Drie keukenbedrijven krijgen samen miljoen euro boete voor misleiden consumenten

Cateautje Hijmans van den Bergh, bestuurslid van de ACM, spreekt van misleiding. ,,Daar treden we hard tegen op, want die werkwijze verstoort het vertrouwen in markten. En zonder vertrouwen draait de economie niet. Op de beurs ondertekenden de consumenten een formulier om in aanmerking te komen voor een speciale beurskorting. Het formulier wekte de suggestie dat zij ook verplicht waren een keuken te kopen terwijl dat helemaal niet hoefde.”

Mandemakers, Brugman en Keukenconcurrent zijn onderdeel van hetzelfde concern, DMG Keukens. Uit onderzoek van de toezichthouder is gebleken dat de drie tussen 2015 en 2017 dezelfde illegale werkwijze hanteerden op beurzen, zoals de 50+ beurs, de VT Wonen-beurs en de Huishoudbeurs. Als lokkertje gaven de verkopers een zogenoemde bonuskorting. Wie die korting wilde krijgen, moest wel zijn handtekening zetten onder een formulier. Volgens de ACM leek dat gewraakte formulier bijzonder veel op een koopovereenkomst. 

Zo werd er op het document een prijs genoemd en werden betalingsvoorwaarden vermeld. Ook stond er dat de consument 30 procent moest betalen, als zou worden afgezien van de koop. ,,Alles was erop gericht om de consument de indruk te geven dat ze een keuken hadden gekocht, terwijl in werkelijkheid de consument tot niets verplicht was en het slechts om een niet-bindend aanbod ging.” Een misleidende werkwijze, aldus de waakhond. 

Voor die misleidende handelspraktijken heeft Brugman een boete van 250.000 euro opgelegd gekregen. Mandemakers en Keukenconcurrent krijgen elk een boete van 375.000 euro. Aanvankelijk was de boete voor die twee bedrijven de helft lager, maar omdat zij het onderzoek zouden hebben belemmerd zijn de boetes verdubbeld. Volgens ACM mochten de inspecteurs geen vragen stellen aan medewerkers van Mandemakers en Keukenconcurrent, om zo de onderste steen boven te krijgen. Hijmans van den Bergh: ,,Iedereen is verplicht mee te werken aan onderzoek van de ACM en vragen te beantwoorden.” 

De drie keukenbedrijven zijn het niet eens met de boetes en gaan in beroep. ,,Laten we duidelijk zijn: als wij in strijd met de wet zouden hebben gehandeld, zouden wij een boete accepteren. In dit geval delen wij de mening van de ACM niet en vinden wij de opgelegde boetes, ook als we wel tegen de wet in zouden hebben gehandeld, buiten iedere proportie”, zegt Robert Coppens, directeur DMG Keukens, het moederbedrijf van de drie bedrijven.

Coppens betwist dat de drie keukenbedrijven de ACM op enigerlei wijze hebben tegengewerkt. De bedrijven hebben tegen de ACM gezegd dat ‘het spreken van beursmedewerkers zonder dat duidelijk was wat de bedrijven werd verweten, te ver ging’. Ze stelden voor om éérst de directeuren te spreken en, als er daarna nog vragen waren, de beursmedewerkers te benaderen. Nadat het gesprek met de directeuren had plaatsgehad, kwam de ACM niet meer terug op een gesprek met de medewerkers, waarop de directie ervan uit ging dat de kous daarmee af was. 

De topman benadrukt verder dat er nooit klachten zijn binnengekomen van consumenten over de formulieren. Ook stelt hij dat de gewraakte documenten zijn aangepast na opmerkingen van de consumentenautoriteit. Gevraagd om een reactie zegt de ACM ‘dat het een goede zaak is voor de consument dat de documenten zijn aangepast’. Dat er nooit klanten hebben geklaagd, betwijfelt de autoriteit. ,,Bij ons zijn heel veel meldingen binnengekomen over keukenbedrijven. Ook over de praktijken van op de beurzen”, aldus de zegsvrouw. 

De Consumentenbond is blij met het optreden van de toezichthouder. ,,Hopelijk leren de keukenboeren hiervan. Ze hebben een slechte naam”, aldus een zegsman van de consumentenclub. Ook in de Tweede Kamer wordt opgetogen gereageerd. ,,Het is heel goed dat de ACM op deze manier opkomt voor de belangen van consumenten’’, aldus PvdA-Kamerlid William Moorlag. ,,Dit soort bedrijven moet hard worden aangepakt.’’

Volgens VVD’er Martin Wörsdörfer moet de ACM vaker zijn tanden laten zien. ,,De consument moet beschermd worden tegen onfatsoenlijke praktijken. Als het vertrouwen verdwijnt, is er een veel groter probleem.’’

SP’er Frank Futselaar vindt het evenzo een ‘goede zaak’ dat de ACM ingrijpt bij de keukenbedrijven. ,,Ik vind dat bedrijven een verantwoordelijkheid hebben om consumenten erop te wijzen welke rechten ze hebben’’, zegt Futselaar. ,,Iets eruit laten zien als een koopovereenkomst terwijl het die status niet heeft, lijkt een dubieuze praktijk.’’

Volgens de ACM kunnen consumenten die dat willen juridische stappen tegen de keukenbedrijven nemen, gesterkt door het ACM-oordeel. Een woordvoerster van de toezichthouder vraagt zich wel af in hoeverre dat nog zin heeft aangezien de keukens al lang en breed geleverd zijn.