Tot aan de lippen: Culemborg herdenkt hoe hoog het water 25 jaar geleden stond

De Gelderlandfabriek is van 26 januari tot 2 februari middelpunt van een uitgebreid programma, Tot aan de lippen. Belangstellenden kunnen terugblikken op de bewogen weken en vooruitkijken naar de verhouding van de stad met de rivier. Ook elders in de stad kunnen ze stilstaan bij de ontruiming van de stad voor de dreigende overstroming: in theater De Fransche School, het Elisabeth Weeshuis, bij scholen en op de markt.

Tijdens die spannende dagen, eind januari 1995, dreigde met name de Waaldijk bij Ochten het te begeven. Daarop moesten binnen enkele dagen alle inwoners, of ze nu piepjong of stokoud waren, het rivierengebied verlaten. Hetzelfde gold voor duizenden stuks vee. Bedrijven moesten zoveel mogelijk voorraden en machines in veiligheid brengen. Het was, kortom, een gigantische operatie die het dagelijks leven ruim een week lamlegde.

Het programma is een initiatief van publicist Bram van Schaik en Mark van Dooren van De Gelderlandfabriek. De gemeente Culemborg, Waterschap Rivierenland en de provincie Gelderland ondersteunen het programma. Nauw betrokken is het Oudheidkundig genootschap Voet van Oudheusden.

Vanaf 27 januari zijn er dagelijks activiteiten die stilstaan bij het wassende water van 25 jaar geleden. Geograaf en onderwijsmanager Anton van der Velde bijt het spits af in De Fransche School met een uiteenzetting over de historie van het rivierengebied.

Weerman Marco Verhoef spreekt een dag later in het Elisabeth Weeshuis over weer, klimaat en de te verwachten ontwikkelingen op het gebied van neerslag en rivierwater in de toekomst.

Toenmalig burgemeester Henk Zomerdijk blikt op woensdag 29 januari in De Fransche School terug op de periode waarin hij opeens landelijke bekendheid kreeg omdat ‘zijn dijk’ in Ochten de zwakste schakel bleek en dreigde door te breken. Tegenwoordig is hij voorzitter van de klankbordgroep versterking Waaldijk, ook in Ochten.

Op 30 januari is in De Gelderlandfabriek ‘De avond van het water’, waarin Culemborgers terugblikken op de evacuatie die precies 25 jaar geleden op deze datum werd afgekondigd. Ecoloog Kars Veling vertelt een dag later wat het hoogwater Culemborg qua natuur gebracht heeft. De afgraving en verruiming van de uiterwaarden leverden sindsdien vele hectaren ‘nieuwe natuur’ op. Een dag later is er een excursie naar dit gebied.

Tot aan de lippen kent een cultureel slot op zondagmiddag met bewegende beelden door Armand Dijcks, gebaseerd op foto’s van de wereldberoemde fotograaf Ray Collins (onder meer National Geographic). Er is muziek van André Heuvelman (trompet), Mike del Ferro (piano & keyboards), Frans de Rond (geluid en soundscapes) en speciale gast Jeroen van Veen (piano & keyboards).