiek, opsplitsen van goed draaiende en hechte teams, onderling wantrouwen op afdelingen en pesten op het werk. Dat leidt volgens hen tot een oplopend ziekteverzuim, ontslag uit onvrede met het werk, gedwongen overplaatsingen, zware werkroosters inclusief nachtdiensten voor senioren en tot medewerkers met medische klachten of door het werk opgelopen trauma's.

Het is een inktzwarte schets, maar klopt het wel? De interne klachtencommissie van Pro Persona geeft niet thuis. De ondernemingsraad zegt alle signalen van de werkvloer 'serieus te nemen' en 'periodiek met de raad van bestuur te overleggen'.

De vertrouwenspersonen, zowel in- als extern, voor Pro Persona zijn van de hele gang van zaken op de hoogte, maar willen vanwege hun 'precaire positie' niet naar buiten treden. En de top van de ggz-instelling? De directie en de raad van bestuur van Pro Persona weigeren elk commentaar.

,,Pro Persona streeft naar een platte organisatie. Dat daarbij verpleegkundigen, begeleiders en behandelaren worden geplet, wordt op de koop toe genomen", zegt een verpleegkundige. In de afgelopen jaren heeft Pro Persona al enkele reorganisaties doorgemaakt en het eind is nog lang niet in zicht.

Bij Pro Persona is al een forse afvloeiing van medewerkers, onder wie teamleiders en secretaresses, doorgevoerd. Ook is de ggz-instelling overgegaan tot de sluiting van specialistische afdelingen, zoals Eikenhorst (psychiatrisch zorg aan volwassenen met een verstandelijke beperking). Ook is inmiddels een groep op Quintet (niet aangeboren hersenletsel) opgeheven. Ingewijden voorzien ook de verdere ontmanteling van de afdelingen Octaaf, Mezzo, STC (multicomplexe zorg aan volwassenen) en Phoenix (onder andere transculturele psychiatrie/behandeling van vluchtelingen).

De klokkenluiders stellen dat als gevolg van de geschetste situatie (hoge opnamedruk, samenwerken met onbekend en onvoldoende geschoolde medewerkers) niet alleen de veiligheid van het personeel, maar ook die van de patiënten in het geding is. ,,Als een patiënt met een bus haarlak de boel in de hens wil zetten, dan is het wel prettig dat je een ervaren en betrouwbare collega in de buurt hebt die ook weet wat hij of zij moet doen om erger te voorkomen", aldus een behandelaar.

Of de top van Pro Persona deze zorgen deelt, is de vraag. De cliënten klagen niet. Die zijn dik tevreden, zo blijkt uit een dit jaar gehouden enquête. Ze geven Pro Persona gemiddeld een 8,0.

,,Dat zal zo zijn omdat iedereen zich een slag in de rondte werkt om het werk naar behoren uit te voeren. Maar hoe lang nog?", aldus de klokkenluiders.