FNV slaat alarm: zorg- en welzijnssector loopt snel leeg door corona, stakingen dreigen

Dat blijkt uit de tweejaarlijkse FNV Zorg & Welzijnsbarometer onder ruim 12.000 leden van FNV Zorg en Welzijn. Medewerkers in de jeugdzorg (56%), kraamzorg (54%), academische ziekenhuizen (42%) en verpleeghuizen (40%) zagen het vaakst collega’s vertrekken. Ruim een op de vijf (22%) van alle medewerkers in zorg & welzijn overweegt zelf ook om uit de sector te stappen. Vooral de enorme werkdruk, een slechte werk-privé balans en het salaris zijn redenen om weg te gaan.

Door het vertrek staat een derde van de medewerkers meermaals per week ingeroosterd met te weinig collega's. Dat was vooral het geval in apotheken (28%), universitaire ziekenhuizen (19%) en verpleeghuizen (19%). Door het personeelstekort worden operaties afgezegd, afdelingen gesloten en groeien wachtlijsten op een zorgelijke manier toe. 

Van alle zorg- en welzijnsmedewerkers kon 41 procent geen verlofuren opnemen op de momenten waarop zij dat graag wilden, waardoor ze onvoldoende tot rust kwamen. Een derde van de zorgmedewerkers kon door de onderbezetting geen verlofuren opnemen op het gewenste moment. Een kwart bouwde dan ook meer verlofuren op dan voorgaande jaren. In branches waar met jaarurensystematiek wordt gewerkt, zoals in de kinderopvang, is geschoven met uren waardoor ze juist minder verlof konden opbouwen. Een kwart kwam door de urenverdeling niet tot rust. De toegenomen administratieve last kan daar volgens de onderzoekers ook aan hebben bijdragen. De helft van het zorgpersoneel had de afgelopen anderhalf jaar meer administratieve taken. 

Opvallend is volgens de onderzoekers dat de verschillende maatregelen voor het terugdringen van de administratieve lasten tijdens de pandemie weinig effect lijken te hebben gehad. Bijna de helft van het zorgpersoneel geeft aan dat ze er de afgelopen anderhalf jaar juist méér administratieve taken bijkreeg. Daarmee lijkt de papierwinkel in de sector onverminderd door te groeien. Twee derde van de werkdag van een zorg/hulpverlener bestaat uit direct contact met cliënten, patiënten en kinderen. Het restant van de dag vullen zij met administratieve taken en met schoonmaken, terwijl alle tijd en aandacht naar directe zorg zou gaan.

Het sluiten van de dagbesteding, een andere maatregel die werd ingevoerd vanwege de coronacrisis, veroorzaakte een toename van fysieke en verbale agressie van cliënten. Van de werknemers in de gehandicaptenzorg wil 72 procent dit zo snel mogelijk teruggedraaid hebben. ,,Werkgevers lijken dit nu als verkapte bezuinigingsmaatregel te gebruiken om de dagbesteding niet overal weer te openen’’, zegt Bert de Haas, bestuurder FNV Zorg & Welzijn.

Zorgmedewerkers zijn volgens hem op. ,,Al voor de pandemie was de werkdruk enorm hoog en dat is door corona nog eens verergerd. Heel veel momenten om bij te tanken hadden veel werknemers dan ook niet.’’ De onderzoeksresultaten laten volgens hem zien dat het “heel belangrijk is” om de sector nu aantrekkelijker te maken en “gelijk te trekken” met de marktsector op het punt van waardering. 

,,De zorg loopt 9 procent achter op de marktsector in salariëring. Dat moet echt gecompenseerd worden door een financiële injectie uit Den Haag. Structureel meer loon, geen eenmalige bonussen. Daarnaast roepen wij werkgevers op maatregelen te nemen om hun werknemers te beschermen. Ze moeten altijd maar bereikbaar zijn. In de cao-overleggen gaan wij dit ook met werkgevers bespreken. Als FNV gaan wij alleen akkoord met afspraken die tot verlaging van de werkdruk leiden en een reële structurele loonsverhoging voor álle medewerkers. Overal waar dit niet gebeurt overleggen we met onze leden en volgen mogelijk acties en stakingen, zoals nu al in de kinderopvang en binnenkort in de academische ziekenhuizen’’, aldus De Haas. 

De barometer is uitgevoerd door onafhankelijk onderzoeksbureau Bluefield en stond in het teken van de effecten van de coronapandemie op het werk.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: