4,5 jaar celstraf voor ‘topper in phishingwereldje’: één laptop bevatte 1,1 miljoen gehackte accounts

Een 22-jarige Groninger is donderdag veroordeeld tot 4,5 jaar celstraf wegens grootschalige digitale oplichting. De man - volgens justitie een ‘criminele helpdesk’ - zou grof geld hebben verdiend aan phishingfraude. Volgens de officier was de omvang van de oplichtingspraktijken duizelingwekkend.

Binnenlandredactie 18-11-21, 22:26 Laatste update: 19-11-21, 06:21

Een aangever verklaart dat zelfs geld werd weggenomen van de rekeningen van haar kinderen
Openbaar Ministerie

De man zou een grote figuur zijn in het phishingwereldje, vanwege zijn grote technische kennis van oplichtingswebsites. ,,Verdachte was niet slechts uitvoerend. Hij kan programmeren en zette zelf ook de broncode van de panels in elkaar of verbeterde deze’’, aldus het Openbaar Ministerie (OM). Uit het onderzoek is ook gebleken dat hij anderen adviseerde bij het opzetten van phishingpanels. Verdachte functioneerde aldus als criminele helpdesk.’’

Volgens het OM heeft de Groninger veel slachtoffers gemaakt. ,,Dat wat is aangebracht met aangiftes is het spreekwoordelijke topje van de ijsberg.’’ Zo bevatte een van de in beslag genomen laptops meer dan 1,1 miljoen gehackte accounts. ,,Als daar nu eens 0,1 procent aangifte van had gedaan en deze mensen bij de zitting hadden willen zijn, dan hadden we ruimte moeten maken voor 1.100 benadeelden. Of de sms-bom die door de verdachte is verstuurd in de periode dat zijn gsm werd getapt: 130.000 sms'jes veroorzaakten 60.000 slachtoffers van een poging tot oplichting. 1 procent ervan als benadeelde partij zou betekenen dat we meerdere bioscoopzalen hadden moeten huren voor de zitting.’’

Oplichting

De verdachte gebruikte meerdere oplichtingsmethoden. Zo sloeg hij toe via eerder gekraakte Marktplaatsaccounts om mensen op te lichten. ,,Met die valse hoedanigheid overtuigde hij de verkopers van goederen om 0,01 euro over te maken om zogenaamd de identiteit te controleren.’’ Via een phishingpagina verkreeg hij vervolgens de gegevens om de bankrekening van het slachtoffer te plunderen.

Ook stuurde de man sms'jes uit naam van de Belastingdienst, PostNL, UPS, en Digid naar willekeurige mensen met daarin het verzoek om een rekening te betalen via een linkje. Zij kwamen op een phishingpagina terecht, met hetzelfde resultaat als de slachtoffers op Marktplaats.

,,Meerdere aangevers verklaren erover dat ze ernaar zaten te kijken terwijl het geld verdween. Een aangever verklaart dat zelfs geld werd weggenomen van de rekeningen van haar kinderen’’, aldus het OM.

Goed van leven

Volgens het OM verdiende de man genoeg om er goed van te kunnen leven. ,,Geen werk, geen school, maar dat was voor hem ook niet nodig met deze levenswijze. We zien dat verdachten van phishing, ook in dit geval, vanuit gehuurde (luxe) hotelkamers met de laptop op schoot hun slag slaan.’’ Bij doorzoeking zijn meerdere hotelcards gevonden die dat beeld bevestigen.

Wat hij precies met de oplichting verdiende is echter onduidelijk. ,,Wel blijkt uit dit dossier dat hetgeen nu ten laste is gelegd het topje van de ijsberg is.’’

,,Het beeld is klip en klaar: de criminele praktijken van de verdachte waren a way of life’’, aldus de officier. ,,Een aanhouding in eerdere cybercrime-onderzoeken maakte kennelijk geen indruk. Als deze verdachte niet was aangehouden was hij nooit gestopt.’’

Uit het onderzoek van de recherche bleek dat de man beschikking had over meerdere phishingsites, en ook dat hij ze heeft gehost en beheerde. Ook is hij in september vorig jaar getapt. In die periode stuurde hij meer dan 130.000 sms-berichten uit naam van PostNL, met daarin een link naar een phishingwebsite.

Het beeld is klip en klaar: de criminele praktijken van de verdachte waren ‘a way of life’
Officier van justitie

Schade

De schade is groot. ,,Banken vergoeden miljoenen uit coulance vanwege deze oplichters en hacks. Die rekening komt bij ons allen terecht. In 2018 was het schadebedrag van dergelijke fraude 20,7 miljoen euro. In 2020 was dit al gestegen naar 44 miljoen. Bij WhatsApp-fraude was dit bedrag in 2020 alleen al 13 miljoen euro. En het gemiddelde schadebedrag bij bankhelpdeskfraude was in 2020 10.000 euro.’’

Naast materiële schade is er ook sprake van maatschappelijke schade, meent justitie. ,,Het vertrouwen van burgers in het elektronisch (bank)verkeer, het digitale handelsverkeer en het vertrouwen in elkaar wordt aangetast door de strafbare feiten, zoals die door de verdachte zijn gepleegd. Niemand vertrouwt nog linkjes en er sluipt een onveilig gevoel in bij vele gebruikers van diensten die eigenlijk zijn bedoeld om ons leven gemakkelijker te maken.’’

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: