'Oude én nieuwe pensioenen moeten zekerheid bieden'

Wij als vakbonden krijgen dagelijks vragen van leden waarom we het pensioensysteem moeten aanpassen. Het is dan ook pittige en belangrijke kost, waarover veel in de media verschijnt. Afgelopen week speelde bijvoorbeeld de juridische onmogelijkheid huidige pensioenrechten over te hevelen naar een nieuw systeem. Wij bepleiten nu een systeem dat dicht bij het huidige ligt.

De FNV heeft met werkgevers op andere, toekomstbestendige systemen gestudeerd. Vanuit onze positie als belangenbehartiger voor werkende en gepensioneerde Nederlanders vinden we het belangrijk dat een nieuw pensioensysteem aan een aantal voorwaarden moet voldoen.

De pensioenrechten die mensen tot nu toe hebben opgebouwd, moeten goed beschermd worden. Daarom moeten ze in één pensioensysteem blijven met de nieuwe opbouw. Dat is absoluut noodzakelijk om te voorkomen deze pensioenrechten (in totaal ruim 800 miljard euro) langzaam hun waarde verliezen. Alles wijst er op dat het overbrengen van alle opgebouwde pensioenen naar een nieuw, sterk afwijkend systeem onmogelijk is.

Een sterk afwijkend systeem leidt tot onzekerheid en biedt geen oplossing. Want de rechten apart houden in een 'oude regeling' zou een enorme aantasting van die rechten betekenen. De strenge eisen van De Nederlandsche Bank zouden het onmogelijk maken de koopkracht van deze gespaarde pensioenen ook maar enigszins op peil te houden. We hebben die 800 miljard niet bij elkaar gespaard om ze op deze manier in waarde te zien dalen.

We moeten dus zoeken naar aanpassingen van het pensioensysteem waarin oude en nieuwe rechten wél bijeen gehouden kunnen worden. Een systeem waarin verstandig belegd kan blijven worden, zodat met het rendement de koopkracht van pensioen redelijk behouden blijft. Dat blijft onze ambitie. Een systeem dat niet door te hoge buffereisen of lage rentecijfers uit de markt geprijsd wordt en slechts een heel laag pensioen garandeert. En dat een crisis beter kan opvangen. Hoe ziet dat er uit?

Wij pleiten voor aanpassingen in het huidige stelsel, of een stelsel dichtbij het huidige. Voor een stelsel dat nog steeds grote zekerheden biedt, maar iets minder dan het huidige. We kunnen niet álles garanderen als er tegenvallers door crises zijn. Dat wordt te duur en dan moeten de fondsen te grote geldreserves aanhouden die niet aan pensioen besteed kunnen worden. We kunnen beter een slimmere manier bedenken waarop we de gevolgen van een ernstige crisis, zoals die van 2008, kunnen opvangen.

Bijvoorbeeld door de gevolgen over een langere tijd (bijvoorbeeld tien jaar) te spreiden. Als de crisis snel voorbij gaat, zoals nu op pensioengebied, zijn de gevolgen ook beperkt. Daar komt bij dat we in deze crisis gemerkt hebben dat de pensioenrechten ook in het huidige systeem niet helemaal zeker zijn. Bij een aantal fondsen is een korting op pensioen en opgebouwde rechten toegepast.

In een systeem dat dicht bij het huidige blijft kunnen de oude en nieuwe rechten wel samen blijven en maken ze beide een goede kans op inflatiecorrectie (indexatie) zodat de koopkracht van ons pensioen zo goed mogelijk op peil blijft. Dat is onze ambitie. Het is dan aan de overheid om dat met een flexibel financieel toetsingskader mogelijk te maken. Ook de Tweede Kamer kan hierbij zijn rol spelen.

Mensen hebben behoefte aan zekerheid. Je wilt weten wat je naast je AOW nog ongeveer aan pensioen krijgt, en of je daarnaast zelf nog extra moet sparen voor je oude dag. We willen een zo groot mogelijke zekerheid in het nieuwe systeem. Misschien iets minder zeker dan nu, maar wel zo zeker dat mensen er vertrouwen in kunnen hebben. Natuurlijk willen we geen systeem waarin alles onzeker is.

We worden steeds ouder, maar we kunnen de pensioenpremie niet eindeloos laten stijgen. We gaan daarom uit van een 'stabiele premie' ook al neemt de levensverwachting nog verder toe. We moeten dus wat langer werken. Maar voor andere schommelingen die de prijs van pensioen verhogen, of voor verbeteringen van pensioenregelingen blijven wij aan de cao-tafel afspraken maken, waar ook werkgevers aan meebetalen. De risico's komen dus niet alleen bij werknemers te liggen, wij willen dat werkgevers blijven meedoen.

We willen ook dat het kabinet akkoord gaat met een betere verhoging van de AOW, zodat mensen die lang hebben gewerkt, soms in zware beroepen en met niet zoveel pensioen, toch kunnen beslissen op hun 65ste te stoppen. Te stoppen, met een vergelijkbare AOW-uitkering als nu. Voor hen is dat extra belangrijk omdat AOW het grootste gedeelte van hun inkomen is.

We vragen ook iets anders van werkgevers, namelijk een goed aannamebeleid voor ouderen. Langer doorwerken kan, maar dan moet je wel werk hebben - alleen al om een pensioen op te bouwen. We leggen nu de laatste hand aan een plan daarvoor.

Over de aanpassing van het pensioensysteem praat de FNV door met werkgevers en overheid. Een akkoord is er nog niet, maar onze inzet is een helder systeem waarbij zo groot mogelijke zekerheid uitgangspunt is, zodat mensen er vertrouwen in hebben en houden!