Onderzoek naar adopties in Nederland gestaakt, meer slachtoffers gehoord: ‘Enige rechtvaardige conclusie’

In de komende maanden wordt een nieuwe commissie aangesteld, laat Dekker weten. De betrokkenen bij het onderzoek, onder wie de biologische moeders en hun kinderen, hebben zich beklaagd over het aanmeldpunt van de commissie. 

Zij vonden dat ze niet goed gehoord werden. ,,Wat deze moeders en kinderen is overkomen, is een zwarte bladzijde in onze geschiedenis en daarvoor verdienen ze erkenning. Onderzoek naar deze periode is daarbij essentieel”, zegt Dekker. Hij zegt het vertrouwen te willen herstellen. Naar schatting zijn er 13.000 tot 25.000 kinderen in de tweede helft van de vorige eeuw onder grote maatschappelijke druk door hun ongehuwde moeders afgestaan. Zo’n 15.000 zijn er geadopteerd.

Om te erkennen wat moeders en afstandskinderen hebben ervaren, zal naast het nieuwe onderzoek ook worden gewerkt aan manieren om deze mensen te ondersteunen. Veel mensen hebben bijvoorbeeld vragen over hun geschiedenis. Om deze mensen op weg te helpen, komt er een lijst met instellingen en tehuizen waarin sprake was van afstand en adoptie. 

Daarnaast wordt er gewerkt aan een overzicht van welke archieven er nog zijn en welke zijn vernietigd. Ook wordt gekeken of een expertisecentrum, dat nu voor adoptie uit het buitenland wordt opgezet, op termijn uit te breiden is. De bedoeling is dat mensen die afstammingsvragen hebben over binnenlandse adoptie hier ook terechtkunnen.

In december vorig jaar is de stichting Verleden in Zicht opgericht, die zich inzet voor mensen die in het verleden als baby in Nederlandse tehuizen onder dwang zijn afgestaan voor adoptie. Initiatiefnemer daarvan is Eugénie Smits van Waesberghe. Zelf is Smits van Waesberghe ook geadopteerd. Pas op latere leeftijd wist ze haar biologische moeder en vader terug te vinden.

Smits van Waesberghe noemt het herstarten van het onderzoek ‘de enige gerechtvaardigde conclusie’. Ze is blij dat Dekker dit besluit genomen heeft, maar heeft toch een dubbel gevoel. ,,We hebben lang moeten strijden voor dit onderzoek en hebben het voor onze ogen mis zien gaan. Er is niet naar ons geluisterd, tot er uiteindelijk een motie in de Tweede Kamer kwam.”

Daarbij benadrukt Smits van Waesberghe dat een nieuw onderzoek niet morgen is opgetuigd en dat tijd een grote factor is. ,,De vraag is maar of alle mensen die hebben getuigd, dat in het nieuwe onderzoek opnieuw willen doen. Daarbij hebben we het over een generatie waarbij vooral de moeders op leeftijd raken. Velen van hen zijn al boven de tachtig jaar en hebben niet het eeuwige leven. En ook niet alle geadopteerden worden allemaal tachtig.”

Smits van Waesberghe hoopt dat er in het hernieuwde onderzoek beter naar de slachtoffers geluisterd gaat worden. ,,En dat we niet met dezelfde ambtenaren te maken krijgen. Het onderzoek moet aan alle kanten worden uitgevoerd door onafhankelijke personen.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: