Een knap uiltje in de boomgaard

Bij de hoogstamboomgaarden op landgoed Hemmen zag ik een nestkast voor een steenuil met een telefoonnummer erop. Ik kreeg niet de steenuil aan de lijn, wel een enthousiaste steenuilenfan. 

Frans Jacobs monitort al 20 jaar lang deze uilen in de Betuwe, hangt nestkasten op en onderhoudt ze. Hij vertelt dat de knotwilgen naast de boomgaard prachtig en oud zijn. Maar de holtes zijn te veel uitgesleten om nog als nestplaats voor de steenuil te dienen.

De steenuil hier is blij met de nestkast én met de boomgaard. Vanuit de bomen kan hij op muizen in het ruige gras loeren. In de paardenwei ernaast, met kort gras, zoekt hij grote kevers en regenwormen.

Steenuilen staat op de Rode Lijst, maar de aantallen zijn de laatste jaren redelijk constant. Ze leven in kleinschalig landschap met weitjes, boomgaarden, houtsingels en knotwilgen. Als het gebied echt goed voor hen is, maar er is geen oud schuurtje of nestkast om in te broeden, dan is een knotwilg of zelfs een steen- of takkenhoop genoeg. Een beetje rommelig landschap, daar houden steenuilen van. Vaak dus aan dorpsranden. 

De uitbreiding van steden en dorpen is een belangrijke bedreiging. Daarnaast zijn de jongen in het eerste levensjaar, vooral als ze net zijn uitgevlogen, kwetsbaar. Die uilskuikens zijn niet zo handig: ze verongelukken in het verkeer, verdrinken in veedrinkbakken, of raken verstrikt in netten bij boomgaarden. 

En dan is er nog die grote neef van dit kleine uiltje, de bosuil. Die pakt ook graag een steenuil, om op te peuzelen of uit rancune, om zijn voedselconcurrent uit te schakelen. Van je familie moet je het hebben.