Oslo rouwt na terreuraanslag: ‘Dit schudt onze hele samenleving door elkaar’

,,Dit schudt onze hele samenleving door elkaar”, zegt een vertegenwoordiger van de kerk, ontdaan en geschokt door alle gebeurtenissen. ,,Degenen onder ons die queer zijn, moeten nu solidariteit en steun krijgen van alle anderen", voegt hij eraan toe. Om het leed een plek te geven, vindt vandaag een herdenkingsdienst plaat. Onder meer de Noorse kroonprins Haakon en zijn vrouw Mette-Marit zullen de herdenkingsdienst bijwonen, ook premier Jonas Gahr Støre is aanwezig. 

De schutter, een 42-jarige Noor van Iraanse komaf, zit vast op verdenking van moord en een terroristische daad. Hij staat al sinds 2015 bij de inlichtingendiensten bekend als een geradicaliseerde moslim met ernstige psychische problemen en een ‘lange geschiedenis van geweld en bedreigingen’. Hij is eerder voor kleine vergrijpen opgepakt en veroordeeld, onder meer wegens het bezit van drugs.

Wat hem dreef tot deze daad is nog onduidelijk. Vrijdagnacht opende hij eerst het vuur in de London Pub en daarna op nog twee horecagelegenheden in omliggende straten. Op beelden is te zien dat mensen in paniek door de straten rennen, terwijl op de achtergrond schoten klinken. Hij doodde twee mensen, 21 anderen raakten gewond, van wie de helft er ernstig aan toe is. Enkele minuten na zijn daad werd de schutter opgepakt. 

De London Pub, waar de aanval zich afspeelde, is een in Noorwegen beroemde nachtclub voor gays. Bili Blum-Jansen is een van de mensen die ontsnapte aan de kogelregen in de London Pub.  Samen met tachtig tot honderd andere feestvierder verstopte hij zich in de kelder van de bar toen de schutter binnen om zich heen schoot.

Ze stonden doodsangsten uit, vertelde Blum-Jansen tegen de Noorse zender TV2. ,,Velen belden hun partners en familie. Het voelde bijna alsof ze afscheid namen. Anderen hielpen mensen die extreem bang waren te kalmeren. Ik raakte een beetje in paniek. Als de schutter zou komen, zouden we allemaal dood zijn. Er was geen weg naar buiten.’’

Een journalist van de Noorse omroep NRK was toevallig in de buurt. Hij zag dat de schutter met een tas kwam aanlopen, zijn pistool pakte en begon te schieten. ,,Eerst dacht ik dat het een luchtpistool was. Toen ik de ramen van de bar kapot zag gaan, begreep ik dat ik dekking moest zoeken.”

,,Veel mensen huilden en schreeuwden, de gewonden schreeuwden”, vertelt Marcus Nybakken (46). ,,Mensen waren bang. Heel, heel erg bang.” Nybakken was kort voor de aanslag weggegaan, maar kwam terug om te helpen. ,,Mijn eerste gedachte was dat Pride het doelwit was. Dat is beangstigend.”

De politie gaat ervan uit dat de man alleen handelde. Ze vond op de plek van de aanslag een pistool en een volautomatisch wapen.

De Noorse autoriteiten hebben de terreurdreiging in het land naar het hoogste niveau opgeschaald. De politie, die normaal ongewapend patrouilleert, draagt tot nader order wapens op straat.

De Pride-optocht is afgelast op advies van de politie. De organisatie drukte deelnemers op het hart weg te blijven. ,,Binnenkort zijn we weer trots zichtbaar, maar vandaag zullen we de Pride-festiviteiten thuis vieren”, liet de organisatie gisteren weten.

Desondanks hielden duizenden mensen zaterdag een mars in het centrum van Oslo. Ze zwaaiden met regenboogvlaggen en zongen liederen: ,,Wij zijn hier, wij zullen niet verdwijnen.’’

Koning Harald van Noorwegen is onthutst door het nieuws over de schietpartij. Hij liet weten dat de koninklijke familie geschokt is. ,,We leven mee met alle nabestaanden en getroffenen en wensen iedereen die nu bang, bezorgd en verdrietig is veel sterkte toe. We moeten naast elkaar staan ​​en onze waarden verdedigen: vrijheid, diversiteit en respect voor elkaar.’’

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: