Eerste klasse in treinen nog lang geen verleden tijd

De beslissing in Groningen en Friesland om afscheid te nemen van de eerste klasse is genomen nadat de provincies, die de opdrachtgevers zijn van de vervoersmaatschappij, de eersteklascoupés niet meer nodig vonden. Een verbeterde versie van de tweede klasse, met klaptafels en USB-poorten om smartphones op te laden moet straks volstaan. Eind dit jaar komen er 18 nieuwe treinen waar iedereen overal kan gaan zitten.

Het afschaffen van de eerste klasse komt niet helemaal uit de lucht vallen. De NS brengt het aantal duurdere plekken al jaren terug. Dit komt met name door de inzet van nieuwere stoptreinen met een andere verhouding tussen de klassen, de zogenaamde sprinters.

Ook internationaal zijn er veranderingen waarneembaar. Een van de grootste spoorwegmaatschappijen in Groot-Brittannië is druk bezig de eerste klasse op veel trajecten af te schaffen. ,,In combinatie met langere treinen neemt het aantal stoelen met 20 procent toe’, zei commercieel directeur Martin Moran van Greater Anglia eerder. ,,Zo verminderen we het aantal overvolle treinen.’’

Hoewel de discussie over nut en noodzaak van de eerste klasse wel degelijk loopt, zal het in Nederland niet zo‘n vaart lopen. Treinreizigers die graag iets luxer willen reizen hoeven in Nederlander nog niet te vrezen. 

Ook reizigersorganisatie ROVER is geen voorstander van het afschaffen van de luxere klasse, zo stelt woordvoerder Sanne van Galen. ,,Wij horen heel veel reacties van reizigers die het willen behouden, maar ook van reizigers die er van af willen. Het is dus wel duidelijk dat de discussie speelt. Wat bij ons de doorlag geeft is dat alle reizigers anders zijn, sommige reizigers kiezen bewust voor eerste klasse omdat het een garantie geeft op een zitplaats, zodat ze rustig kunnen werken. Andere mensen zijn bijvoorbeeld slecht ter been en ook zij weten dat er in de eerste klasse altijd plek is. Die mensen raak je kwijt als je de eerste klasse niet meer aanbiedt.’’ 

Ook ROVER kiest dus voor de oplossing van de Nederlandse Spoorwegen. ,,De NS past de verhouding tussen eerste en tweede klasse al aan. Dus bij afschaffen is de toegevoegde waarde heel klein. Wij opteren net als de NS ook voor het aanpassen van de  infrastructuur, waardoor het mogelijk is om langere treinen te laten rijden.’’

Het verschil in klassen in de trein bestaat sinds de negentiende eeuw. In eerste instantie was er zelfs een derde klasse.  Een kaartje voor de eerste of tweede klasse geeft tot op de dag van vandaag geen recht op een zitplaats. Reizigers betalen slechts voor het recht om vervoerd te worden.