Nieuw stuk in de Steenakker: drie monologen vervlochten tot een toneelstuk

Bart Vaessen is in de regio vooral bekend als directeur van de Schouwburg Cuijk. Met Elles van Loenen is hij eigenaar van De Steenakker. In dit Hapse huistheater staat deze maand vier avonden Kletskoppen. Van dit toneelstuk is Vaessen de bewerker en regisseur.

In die laatste hoedanigheid is hij actief sinds hij op zijn 21ste begon met de studie theaterwetenschappen. Hij is de tel kwijt als het gaat over het aantal kleine en grote producties die hij gemaakt heeft. Wel weet hij dat het fascinerend is om met acteurs van niets iets te maken en daardoor de verbeelding van het publiek aan het werk te zetten.

De Brit Alan Bennett schreef twaalf monologen voor de BBC-televisie. Met de acteurs Marco van Dijk, Johan Koeleman en Greet Vos heeft Vaessen er drie uitgekozen. „In alle drie gaat het om een personage die op een kantelpunt in hun leven staan. Ze zijn eenzaam. Hebben het moeilijk met hun omgeving en moeten belangrijke keuzes maken. Hoe gaan ze daarmee om met de problemen die een samenleving op hen af stuurt.”

Vaessen heeft er voor gekozen om de drie monologen niet achter elkaar te spelen, maar heeft ze met elkaar verweven. „Het is de eerste keer dat drie stukken van Bennett op deze manier aan elkaar zijn gekoppeld. De gemeenschappelijke thema’s maakten het voor mij gemakkelijk om ze te vlechten. Het resultaat is dat Kletskoppen een grotere dynamiek heeft dan wanneer de stukken afzonderlijk zouden zijn gespeeld. We hebben nu 21 scènes die één geheel vormen.”

Door deze werkwijze was het onmogelijk om te werken met decorstukken. Die zouden een sta in de weg zijn, als een nieuwe scène zich zou aandienen. Je kunt niet zomaar met een bed of tafel gaan sjouwen. Vaessen kwam met slimme oplossing: een lichtbeeldendecor. Elke acteur zit nu in een bepaalde ruimte, in een keuken bijvoorbeeld. „Een universele achtergrond zou niet voldoen aan de ruimtes waarin elk afzonderlijk onderdeel zich afspeelt. Het feit dat het om televisie-monologen gaat, heeft mij geïnspireerd om een filmisch decor te ontwerpen.”

René Maagdenberg heeft foto’s gemaakt die tegen de achterwand van het toneel worden geprojecteerd. Een weekend lang is hij met allerlei attributen in de weer geweest om de drie afzonderlijke decors in scène te zetten. Door te werken met licht kon worden aangegeven op welk deel van de dag het stuk speelt.

Het feit dat Vaessen gebruik kon maken van zijn eigen theater bood vele voordelen. „Ik hoefde niets te regelen, kon repeteren wanneer ik wilde, hoefde geen huur te betalen en kon alle ruimtes gebruiken om de rekwisieten te stallen.”

Het is de eerste keer dat Vaessen de drie acteurs tegelijkertijd regisseert. „Johan en Greet zijn professioneel acteur, Marco semiprofessioneel. Het zijn speldieren, die gretig zijn en graag mee willen gaan in de zoektocht naar het personage in zichzelf. Het resultaat is dat Kletskoppen een intensief stuk is. Het duurt lang, twee uur aan een stuk. Je komt in een flow. Een pauze zou de spanning breken. Je moet wel van zoiets houden, anders kun je beter niet komen kijken.”

‘Kletskoppen’ is te zien in De Steenakker in Haps op 22/10 (20.15 uur), 24/10 (15.00 uur), 28/10 (20.15 uur) en 31/10 (15.00 uur).