Cipiers geschopt, geslagen en bedreigd

Bijna een derde van het gevangenispersoneel werd het afgelopen jaar geslagen, getrapt, bespuugd of vastgegrepen. Ruim een kwart werd bedreigd, gechanteerd of geïntimideerd. Twee derde werd uitgescholden, vernederd, getreiterd of gepest. En bijna één op de tien cipiers kreeg te maken met seksuele intimidatie.

De alarmerende cijfers komen uit een medewerkerstevredenheidsonderzoek dat Justitie en Veiligheid vorig jaar hield onder ruim 6100 personeelsleden. Deze krant kreeg het onderzoek recent in handen via een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur.

Om de problemen in de sector aan te pakken heeft Justitie en Veiligheid voor de komende vier jaar 100 miljoen euro extra uitgetrokken. Ook zijn er campagnes om meer personeel te werven. Volgens de FNV moeten gevangenissen structureel meer budget krijgen. ,,Deze problemen zijn over enkele jaren niet plotseling opgelost.”

Veel gevangenisbewaarders kampen met emotionele gevolgen van werkstress, zo blijkt uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek. Ze zeggen een harder mens te worden van hun werk binnen de gevangenismuren. Ook vinden ze dat ze ruwer naar anderen zijn geworden.  

Die telefoons, zo groot als een duim, zijn de plaag van de gevangenis. De ‘Tiny T1’ is voor zes tientjes te koop en komt de gevangenis binnen via de mond van bezoekers. Via een tongzoen bereikt het apparaatje de gevangene.

Cipiers weten dat niet alleen telefoons, maar ook steekwapens en zelfs een stroomstootwapen de gevangenis worden binnengesmokkeld. Ze hebben alleen geen tijd om structureel celinspecties te houden.  Zonder technische hulpmiddelen om smokkelwaar op te sporen, is het volgens de inspectie ‘dweilen met de kraan open’.

Bovendien hebben bewaarders steeds meer te maken met psychische verwarde of respectloze gedetineerden. Ze houden zich niet aan de regels, zijn verbaal agressief en nauwelijks te corrigeren. Het aantal gedetineerden met een verstandelijke beperking groeit.

Volgens FNV-bestuurder Yntse Koenen heeft die ontwikkeling onder meer te maken met jarenlange bezuinigingen op preventieve zorg. ,,Het resultaat van die bezuinigingen zien we helemaal aan het eind van de veiligheidsketen terug: in de gevangenis. Dat de gevangenispopulatie steeds zwaarder wordt, vraagt meer van bewaarders.”

Justitie en Veiligheid zegt behalve de injectie van 100 miljoen euro meer te doen om de werkomstandigheden te verbeteren. Er wordt hard personeel geworven om de werkdruk te verlagen. Om de ‘bestuurlijke aandacht’ voor het personeel te verbeteren, schuiven directieleden vaker aan bij teamoverleggen.