DNB-president Klaas Knot: Meer renteverhogingen op komst

,,Ik ben niet tevreden over de inflatie’’, zei Knot bij de presentatie van het jaarverslag van De Nederlandsche Bank (DNB). ,,Vorig jaar kwam de inflatie uit op 11,6 procent.’’ Ook voor de komende jaren blijft de inflatie boven de doelstelling van 2 procent, is de verwachting. En die hoge inflatie raakt de mensen rechtstreeks in de portemonnee. Niet alleen werkenden, ook gepensioneerden en mensen met een uitkering zien hun koopkracht teruglopen.

Vandaar dat het verlagen van de inflatie topprioriteit is. Die hoge inflatie wordt deels veroorzaakt door de dure energie en de hoge voedselprijzen. Maar ook andere producten en diensten worden steeds duurder. ,,Voor veel mensen is dit nog steeds een hard gelag’’, beseft Knot.

Om de inflatie te bestrijden verhoogt de Europese Centrale Bank (ECB) de rente. Het idee is dat de hogere rente lenen duurder maakt. Als er minder geleend wordt, remt dat de groei van de economie. En die rem moet er voor zorgen dat de inflatie daalt.

De bankencrisis, die banken in de VS en Zwitserland trof, kan ook nog weleens nuttig zijn voor de inflatiebestrijding. Dat komt omdat het voor banken nu duurder wordt om geld aan te trekken. Dat komt bovenop de renteverhoging van de ECB. En dat werkt door in de rente die banken aan bedrijven en consumenten vragen.

,,We zien de eerste tekenen al dat banken minder krediet verstrekken’’, zegt Knot. Maar of dat een trend is die zich doorzet, is nog niet te zeggen.

Knot greep de bankencrisis aan om nogmaals te pleiten voor zuinig financieel beleid. ,,Buffers, buffers, buffers. Ik blijf het herhalen.’’ De overheid en de banken moeten extra geld achter de hand hebben om schokken op te kunnen vangen, zo bleek de afgelopen jaren wel. ,,Drie jaar geleden hadden we corona. Vorig jaar viel Rusland Oekraïne binnen en dit jaar hebben we onrust op de financiële markten door problemen bij banken in de VS en Zwitserland.’’

Tijdens de coronapandemie kon de overheid ruimhartig steun geven, juist omdat de overheidsfinanciën er goed voor stonden. Afgelopen jaar trok de overheid opnieuw de portemonnee om burgers en kleine bedrijven te compenseren voor de hoge energierekening. Maar die compensatie leidt tot een hoog begrotingstekort. En de overheid moet juist geld gaan sparen om voorbereid te zijn op een nieuwe schok, vindt Knot.

_{Lees verder onder de video}

Ook de banken moeten voldoende vet op de botten hebben, bepleit Knot. ,,De Europese banken zijn weerbaar, ze hebben de afgelopen jaren hun kapitaalbuffers vergroot.’’ Dat stelt Europese banken in staat om eventuele verliezen op te vangen.

De banken in de VS en Zwitserland kwamen in de problemen omdat mensen en bedrijven massaal hun geld van de bank haalden. Door de hoge buffers en het strenge toezicht staan de Europese banken er financieel veel beter voor. De boodschap is dat het spaargeld hier veilig is. De bankpresident is daarom niet bang dat de bankencrisis naar Europa overslaat.

De hoge rente raakt DNB zelf ook. De afgelopen jaren heeft de centrale bank voor miljarden aan staatsleningen opgekocht. Door de gestegen rente zijn die veel minder waard geworden. Dat verlies kan oplopen tot wel tien of elf miljard euro, heeft DNB becijferd.

Maar dat hoeft geen probleem te zijn. ,,We hebben een buffer aangelegd van 11 miljard euro om die verliezen op te vangen’’, aldus Knot. Als de verliezen verder oplopen kan het zijn dat de schatkist extra geld op de rekening van DNB moet storten. Mocht dat zo uitkomen, dan moet de overheid daar ook niet moeilijk over doen. ,,Door de opkoop van staatsleningen hebben we de rente omlaag gedrukt. Dat heeft de staat tussen 2015 en 2020 al 28 miljard euro aan rentelasten bespaard.’’

Kijk onze video's over de economie in onderstaande playlist: