Het is de hoogste tijd dat de 114 dementerende bewoners van verpleeghuis Oranje Nassau's Oord (ONO) woonomgeving krijgen die voldoen aan de eisen van deze tijd. Bestuurder Karin Lieber zei dat al in juli 2012, bij de eerste presentatie van de nieuwbouwplannen op het landgoed. De cliënten zouden alleen nog maar in kleinschalige appartementen moeten wonen. In het uit 1997 stammende gebouw, waar ze nu wonen, delen ze vaak met meerdere mensen een kamer en met zijn vijftienen een woongroep. 

Nog voor de zomer, waarschijnlijk in mei of juni, beginnen de sloopwerkzaamheden. ,,Als eerste gaan de keuken en wat technische ruimtes tegen de vlakte", zegt Ruud Geelhoed van Bureau Geelhoed & Peekstok die het management van de nieuwbouw regelt voor Zinzia, de organisatie waar ONO onder valt. Lieber vult aan dat de sloop van de keuken geen gevolgen voor de bewoners heeft. ,,De maaltijden voor de cliënten van de vier verpleeghuizen van Zinzia maken we al een tijdje centraal bij Rumah Kita in Wageningen. Dat blijft ook het geval als de nieuwbouw in gebruik is genomen."

Tijdens de bouw willen we de overlast voor de bewoners, maar ook voor omwonenden, beperkt houden. ,,Je ziet dat er gebouwd wordt. Er staan ook hekken en er rijden natuurlijk af en toe vrachtwagens", meldt Lieber. ,,Buurtbewoners hebben we hierover geïnformeerd en dat blijven we doen. Binnenkort komen ze nogmaals hier op bezoek. De bewoners hoeven tijdens de sloop en bouw niet te verhuizen. Dat doen ze pas als de nieuwbouw klaar is." ,,Dan wordt ook het huidige woongebouw gesloopt", vult Geelhoed aan.

Lees verder onder de foto.

Als alles eind volgend jaar is opgeleverd, staan er op landgoed ONO twee halve cirkels met de ruggen tegen elkaar. ,,Aan de ene kant is daar het oude, monumentale sanatorium uit 1901. Dat blijft uiteraard ongewijzigd", vertelt Geelhoed. ,,In dat deel blijven onder meer de centrale diensten gevestigd. In de andere halve cirkel komen de cliënten te wonen. Een klein deel van hen komt in een vrijstaand rond gebouw tussen de twee halve cirkels." Tussen de woon- en werkgebouwen ligt volop groen. ,,Dat gaan we onder meer gebruiken als belevingspark voor de cliënten", aldus Lieber. ,,En op deze manier blijft ook hier het groene karakter van het landgoed gehandhaafd."

De nieuwbouw heeft als gevolg dat de oude hoofdingang (in het verlengde van het Kortenburg) weer in ere wordt hersteld. Of de leeuwenbeelden naast de huidige ingang dan ook verhuizen, durft Lieber nog niet te zeggen. De nieuwe ingang leidt tot een centrale ruimte tussen de twee halve cirkels. Deze ruimte is behalve als toegang tot het verpleeghuis ook bedoeld als ontmoetingsruimte voor cliënten, familie, personeel, vrijwilligers en de buitenwereld. ,,Zo komt er een fietsenmaker naast de ingang", zegt Geelhoed. ,,En die is niet alleen bedoeld voor het repareren van lekke banden. Je kunt er ook fietsen halen om met de cliënten een rondje door de natuur te maken. Maar je kunt er ook gewoon als voorbijganger terecht."

Lieber gaat op dat laatste wat dieper in. ,,We willen meer ontmoeting tussen de cliënten en anderen. Zo is onze receptie al enige tijd terug veranderd in een zogeheten Warm Welkom. Dat hebben we samen met Douwe Egberts gedaan. We vinden het ook echt een entree van ons gebouw. Als bezoekers er binnenkomen voelen ze zich direct welkom. Je ziet ook dat  mensen gewoon even komen voor een kop koffie. En er worden wel eens recepties gehouden. Daar zijn dan soms ook cliënten gewoon bij. Zonder problemen overigens."

In de nieuwe centrale ruimte komen naast de fietsenmaker onder meer ook een kleine bibliotheek en een restaurant. Lieber is helemaal enthousiast over de wasbar. ,,Dat is een ruimte waar cliënten samen met bijvoorbeeld hun familie de was kunnen doen. Je hebt daar een aantal wasmachines, maar daarnaast kan je ook samen koffie drinken. Ook dat zorgt weer voor ontmoeting." Ze voegt er aan toe dat de 'gewone was', zoals lakens en handdoeken, centraal blijft worden gedaan.

Geelhoed wijst nog op een half voetbalveld met zonnepanelen. ,,Dat maakt de nieuwbouw energieneutraal." Lieber onderstreept het belang van gezond eten voor de kwetsbare ouderen op ONO. ,,Samen met Wageningen Universiteit doen we daar onderzoek naar." 

En kunnen er in het verpleeghuis straks meer bewoners terecht? ,,Nee", antwoordt Lieber gedecideerd. ,,Er komen geen extra plaatsen. Wel brengen we steeds vaker onderdelen van verpleeghuiszorg bij mensen thuis."