Brussel wil lagere energieprijzen voor burgers en bedrijven

Uitgewerkte plannen van de Commissie die vandaag naar Parlement en lidstaten gaan vergen 210 miljard aan extra investeringen (tot 2027), maar 100 miljard daarvan zijn snel terugverdiend: dat is het bedrag waarmee EU-lidstaten nu op jaarbasis Poetins oorlogsmachine financieren.

Als iedereen alles op alles zet moet de afhankelijkheid van Russisch gas, deels door aanvoer van elders, al tegen het eind van dit jaar met twee derde gereduceerd kunnen zijn. Gezamenlijke inkoop, zoals eerder met coronavaccins, moet bovendien de prijs drukken. Lidstaten krijgen een ververste ‘gereedschapskist’ met maatregelen (toeslagen en al dan niet tijdelijke belastingmaatregelen) waarmee zij hun eigen burgers en het mkb tegemoet kunnen komen. 

Brussel lanceert daarnaast een campagne met tips hoe burgers en bedrijven samen het totale energieverbruik van een land als Oostenrijk kunnen uitsparen, inclusief 13 miljard kuub gas. Veel meer wind en zon (panelen op alle nieuwbouw en bestaande overheidsgebouwen) moeten samen met waterstof zorgen voor nog eens 50 miljard kuub besparing. In het pakket zitten ook klimaatonvriendelijke voorstellen. Tijdelijk (vijf à tien jaar) zal er meer steenkool en kernenergie nodig zijn voor stroomopwekking, maar – zegt Brussel - niet door nieuwe centrales, enkel door levensduurverlenging. 

Grotere zorgen maken (groene) critici zich over CO2-emissierechten die versneld op de markt komen (om extra geld te genereren, maar wel ten koste van klimaatinvesteringen) en over de uitbouw van een nieuwe gasinfrastructuur (terminals, pijpleidingen). Die mag niet leiden tot langduriger gasinzet en moet dus minimaal zo worden ingericht dat ze ook geschikt is voor waterstof later. 

Een groot deel van de financiering denkt Brussel te halen uit bestaande fondsen en vooral uit het bestaande coronaherstelfonds. Van alle lidstaten wordt verwacht dat zij hun nationale herstelplan uitbreiden met een energiehoofdstuk. De plannen vandaag zijn een gedetailleerde uitwerking op verzoek van de lidstaten van een toen nog tamelijk globaal plan (‘RepowerEU’) dat Brussel twee weken na de Russische inval in Oekraïne al op tafel legde.

In een korte toelichting zei Commissievoorzitter Von der Leyen vanmiddag dat de oorlog bewijst hoe afhankelijk Europa nog steeds van fossiele brandstoffen is, en hoe kwetsbaar als het om fossiele brandstoffen uit Rusland gaat. Dat gaat dus snel veranderen. ,,Vorig jaar kwam nog 40 procent van het Europese gas uit Rusland, vorige maand 26 procent, en we moeten nog sneller. Ik ben ervan overtuigd dat het kan, onder meer door onze klimaatambities op een nog hoger niveau te brengen.’’

Kijk onze trending nieuwsvideo's in onderstaande playlist: