Cuijk onder vuur van archeologen, ook provincie kritisch nu alleen nog Romeins verleden telt

Archeologisch vooronderzoek naar historische vondsten uit de Middeleeuwen en de prehistorie gebeurt dadelijk lang niet overal meer in de gemeente. 

Op Twitter heeft archeoloog Janneke Kluit, afgestudeerd op de Romeinse tijd, het zelfs over ‘misdadig'. Archeoloog Marco Langbroek spreekt over ‘verwaarlozing en vernietiging van ons erfgoed’. 

In Cuijks nieuwe archeologiebeleid is ‘de maatschappelijke meerwaarde’ belangrijker dan ‘de wetenschappelijke meerwaarde’. In mensentaal: er wordt minder onderzocht en minder opgegraven. Dit moet Cuijk drie ton besparen. De gemeente wil de komende jaren op haar beurt vele tonnen, misschien wel miljoenen euro's steken in het zich op de kaart zetten als voormalig Romeinse nederzetting om zo meer toeristen te trekken. 

Wethouder Maarten Jilisen over de koerswijziging: ,,We gooien niks weg. We eigenen ons beleidsruimte toe die we hebben. We gooien ook geen andere historische periodes weg. We blijven onderzoeken volgens de richtlijnen en blijven vondsten beschikbaar stellen aan depots. Maar er komt geen volledig wetenschappelijk onderzoek achteraan.’’

Amateurarcheoloog Tinie van den Heuvel van de Werkgroep Archeologie Cuijk (WAC) is ‘heftig verontrust'. ,,Bij een lage verwachtingswaarde van een gebied wordt gewoon geen onderzoek meer gedaan. Zo zeef je de bodem van Cuijk uit met een grote zeef. Dat verdwijnt voor eeuwig in de bodem. Eeuwig zonde!’’ 

Prehistorisch archeoloog Gerrit Dusseldorp van de universiteit van Leiden, maakt zich grote zorgen over wat er in Cuijk gebeurt. Hij vindt het zelfs ‘een proefproces waard'. 

,,Er bestaat een levensgroot risico dat we vondsten van nationaal belang gaan missen. Ook wij archeologen begrijpen dat je niet álles kunt opgraven. Maar waarom wordt op de tekentafel al een selectie gemaakt, nog voordat je je laarzen hebt aangetrokken voor eigen waarnemingen? Cuijk is een bijzondere plek met de Heren van Cuijk en vondsten van prehistorische boerderijen in Haps. Dat moet de gemeente zich realiseren.’’

Ook de Cuijkse archeoloog Martijn Defilet, beroepshalve stadsarcheoloog van Arnhem, is zeer bezorgd. ,,Deze ramp in wording moet gestopt worden. Zodat ook onze kinderen en kleinkinderen de kans krijgen te leren over onze mooie gemeente. De wethouder zegt dat niks weggegooid wordt. Maar je gooit wel heel veel weg; duizenden jaren aan geschiedenis en vele vierkante kilometers aan onderzoeksgebied. Dadelijk belanden hele grafvelden uit de IJzertijd op de stort.’’ 

De provincie Brabant, die toeziet op hoe gemeenten omgaan met erfgoed, is ook kritisch op Cuijk. Een woordvoerster: 

,,We hebben de gemeente erop gewezen dat het volgens ons wettelijk niet mogelijk is om op voorhand besluiten te nemen over het al dan niet 'behoudenswaardig’ zijn van archeologisch erfgoed. We hebben wel begrip ervoor dat het voor kleine gemeenten met veel archeologische bodemschatten niet altijd meevalt relatief veel budget te moeten vrijmaken voor archeologie. Dat hebben we ook onder de aandacht gebracht bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.’’ 

Maandag bespreekt de gemeenteraad het nieuwe archeologiebeleid. In de voorbereidende raadscommissie maandagavond waren er te weinig partijen om de nieuwe beleidsnota archeologie van de agenda te halen.