Kamer schiet btw-verhoging af

Het belangrijkste onderdeel van de 'Fiscale Agenda' van staatssecretaris Frans Weekers van Financiën (VVD) is gisteren direct op massieve weerstand gestuit in de Tweede Kamer. Zijn voorstel om de belasting op consumptie - de btw - te verhogen, en met de opbrengst de belasting op arbeid te verlagen, werd binnen een uur afgeschoten.

Weekers' belangrijkste bondgenoten, de PVV en het CDA, toonden zich opvallend kritisch over de plannen. 'Frans loopt voor de troepen uit', aldus fiscaal woordvoerder Roland van Vliet namens gedoogpartij PVV. 'Als hij wil vereenvoudigen zou ik zeggen: schrap in de heffingskortingen, en verlaag de tarieven. De verschuiving van belasting op arbeid naar consumptie is een principiële wijziging, dat had ik niet verwacht.'

'Een uniform btw-tarief van 19 procent is voor ons onbespreekbaar', zegt Pieter Omtzigt van coalitiepartner CDA. 'Dan zijn binnen de kortste keren alle supermarkten uit de grensstreek weg.' Weekers nam na de negatieve reacties van zijn 'samenwerkingspartners' direct gas terug. 'Het is nadrukkelijk een optie om de levensmiddelen uit te zonderen van een btw-verhoging', zei de staatssecretaris tegen persbureau ANP.

Op verzoek van de Tweede Kamer stelde Weekers een visie op de toekomst van het belastingstelsel op. Met allerlei slagen om de arm ('Het kabinet wil met de Kamer de discussie aangaan', en: 'Het kabinet wil met het parlement van gedachten wisselen') stelt hij voor om de tarieven in de inkomstenbelasting te verlagen, en het lage btw-tarief te verhogen van 6 procent naar 8 procent. 'Op de langere termijn' moeten alle producten dan onder het hoge btw-tarief van 19 procent komen te vallen. Het lage btw-tarief was oorspronkelijk bedoeld voor voedsel, maar inmiddels vallen er veel meer goederen en diensten onder.

Veel partijen zijn in principe voorstander van meer belasting op consumptie, en minder op arbeid. 'We herkennen ons in de verschuiving van directe naar indirecte belastingen', zegt Bruno Braakhuis van GroenLinks. 'Meer werken meer laten lonen, dat is gewoon verstandig', zegt D66'er Wouter Koolmees. 'Belasting op consumptie is bovendien robuuster dan belasting op arbeid. Mensen blijven altijd consumeren.'

Maar de radicale plannen van Weekers vallen velen rauw op het dak. Vooral het vooruitzicht van een hoog btw-tarief op voedsel jaagt veel partijen in de gordijnen. 'We moeten goed kijken naar de inkomenseffecten', zegt Ed Groot namens de PvdA, de grootste oppositiepartij. 'De laagste inkomens mogen er niet op achteruit gaan.' 'Het lage btw-tarief voor voedsel moet uitgezonderd worden', vindt Arie Slob van de ChristenUnie.

'Een dekmantel om verder te denivelleren', is het oordeel van Farshad Bashir van de SP. 'De laagstverdienenden geven relatief veel uit aan voedsel, dus die hebben daar veel meer last van dan ze terugkrijgen in de vorm van een lagere inkomstenbelasting. Een klassiek liberaal pakket.'

Andere voornemens van Weekers kunnen wel op brede steun in de Kamer regelen. Iedereen is het eens met de aanpak van de 'overnameholding', die durfkapitalisten gebruiken om bedrijven met schulden vol te hangen en zo belasting te ontduiken. Met de opbrengst kan het tarief van de vennootschapsbelasting - de heffing op bedrijfswinsten - omlaag. (Tekst  Douwe Douwes, foto ANP)