Salt Farm Texel, ook wel bekend als Zilt Proefbedrijf (Tested on Texel), heeft een manier gevonden om groenten niet op zoet maar op zilt water te verbouwen. En dat zou Zuid-Afrika uit de problemen kunnen helpen. Studio H, een culinair collectief uit het land, merkte het Texelse bedrijf op. Het nam contact op met Salt Farm Texel en reisde af naar Nederland. ,,In Zuid-Afrika is er een enorm gebrek aan zoet water en er treedt steeds meer verzilting op. Ze waren daarom erg geïnteresseerd in wat wij deden'', aldus wetenschapper Arjen de Vos van Salt Farm Texel. ,,Zeker nu is wat wij doen heel relevant voor ze, nu er wordt gesproken over Day Zero, de dag dat er geen zoet water meer uit de kraan komt in Zuid-Afrika.”

Het bedrijf doet al sinds 2005 onderzoek naar landbouwgewassen die op zilte grond kunnen groeien en heeft op Texel een openluchtlab gebouwd, waar verschillende gewassen op zouttolerantie worden getest.

De mogelijkheid om gewassen te verbouwen op verzilte grond kan een uitkomst bieden in de toekomt, zegt De Vos. ,,Ongeveer 70 procent van de aarde bestaat uit water. Van dat water is slechts 1 procent zoet water en 1 procent brak water. Van die ene procent zoet water is slechts 1 procent bruikbaar. Als je alleen op zoet water rekent voor het verbouwen van gewassen, ben je natuurlijk al snel door je water heen. Maar dat is niet het geval als je ook naar brak water kijkt als hulpbron.”

De Zuid-Afrikanen maakten van de opgedane kennis ook graag gebruik. ,,We hebben een aantal van onze producten meegegeven, waarmee ze de boer op zijn gegaan.” Onder de naam S/Zout stond Studio H met de Texelse producten op de Dutch Design Week in Eindhoven in 2017. De producten waren allemaal zonder zoet water geproduceerd. Er kon geproefd worden van verschillende soorten ketchup en er werden augurken en wortelsnoepjes geserveerd. Terug in Kaapstad heeft het Zuid-Afrikaanse collectief S/Zout een zerowaterdiner georganiseerd op 23 tot en met 25 januari, waarbij ze de hulp van hun nieuwe Texelse vrienden inschakelden. Er werden verschillende gerechten voorgeschoteld die allemaal zonder zoet water tot stand gekomen waren. Zelfs de cocktails waren zonder water bereid. De ijsklontjes werden simpelweg vervangen door bevroren kiezelsteentjes.

De tekst gaat door onder de foto.

Hoewel het contrast tussen het regenachtige Nederland en het warme Zuid-Afrika groot is kan er hier watergebrek ontstaan. De Vos legt uit: ,,Soms regent het niet op tijd en dan wordt onze landbouwgrond te droog. Maar zo erg als het watergebrek daar is, is het bij ons in de delta niet natuurlijk.”

Omdat we in Nederland nog genoeg zoet water hebben om gewassen te verbouwen, neemt de Salt Farm Texel zijn kennis en expertise regelmatig mee naar het buitenland. ,,We hebben veel projecten in het buitenland, waar we lokale mensen trainen en kleinschalige boeren helpen in zoute condities voedsel te produceren. Zo zijn we in Bangladesh geweest en in Pakistan zijn we net klaar met het trainen van boeren.” 

Gemiddeld wordt 70 procent van het zoete water gebruikt voor landbouw; in sommige gebieden loopt dat op tot 90 procent. ,, In droge gebieden is er vaak veel brak water en veel mensen denken dat brak water niet te gebruiken is. Maar met brak water kan je juist prima aardappelen, wortels, kool en sla verbouwen.”

Hoewel de korte informatie-uitwisseling met S/Zout goed beviel, kan De Vos niet zeggen of ze in Zuid-Afrika net zo kunnen helpen als ze in Bangladesh tot nu toe hebben gedaan. ,,Er komen veel details bij zilte landbouw kijken, zoals de mate van verzilting van de bodem. Voor een grootschalige oplossing in Zuid-Afrika zouden wij ons eerst goed moeten verdiepen in het gebied. Maar zilte landbouw zou zeker voor kleinschalige boeren daar heel goed kunnen werken. Dit concept heeft wereldwijd enorme potentie.”