Vuurproef nieuwe topman Air France-KLM

Ben Smith lanceerde, op de dag van zijn aantreden op 17 september, direct een drietrapsraket. Bewust gekozen en goed getimed.

Hij stuurde allereerst een video aan alle ruim 80.000 personeelsleden om ze hoogstpersoonlijk toe te spreken. Het filmpje duurde zo'n acht minuten en de Canadees sprak Frans met een licht Engels accent. ,,We kunnen Europa en de wereld veroveren'', zei hij.

Ben Smith maakte ook bekend dat hij de helft van zijn vaste salaris terugstopt in het bedrijf. Hij koopt er aandelen Air France-KLM van. Het gaat om 450.000 van de 900.000 euro die hij ontvangt naast zijn uitgelekte variabele beloningen, die kunnen oplopen tot bijna 3,5 miljoen.

Tot slot sprak Smith al in zijn eerste week in Parijs met een aantal vertegenwoordigers van de Franse vakbonden. Apart en achter elkaar. Het werd een verleidingsoperatie. ,,Het was buitengewoon vriendschappelijk. We willen allebei dat Air France verder groeit en zich verder ontwikkelt'', zei voorman Philippe Evain van de radicale pilotenvakbond SNPL.

In een week tijd probeerde Smith de weg te effenen voor zijn werk bij het luchtvaartbedrijf. Want obstakels zijn er volop. Met name de Franse tak van het bedrijf verkeert in problemen. Het bedrijfsresultaat van Air France eindigde in de eerste zes maanden van dit jaar in de rode cijfers.

Zijn inkomensmatiging was ook belangrijk: al voor zijn aantreden lag Smith onder vuur omdat zijn inkomen ruim drie keer zo hoog ligt als dat van zijn voorganger, terwijl het personeel wordt gevraagd te matigen.

De gesprekken met de bonden waren essentieel: begin dit jaar werd wekenlang het werk neergelegd bij Air France, wat het bedrijf meer dan 300 miljoen kostte. Maar hoe tactisch Ben Smith ook te werk is gegaan, één van de moeilijkste stappen komt nog. Vandaag praat hij voor het eerst met de 'Intersyndicale', het verenigde vakbondsfront waarin negen bonden van Air France-personeel samenwerken.

En hoewel sommige personeelsleden spreken over een 'verfrissende nieuwe wind', zijn de meesten afwachtend. De oude salariseis ligt nog steeds op tafel. De bonden willen 5,1 procent meer inkomen, om de inflatie van de afgelopen jaren te compenseren. ,,Onze collega's bij KLM hebben een salarisverhoging van minimaal 4 procent gekregen. Er is geen enkele reden waarom wij er niet op vooruit zouden mogen gaan'', zegt CGT Air France.

De verwachting is alom dat Ben Smith de bonden tegemoet zal komen. Hij wil hervormen maar ook met een schone lei beginnen. Het slechtste wat hem kan overkomen is een nieuwe staking in zijn wittebroodsweken.

Afgelopen week deed Smith een strategische zet: hij neemt óók de dagelijkse leiding in handen bij Air France. Daarmee wordt hij zelf verantwoordelijk voor de Franse salarisonderhandelingen. Concessies liggen in het verschiet, maar niet ten koste van alles. ,,Sommige luchtvaartmaatschappijen zoals PanAm, Swissair, Sabena en Olympic zijn verdwenen, omdat ze zich niet aanpasten aan de veranderingen op de markt'', zei hij in zijn videoboodschap. ,,We moeten ons aanpassen en de concurrentie te lijf gaan. De sleutel ligt bij de strijd met onze concurrenten, niet bij die binnen ons eigen bedrijf.''

Ben Smith is de opvolger van Jean-Marc Janaillac. Janaillac stapte eerder dit jaar op vanwege een conflict met de werknemers van Air-France KLM over de loonstijging. De Fransman verbond zijn lot aan een stemming van het personeel van Air France over een loonvoorstel van de luchtvaartmaatschappij. Een meerderheid wees het eindbod af. Ook zijn voorganger Alexandre de Juniac was verstrengeld in een conflict met de werknemers over de lonen.