Myanmar rouwt na bloedbad, maar volhardt in verzet

VIDEOHet geweld in Myanmar heeft al tientallen levens van vreedzame demonstranten geëist. Zeker 1700 mensen zijn opgepakt. De dodelijkste protestdag sinds de staatsgreep weerhoudt burgers er niet van de straat op te gaan. De Verenigde Naties roepen op tot acties.

Tonny van der Mee 4 mrt. 2021 Laatste update: 05-03-21, 12:54

Het leger slaat met steeds hardere hand de protesten tegen het militaire regime neer. Woensdag was volgens de Verenigde Naties de bloedigste dag sinds de staatsgreep op 1 februari. Bij massademonstaties in verschillende steden vielen in totaal 38 doden, nadat de politie het vuur opende op de betogers.

Een dag later worden op sociale media beelden gedeeld van bebloede slachtoffers die naar ziekenhuizen worden gebracht, rouwende en huilende familieleden en de eerste uitvaartplechtigheden.

Ondanks het bloedbad gisteren in Yangon trotseerden ook vandaag veel demonstranten de veiligheidstroepen. © AP

Begrafenisstoet

De kist van Kyal Sin bij de uitvaart. © AP

In Mandalay werd de begrafenisstoet van studente Kyal Sin - Chinese naam Deng Jia Xi - door duizenden mensen bijgewoond. Demonstranten brachten een drievingerige groet als symbool van verzet, op de voorruit van de lijkwagen prijkte haar foto en een vrachtwagen vol bloemen reed voor de stoet uit.

In Monywa werd een herdenkingsdienst voor een van de slachtoffers gevolgd door een protestmars.

Volgens Michelle Bachelet, hoge commissaris voor de mensenrechten bij de Verenigde Naties, zijn tot nu toe zeker 54 doden gevallen. Het daadwerkelijke dodenaantal zou nog veel hoger kunnen zijn.

Journalisten

Ook zijn 1700 mensen zonder legitieme reden opgepakt, onder wie zeker 29 journalisten. Volgens mensenrechtenorganisatie Assistance Association for Political Prisoners worden de journalisten beschuldigd van het overtreden van een wet op de openbare veiligheid. Daarvoor kunnen ze maximaal drie jaar celstraf krijgen.

Op sociale media verschijnen video’s van het politiegeweld. Zo is te zien hoe demonstranten, onder wie enkele ambulancemedewerkers die gewonde betogers wilden helpen, door agenten in elkaar worden geslagen. Andere beelden tonen hoe de politie een demonstrant meeneemt en van dichtbij doodschiet.

Een militair arresteert een demonstrant. © AFP

Bachelet roept de troepen op ‘te stoppen met hun wrede optreden tegen vreedzame demonstranten’. Ze dringt er bij het regime op aan om mensen die onwettig worden vastgehouden vrij te laten. ,,Het leger van Myanmar moet stoppen om demonstranten te vermoorden en gevangen te zetten.’’

De VN-Veiligheidsraad houdt morgen een besloten vergadering na oproepen van onder andere Secretaris-Generaal António Guterres om de staatsgreep ongedaan te maken en een eind te maken aan het toenemend geweld door het leger.

Een gezamenlijke actie van de VN is moeilijk, omdat twee leden van de Veiligheidsraad, China en Rusland, hun veto zullen uitspreken. Sommige landen hebben sancties opgelegd.

Niet onder de indruk

Christine Schraner Burgener, de speciale VN-gezant voor Myanmar, waarschuwde de junta voor ‘enorm krachtige maatregelen’ van de lidstaten en dat Myanmar internationaal geïsoleerd zou kunnen raken. De legerleiders waren daar niet van onder de indruk.

Schraner Burgener: ,,Hun antwoord was: ‘We zijn gewend aan sancties en we hebben die sancties in het verleden overleefd. We moeten leren lopen met maar een paar vrienden.’’

Toch is het leger verrast door het sterke verzet van met name jongeren, zegt de VN-gezant. Dat houdt langer aan dan eerdere opstanden tegen de militaire dictatuur (onder meer in 1988 en 2007), die in korte tijd hard de kop in werden gedrukt. ,,Ik denk dat het leger zeer verbaasd is dat het niet werkt, want in het verleden werkte het wel.’’

TikTok

Militairen en politiemannen bedreigen demonstranten met de dood via provocerende filmpjes op het platform TikTok. Deskundigen hebben zeker 800 dreigvideo’s getraceerd.

Op een van de video’s richt een militair een geweer op de camera. ,,Ik schiet jullie in je gezichten en ik gebruik echte kogels. Ik ga vanavond in de hele stad patrouilleren en schiet iedereen neer die ik zie. Als je een martelaar wilt worden, zal ik je wens in vervulling laten gaan.’’

Hoewel TikTok het aanzetten tot geweld en poseren met wapens verbiedt, zijn volgens persbureau Reuters nog veel dreigvideo’s van militairen te vinden. ,,Het promoten van haat en geweld hoort absoluut niet op ons platform‘’, laat TikTok in een verklaring weten. ,,We verwijderen op zeer intensieve wijze content in Myanmar die onze principes schendt, en blijven de situatie monitoren.‘’

Gevlucht

Drie politiemannen zijn naar India gevlucht en hebben daar asiel aangevraagd. ,,Ze zeiden dat ze instructies kregen van de legerleiders die ze niet kunnen opvolgen, dus zijn ze gevlucht’’, zegt Indiase hoofdinspecteur Stephen Lalrinawma tegen persbureau Reuters. ,,Ze zoeken hier hun toevlucht vanwege het militaire bewind in Myanmar.’’

Vanwege het toenemend geweld roept Singapore haar circa 500 burgers op Myanmar ‘zo spoedig mogelijk’ te verlaten ‘nu het nog mogelijk is’. Singapore is de grootste buitenlandse investeerder in het land.

Buitenlandse Zaken in Nederland gaat nog niet zo ver. Het reisadvies blijft ongewijzigd. Voor enkele gebieden wordt geadviseerd er niet heen te gaan of alleen voor noodzakelijke reizen. Hoeveel Nederlanders er in Myanmar zijn, is onbekend.

,,Mensen die willen vertrekken, moeten met de ambassade contact opnemen vanwege de beperkte uitreismogelijkheden’’, zegt een woordvoerster. ,,Dat is aan hen zelf om te beslissen. We adviseren om niet de straat op te gaan, een veilige plek te zoeken en de ontwikkelingen in de gaten te houden.’’

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: