Magnetronmaaltijd en gaarkeuken: gevangenen worden slecht gevoed

Tot die conclusies komt het wetenschappelijk bureau van het ministerie van Justitie en Veiligheid na onderzoek.

Nu nog wordt volgens de onderzoekers waarschijnlijk te veel eten weggegooid, onder meer omdat het niet bevalt. Te flauw, is vaak de klacht. In 2010 leidden de maaltijden zelfs tot langdurige protesten in de gevangenis van Tilburg, waar tijdelijk Belgische gevangenen waren geplaatst. Zij waren de magnetronmaaltijden niet gewend en klaagden steen en been. Ook in andere gevangenissen brak de laatste jaren nu en dan opstand uit.

De onderzoekers stellen juist dat goede voeding met voldoende vitamines van belang is. Ondervoeding op jonge leeftijd en ongezonde en te weinig voeding op latere leeftijd zou de kans op crimineel gedrag vergroten. Zo begint 7 tot 10 procent van de gedetineerden aan hun gevangenisstraf met ondergewicht. Dat aandeel is vier keer zo groot als onder burgers die niet vastzitten. Vooral gedetineerden die op zorgafdelingen terechtkomen, kampen hiermee.

Of gedetineerden door het huidige voedingssysteem vaker aan voedingstekorten lijden, is nog niet onderzocht. Wel zijn er aanwijzingen dat zij ‘een risicogroep’ zijn, bijvoorbeeld als het gaat om een tekort aan vitamine D. Dit komt echter ook doordat zij minder zonlicht krijgen.

Volgens de onderzoekers biedt het op grote schaal invoeren van een selfcatering-systeem uitkomst. In bijvoorbeeld Scandinavische landen is zelf koken al gebruikelijker. Gedetineerden zijn dan  verantwoordelijk voor de samenstelling en het bereiden van de maaltijden. Dit zou enerzijds verspilling voorkomen, maar anderzijds ook een welkome heropvoeding bieden. ,,Het huidige voedingssysteem is sterk op efficiëntie en kostenbeheersing gericht’’, schrijven de onderzoekers. ,,Selfcatering als voedingssysteem sluit beter aan bij uitgangspunten van detentie.’’

Zelf koken kan de zelfredzaamheid van bajesklanten namelijk vergroten en zorgen dat zij meer verantwoordelijkheid nemen voor hun gezondheid. Er lopen al wel kleinschalige experimenten met zo’n selfservice-systeem in ons land, maar volgens de onderzoekers kan daar nog nadrukkelijker naar worden gekeken.