Hij slaapt slecht, gaf professor in kiesrecht Rick Hasen onlangs toe tegenover de politieke krant Politico. Trump is er in 2020 niet in geslaagd met zijn fantasieën over vermeende fraude de uitslag naar zijn hand te zetten. Maar Hasen vermoedt een nieuwe poging in 2024 - de vorige stemronde kan wel eens de ‘generale repetitie’ geweest zijn, denkt hij.

,,Ik voel me als een klimaatwetenschapper die waarschuwt dat de aarde nog anderhalve graad warmer wordt, of een epidemioloog die waarschuwt voor wat er gaat gebeuren als we geen maatregelen nemen om de verspreiding van een nieuwe pandemie onder controle te houden”, zei hij.

Ondanks Trumps pogingen de winst van Joe Biden van tafel te krijgen, bleef de Amerikaanse democratie vorig jaar overeind. Kiescommissies, ambtenaren, bestuurders, rechters en het Congres weigerden naar de pijpen van Trump te dansen - ondanks hevige druk en zelfs een gewapende bestorming van het Capitool. Maar veel van die integere functionarissen zijn inmiddels vertrokken en vervangen, waarschuwen kiesexperts als Hasen.

In het noorden van Texas trad vorige week nog een lokale verkiezingsambtenaar af na maandenlange pogingen van lokale Trump-aanhangers om haar taken over te dragen aan een Trump-bondgenoot die op sociale media ook verhalen verspreidde over vermeende fraude. Michele Carew had smetteloze verkiezingen georganiseerd in het district, waarin Trump 81 procent van de stemmen kreeg, maar zij werd beschuldigd van linkse sympathieën. ,,Ik voelde me alleen, om eerlijk te zijn”, vertelde Carew aan de Texas Tribune. ,,Het ergste was door het slijk te worden gehaald terwijl ze niet weten waar ze het over hebben.”

Ook in Michigan zijn sommige leden van belangrijke kiescommissies vervangen door nieuwkomers die eerder de fraudeverhalen van Trump verspreidden, melden lokale media. Veel kiescommissarisen voelen zich onveilig, na alle verdachtmakingen uit het kamp van Trump. In Pennsylvania is ongeveer een derde van hen opgestapt, berekende persbureau AP. In het zuidwesten van Ohio is een kwart van de mensen die over audits gaan vertrokken, rapporteert de The New York Times.

Trump probeert in belangrijkste staten loyalisten gekozen te krijgen voor de posten van bestuurders die over verkiezingen gaan. Trump steunt in relatief obscure lokale voorverkiezingen in Arizona, Michigan en Georgia Republikeinse kandidaten die de verkiezingswinst van Biden eerder niet erkenden. Dat zijn drie staten waar zittende lokale bestuurders zich vorig jaar nog verzetten tegen Trumps pogingen de uitslag te manipuleren.

,,Onze topprioriteit is het steunen van sterke strijders die geven om de integriteit van de verkiezingen”, zei Trump-woordvoerder Liz Harrington open over de pogingen aanhangers van Trumps fraude-fantasie op belangrijke posten te krijgen. ,,Hij merkt het als mensen vechten voor de waarheid over de verkiezingsuitslag uit november.”

Trumps leugens over fraude zijn al vaak ontkracht in rechtszalen en hertellingen. Ook een nacontrole die zijn bondgenoten in Arizona lieten doen, concludeerde dat Biden daar eerlijk heeft gewonnen. Niet Trump, maar Biden kreeg in de extra telling 350 meer stemmen dan aanvankelijk gezien, constateerde Cyber Ninjas, het bedrijf van een Trump-aanhanger.

Maar kamp Trump houdt met verdachtmakingen uit het eindrapport stug vol dat de verkiezingen gestolen zijn. Een woordvoerder beweerde op Twitter bijvoorbeeld dat 23.000 ‘spookstemmers’, zijn gevonden, omdat ze volgens Cyber Ninjas met een oud adres hebben gestemd. Maar dat gebeurt altijd en is volkomen legaal - als je net verhuisd bent of tijdelijk in het buitenland woont, mag je gewoon stemmen.

Trump voert zijn strijd tegen de realiteit verder op. Ogenschijnlijk vanuit het niets kwam hij vorige week met een dreigement. ‘Als we de verkiezingsfraude van 2020 (die we grondig en overtuigend hebben gedocumenteerd) niet oplossen, zullen Republikeinen niet stemmen in 2022 of 2024', schreef hij in een verklaring. Als de partij niet meegaat in zijn waanidee, kan hij zijn achterban ervan overtuigen thuis te blijven, laat hij weten. En dat kan Republikeinen pijn doen. Veel politiek analisten denken dat ze afgelopen januari al twee zetels in de Senaat verloren doordat Trump bleef zeggen dat de verkiezingen doorgestoken kaart waren. Acht op de tien Republikeinse kiezers gelooft dat, schatte een recente peiling in opdracht van CNN.

Veel verkiezingsexperts en politiek analisten houden hun hart vast, nu Trump warm lijkt te draaien voor een nieuwe presidentscampagne. Hij sprak vorige week in Iowa, de staat die traditioneel als eerste kandidaten mag kiezen in voorverkiezingen. Als hij in 2024 weer meedoet, zal hij opnieuw proberen de uitslag naar zijn hand te zetten, is de vrees. ‘De VS stevent af op de grootste politieke en constitutionele crisis sinds de burgeroorlog’, schreef ex-Republikein en buitenlandadviseur Robert Kagan in een alarmerend essay in The Washington Post. Hij ziet in de komende drie tot vier jaar ‘een redelijke kans op incidenten met massaal geweld, afbraak van de federale macht en de verdeling van het land in strijdende rode en blauwe enclaves’.

Als Donald Trump opnieuw president zou worden, waarschuwde zijn voormalig Rusland-specialist Fiona Hill, ‘is het klaar met de democratie’. Bill Gates, een Republikeinse bestuurder in Maricopa, Arizona, getuigde deze maand in het Congres in Washington over de audit die daar werd opgetuigd door Trumps bondgenoten. Ook hij vreest de toekomst. ,,Ik droomde ervan op een dag naar een land te gaan dat probeerde een democratie op te bouwen, om te helpen. Misschien een voormalige Sovjetrepubliek zoals Belarus of Tadzjikistan. Ik had nooit kunnen bedenken dat ik dat werk hier in de Verenigde Staten zou doen.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: