Het jongste besluit in de oplaaiende crisis rond Oekraïne is het sturen van twee Britse oorlogsschepen naar de Zwarte Zee. De Navo laat zijn spierballen zien. Het is een signaal in de richting van Vladimir Poetin: blijf met je handen van Oekraïne af. Aan de Britse vlootbeweging ging ook al een Amerikaanse waarschuwing vooraf. Het ministerie van Defensie liet Turkije weten dat twee marineschepen de Bosporus zullen passeren, de nauwe zeestraat die de Middellandse Zee verbindt met de Zwarte Zee.

De spierballentaal van de Navo leidt ongetwijfeld tot een kat-en-muis-spel met de inmiddels ook versterkte Russische Zwarte Zee-vloot. Naar het voorbeeld van de ‘ontmoeting’ onlangs tussen een Amerikaans en Chinees vliegdekschip in de Zuid-Chinese Zee. De VS wilden er laten zien dat de zee internationaal water is, China onderstreepte zijn claim dat de zee Chinees water is.

De eerste uitkomst van Poetins test lijkt al wel duidelijk. De Navo laat zijn tanden zien, het Westen spreekt zijn steun uit aan Oekraïne en Joe Biden doet een beroep op een wapen dat het Kremlin pijn doet: nieuwe sancties. Er staat voor het Westen ook een hoop op het spel. Een nieuwe Russische militaire inmenging zou een zware klap zijn voor de toch al kwetsbare democratie in Oekraïne. Bovendien heeft de wereldorde al genoeg aan zijn hoofd met een verwoestende coronapandemie en een nijpende klimaatcrisis die dringend moet worden aangepakt. Als Rusland ongemoeid wordt gelaten zou dat ook een bedenkelijk signaal zijn naar andere landen die aan landjepik willen doen. Dat kan niet worden getolereerd, net als een aanval op een democratie.

Dat het Joe Biden menens is blijkt uit zijn woordkeus (‘de VS staan pal achter de Oekraïense solidariteit en territoriale integriteit’) en uit zijn daden. Het blijft niet bij Amerikaanse vlootbewegingen en zijn aanvullende sancties tegen Rusland in reactie op Poetins agressieve buitenlandse politiek, diens schendingen van internationale wetgeving en inmenging in westerse verkiezingen. De president heeft inmiddels ook opdracht gegeven om meer militaire steun naar Oekraïne over te brengen. Daarbij wordt vooral ingezet op modernisering van de Oekraïense luchtmacht. Biden laat bij de sancties de zwaarste wapens nog ongemoeid. Mocht hij bijvoorbeeld besluiten om Poetin niet langer toegang te geven tot Swift, het systeem voor het internationale bankverkeer tussen tweehonderd landen, dan zal dat Poetin en de steenrijke Russische oligarchie hard raken.

Dat Vladimir Poetin een harde koers vaart jegens Oekraïne heeft volgens Kremlin-watchers en veiligheidsanalisten te maken met toenemende problemen in eigen land. Rusland worstelt met een economische crisis, omdat het erg afhankelijk is van de olie- en gasinkomsten en de opbrengsten zijn laag. Ook brengt de coronapandemie flinke schade toe en daalt Poetins eigen populariteit en die van zijn volgzame partij. Daarom kan hij wel wat afleiding in het buitenland gebruiken. Daartegenover staat dat een nieuwe oorlog met en om Oekraïne uiterst riskant kan zijn voor de alleenheerser in het Kremlin. Veel Russen zitten niet te wachten op een oorlog - zij hebben al genoeg aan hun hoofd, en als het Westen het land financieel-economisch echt over de knie legt kan dat het begin zijn van Poetins ondergang. In het telefoongesprek met de Russische president zou Joe Biden hem met klem hebben opgeroepen om ‘te de-escaleren’. Helaas is niet bekend wat Poetin hem gezien de oplaaiende spanningen en alle gevaren van dien als antwoord gaf. Hij test niet alleen de Amerikaanse president, maar ook zichzelf in de zenuwenoorlog rond Oekraïne. 

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: