NS vreest voor verlies bij harde Brexit

,,Als het echt een harde brexit wordt, dan kunnen we te maken krijgen met twee jaren van negatieve groei’’, zegt financieel directeur Bert Groenewegen van NS. En het is al zo moeilijk om geld te verdienen met treinen rijden in het Verenigd Koninkrijk. Afgelopen jaar boekte NS-dochter Abellio 2,5 miljard euro omzet in het Verenigd Koninkrijk terwijl de nettowinst een schamele 26 miljoen euro was. Ter vergelijking: op de 3,1 miljard euro die NS in Nederland omzette werd netto 95 miljoen euro verdiend. Afgelopen jaar was volgens Groenewegen veruit het slechtste jaar qua buitenlandse inkomsten sinds NS over de grens onderneemt.

Van de vijf concessies die NS in het Verenigd Koninkrijk heeft, lijden er twee verlies. Dat komt met name omdat de groei van het aantal reizigers in Engeland tegenvalt, terwijl daar bij de prijs van de concessie geen rekening mee was gehouden. De Britten beleven barre economische tijden met de brexit in het vooruitzicht, er is nauwelijks nog economische groei. ,,En de Britten hebben thuiswerken ontdekt’’, zegt Groenewegen. Dat scheelt ook in het aantal passagiers. ,,Brexit kan het personenvervoer verder onder druk zetten en dat kan het resultaat van NS schaden.’’ 

De Nederlandse Spoorwegen zijn sinds 2003 actief in het buitenland, met name in het Verenigd Koninkrijk. Die internationale expansie werd destijds noodzakelijk geacht door de bedrijfstop. NS zou er kunnen leren, klaar zijn voor het Europa van de toekomst en de buitenlandse winst zou goed zijn voor de Nederlandse reizigers.

Groenewegen wil niet zeggen of hij nu de Engelse poot het liefst zou verkopen. ,,We kunnen er niet zomaar weg. Het is bijna onmogelijk om te vertrekken. Bovendien er zijn geen kopers te vinden in de huidige markt.’’ De contracten met de Britten lopen tot in het volgende decennium.

De buitenlandse zorg is een van de weinige schaduwpunten in het jaarverslag. ,,2018 was een ongelooflijk goed treinjaar’’, stelt topman Roger van Boxtel. ,,We behoren tot de beste treinbedrijven ter wereld.’’ De cijfers geven hem, althans voor de treinactiviteiten in Nederland, gelijk. Treinen rijden beter op tijd. Reizigers hebben in de spits iets meer kans op een stoel (95,1 procent). En de nettowinst verdrievoudigde bijna tot 116 miljoen euro. Alleen de HSL blijft een zorgenkindje. Door een softwarebug waren er in het laatste kwartaal van 2018 en begin dit jaar nog minder treinen op tijd dan anders. Over heel het jaar reed 82,5 procent van de treinen op tijd, een procent minder dan in 2017. NS test nu een aangepaste softwareversie in de hoop dat de punctualiteit verbetert. Ondanks de uitval en het te laat komen zijn reizigers wel positiever dan voorheen. 83 procent van de reizigers geeft het reizen met de snelle treinlijn een 7 of hoger. In 2017 was dat nog 77 procent. De reizigersgroei tussen Schiphol en Rotterdam was met 15 procent fors hoger dan elders. De keerzijde is dat de kans op een zitplaats iets daalde.

NS wil de kwaliteit van de treinreis komende jaren ook verbeteren door de aloude stationsrestauratie op kleinere stations in ere te herstellen. Stationshuiskamer worden ze voortaan genoemd. Reizigers kunnen er een kop koffie kopen, gebruik maken van wifi en comfortabel op de trein wachten. ,,We willen af van de wegwaaistations’’, zegt Van Boxtel. Er moet ook een toilet komen dat vaak en grondig schoongemaakt wordt. Dit jaar worden negen huiskamers geopend, onder andere in Tiel, Emmen en Boxtel. In 2021 moeten er 35 stationshuiskamers geopend zijn. Binnen drie jaar krijgen 92 stations bovendien moderne en schone wc’s.