Op de toendra’s van Alaska, maar ook op afgevallen takken in het bos laat het plooivlieswaaiertje zich zien

Tijdens mijn boswandelingen zie je iedere dag weer wat nieuws. De dagen gaan al lengen en het koele januarilicht gaat plaats maken voor het gouden voorjaarslicht.

Tegen de soms donkere luchten, steken de takken van bomen en struiken mooi af. Er ligt al een groene waas overheen. Zeker bij de treurwilgen, die hun lange fragiele takken tot vlak boven het water laten hangen.

Op de afgevallen takken, tussen de vele mossoorten, groeien de elfenbankjes en korstzwammen in diverse kleuren. Ook toen de sneeuw bijna alles bedekte, schemerden de zwammen erdoorheen.

Eén van hen is het plooivlieswaaiertje. Als je ze voor het eerst ziet, lijken het net bloemetjes; ofwel kleine waaiertjes. Ze zijn goed te herkennen aan de kleine, dicht op elkaar - dakpansgewijs - groeiende vruchtlichamen. De onderkant is gerimpeld en onderling verbonden met witte plooien.

In oude paddenstoelenboeken staat het waaiertje af en toe vermeld als zeer zeldzaam. Maar je komt het steeds meer tegen. Hun hoedje is maar 1 tot 2 centimeter breed en je moet echt goed kijken want je loopt er zo voorbij.

Het is een schimmel, staat op de Rode Lijst en komt sinds 1988/89 voor het eerst in ons land voor. De waaiertjes komen voor in parken en bossen, op voedselrijke vochtige bodems, oude dode takken van berken, beuk, hazelaar, kers en op diverse loofbomen en struiken.

De soort komt voor op het gehele noordelijk halfrond, zelfs op de toendra’s van Alaska laat dit kleine waaiertje zich zien. Dat hij eigenlijk nog niet zo lang voorkomt in ons land, is een beetje een raadsel en mysterieus; de opwarming van de aarde wellicht?

Er zijn van die kleine zwammetjes die er oppervlakkig wel wat op lijken. Neem het schelpzwammetje, dat echt wel op een schelpje lijkt, en het kleine oorzwammetje, allebei wit en klein en op dode takken. Verwarrend, tenzij je weet waar je voor moet kijken. Loop eens langzaam langs de paden, dan ontdek je veel.