Vingerhelmbloem, de bescheiden voorjaarsbode

 De eerste ‘straatjongens’ als paarse dovenetel en kleine veldkers staan bloeiend in allerlei overhoekjes en randen. In plantsoenen en bossen bloeit het speenkruid al, zij het nog niet voluit. Het blad zie je heel veel, nog een weekje zon en dan kleuren vlakken verblindend geel. 

 Na ruim een maand sterft al het groen massaal af, en gaat het speenkruid ondergronds met zijn kleine speenvormige knolletjes. Een minder gewone soort met dezelfde strategie is de vingerhelmbloem. Hij is nog maar net boven en de eerste planten bloeien al: kaarsjes van roze-paarse bloemen, omgeven door twee fijn gedeelde blauwgroene bladeren. 

Nederland ligt op de rand van zijn verspreidingsgebied, en het rivierengebied vormt min of meer zijn noordgrens. Je kunt hem vinden aan de voet van de Grebbeberg en Wageningse Berg, lekker warme plekjes in het voorjaar waar verzamelt humusrijke grond ophoopt die van de helling naar beneden komt. 

Verspreid in de duinen en Noord-Nederland is de plant ook nog wel aan te treffen, maar daar is hij in het verleden vaak aangeplant als stinzenplant, net als de hierop gelijkende holwortel, die net iets forser wordt. Als het weer iets warmer wordt, komen hommels graag op de bloemen. 

Het bloemtrosje kan het gewicht van de hommel ternauwernood aan, de hommel moet diep gaan voor de nectar, in het omhoogstekende buisje van de bloem. Mieren zorgen weer voor verspreiding van de zaden. Maar ook kan elk plantje twee knolletjes vormen, die het jaar erop ieder een bloemstengeltje leveren. 

Als de grond wordt beroerd, vind je het jaar erop de bloemstengeltjes soms mooi twee-bij-twee. Als het zonnetje gaat schijnen, zoek dan het subtiele paars van deze voorjaarsplant!