‘Oprotten met dat mens', ‘bek houden, schijnheil’, ‘optiefen’. De reacties op sociale media waren niet mals toen de Nederlandse Syriëgangster Laura H. in 2016 na haar vlucht uit het IS-kalifaat een interview gaf op de Koerdische TV. Het oordeel over haar was voor menigeen meteen duidelijk. 

Voor het stuk ‘Laura H.’ dat Theatergroep Oostpool vanavond voor het eerst op de planken brengt, geldt het omgekeerde: het oordeelt niet. Net als het gelijknamige boek van Thomas Rueb waarop het is gebaseerd. 

,,Hoe zouden wij moeten weten of alles wat Laura vertelt waar is?”, zegt Jade Olieberg, die net als Charlie Chan Dagelet de vrouwelijke hoofdrol speelt (er zijn twee casts).

Regisseur Nina Spijkers zegt dat het publiek tijdens de voorstelling de hele tijd mag denken: er klopt geen reet van. ,,Wij zeggen niet wat de waarheid is, wij laten verschillende perspectieven zien.”

Laura H. komt uit een goed milieu in Zoetermeer, maar het ging mis met haar, misschien wel omdat de aandacht van haar ouders vooral uitging naar haar gehandicapte broertje. Ze werd door jongens seksueel misbruikt, bekeerde zich tot de islam en trouwde uiteindelijk met de extremistische moslim Ibrahim, die haar mishandelde.

Laura blijft een raadsel, maar ze is wel veroordeeld en gestraft. ,,Als je in het boek sommige van haar WhatsAppberichtjes leest, dan denk je: ze was een echte IS-vrouw”, zegt Olieberg. ,,Maar je kunt natuurlijk ook denken: misschien schreef ze die berichten om haar slechte huwelijk te redden.”

Regisseur Nina Spijkers zegt de reacties te kunnen uittekenen van mensen die vinden dat Oostpool aan een Syriëgangster geen podium moet verlenen. ,,Dat doen we toch, om de complexiteit te omarmen”, valt Tim Olivier Somer in. 

Want kan het niet zo zijn dat alles tegelijk waar is? Dat Laura tegelijk dader en slachtoffer is? ,,We stellen ook de vraag waarom mensen per se een oordeel over haar nodig hebben”, zegt Spijkers. 

,,Kennelijk hebben ze de behoefte haar in te delen in goed of fout. Dan is de zaak duidelijk en is het veilig. Wij vragen ons af of zo’n indeling nodig is. Wij laten perspectieven op Laura zien, als dader én slachtoffer. Het oordeel ligt bij het publiek. Of misschien ook daar niet.”

Vanaf vanavond zijn er zes try-outs. De première is op 9 oktober in Stadstheater Arnhem.