‘Otoniel’ was de meest gezochte misdadiger van het land en gold als de grootste drugscrimineel van Colombia, de belangrijkste exporteur van cocaïne ter wereld. Hij wordt beschuldigd van verschillende misdaden, waaronder drugshandel en -smokkel, moord, ontvoering en afpersing. Ook de Verenigde Staten wilden hem graag ingerekend zien en loofden eerder een beloning van 5 miljoen dollar (4,3 miljoen euro) uit voor informatie over zijn verblijfsplaats.

Usuga was al jaren op de vlucht. Hij was zeer behendig in zich schuilhouden en wist steeds uit handen te blijven van de politie. Zijn luxeleven moest hij de laatste jaren opgeven vanwege de grootscheepse jacht die er op hem werd gemaakt. Hij reisde volgens de Colombiaanse autoriteiten alleen te voet of op de rug van een ezel, gebruikte geen telefoon en sliep nooit langer dan twee opeenvolgende nachten op dezelfde plaats. ,,We zaten al zeven jaar achter Usaga aan”, zei generaal Fernando Navarro, hoofd van het Colombiaanse leger na de arrestatie van de bendeleider.

Artikel gaat verder onder de foto.

Volgens de Colombiaanse krant El Tiempo kreeg de Nationale Politie twee weken geleden informatie over de verblijfplaats van Usuga. Zaterdagmiddag (lokale tijd) kon hij worden aangehouden in de stad Turbo, in het departement Antioquia in het noordwesten van het land, niet ver van de grens met Panama. Dat is ook het gebied waar de bende van ‘Otoniel’ zijn oorsprong vond. Later zaterdag is hij overgebracht naar de hoofdstad Bogotá.

Usuga David werd op 15 september 1971 geboren in het noordwestelijk gelegen Neclocli, in hetzelfde departement als waar hij zaterdag werd aangehouden. Op 18-jarige leeftijd sloot hij zich aan bij het Volksbevrijdingsleger (EPL), een marxistische guerrillabeweging die in 1991 de activiteiten staakte. Toen de machtsverhoudingen in het land veranderden, sloot hij zich aan bij een extreemrechtse paramilitaire organisatie. 

Uit die groepering putte hij ook voor de leden van de bende die hij samen met zijn broer Juan de Dios opbouwde. De Clan, die bestaat uit 1200 gewapende leden van wie de meeste voormalige extreemrechtse paramilitairen, is actief in tien van de 32 provincies van Colombia. Het criminele netwerk heeft vertakkingen in bijna 300 van de 1.102 gemeentes in het land. Naast drugshandel zouden ze ook betrokken zijn bij illegale mijnbouw.

‘Otoniel’ kwam aan het hoofd van de Clan del Golfo nadat zijn broer Juan de Dios in 2012 tijdens een confrontatie met de politie om het leven kwam. 

De Colombiaanse autoriteiten begonnen in 2016 een operatie tegen hem. Tientallen bendeleden werden gedood of gevangengenomen, de overheid pakte hem financieel aan en sindsdien is Otoniel op de vlucht, aldus de politie. De bendeleider kondigde in 2017 in een videoboodschap aan zichzelf aan te geven, maar zover kwam het nooit.

In maart dit jaar arresteerden de Colombiaanse politie en de Amerikaanse drugsopsporingsdienst DEA zijn zus, Johana Usuga. Zij werd uitgeleverd aan de VS om daar terecht te staan voor drugshandel en het witwassen van geld.

De aanhouding van Usuga was groot nieuws in Colombia. President Ivan Duque meldde de arrestatie aan het volk in een speciale toespraak van bijna een half uur, waarin hij leger en politie dankte voor de jarenlange inspanningen en de uiteindelijke arrestatie van ‘Otoniel’. ,,Dit is de zwaarste slag die we de drugshandel konden toebrengen. Deze klap is alleen vergelijkbaar met de val van Pablo Escobar in de jaren negentig”, aldus de Colombiaanse president, die de overblijvende leden van de clan opriep om zich over te geven. Pablo Escobar was de gevreesde leider van het beruchte en gewelddadige Medellín-kartel, dat Colombia jarenlang in zijn greep had. Hij werd in 1993 doodgeschoten door de politie. 

Minister van Defensie Diego Molano Aponte deelde het nieuws op Twitter. ‘Symbool van het kwaad, ronselaar van kinderen’, schreef hij over Usuga. ‘Dank aan onze soldaten en politieagenten! De belofte om een ​​einde te maken aan drugscriminaliteit wordt vervuld’, aldus de minister.