EU-Ombudsman eist geheime sms’jes Von der Leyen over vaccindeals op

Von der Leyen communiceerde per sms over vaccindeals met de topman van Pfizer en kon die berichtjes nergens meer terugvinden toen D66-Europarlementariër Sophie in ’t Veld en een journalist daarom vroegen. ,,Beter zoeken’’, vindt O’Reilly, die Von der Leyen voor de zekerheid nog maar even uitlegt wat de regels over openbaarheid van bestuur voorschrijven.

Het is al de tweede keer deze week dat Von der Leyen op de vingers wordt getikt. Eerder deze week kreeg ze kritiek van haar eigen experts. Ook in strijd met de wet heeft ze gas en kernenergie een groen stempel gegeven, in de hoop daarmee bij banken en andere grote beleggers tientallen miljarden aan investeringen los te maken voor deze omstreden energiebronnen.

Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij:

De vaccindeals lopen ook in de miljarden. Volgens critici heeft ‘Brussel’ zich, onder druk van een ongeziene gezondheidscrisis, compleet op sleeptouw laten nemen door de ‘big pharma’. Het onderzoek van O’Reilly wijst uit dat de Commissie het persoonlijke kabinet van Von der Leyen zelfs niet vroeg om de tekstberichtjes. In plaats daarvan kwam ze met één mail, één brief en een persbericht.

Volgens In ’t Veld toont ‘delete-gate’ (de verdwenen sms’jes) een groter probleem bij de democratische controle aan. ,,Wanneer de uitvoerende macht – een regering of in dit geval de Europese Commissie – zich probeert te onttrekken aan de controlerende macht van een gekozen volksvertegenwoordiging, dan moeten bij die laatste alle alarmbellen afgaan”, zegt In 't Veld.

,,Het is zorgwekkend dat de controlerende reflex momenteel lijkt te ontbreken in het Europese Parlement. Met name de grote fracties van christendemocraten en sociaaldemocraten blokkeren voorstellen voor meer parlementaire controle. Als het Parlement dit ongezien laat passeren, dan belandt de Europese democratie in een diepe crisis.”

Volgens O’Reilly heeft de Commissie geen enkele moeite gedaan om de Pfizer-berichtjes boven water te halen. ,,Daarmee voldoet ze niet aan redelijke transparantieverwachtingen en administratieve normen”, aldus O’Reilly, die flink de vloer aanveegt met het verweer van de Commissie dat sms’jes buiten de openbaarheidswetgeving zouden vallen.

,,Als het gaat om publieke toegang tot EU-documenten is het de inhoud die telt en niet de vorm. Als tekstberichtjes gaan over EU-beleid en besluiten, moeten zij worden vrijgegeven. Beweren dat dit niet zo is is ongeloofwaardig.” 

Von der Leyen’s woordvoerder Eric Mamer wilde vanmiddag niet reageren op vragen over de klacht van de ombudsman, ‘omdat we binnen de daarvoor gestelde termijn eerst haar antwoorden’. Hij wilde ook niet zeggen of alle relevante tekstberichtjes er nog zijn.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: