Van Gogh even grote inspirator Nuenense kunstenaar Matijs van de Kerkhof

Het is zó voor de handliggend, dat je erom moet grinniken: kunstenaar Matijs van de Kerkhof, uit Nuenen, werkt als artist in residence anderhalve maand in… Zundert. Als ik hem was, zou ik ook gaan werken op de andere plekken waar Van Gogh verbleef, want de periode in Zundert is buitengewoon productief geweest - zo blijkt.

Mogelijk niet zo explosief als Van Gogh, die in Auvers-sur- Oise in zeventig dagen bijna evenveel doeken penseelde, maar Van de Kerkhof komt aardig in de buurt. En net als zijn beroemde collega, werkte ook de Nuenenaar als in een roes in een prachtige werkplek op een steenworp van de hervormde kerk. Als in een roes of als in een koortsachtige drift; Ron Dirven, directeur van het Vincent van GoghHuis, is nu nóg bezig om verfresten van aanrecht, tegels en kranen in het atelier te schrapen; zó explosief was de werkperiode van Van de Kerkhof in Zundert.

Hij heeft zich bijzonder goed ingelezen voor hij naar de geboorteplaats van de schilder vertrok en heeft uitvoerig studie gemaakt van Van Goghs werk. Maar, misschien nog wel belangrijker, heeft hij lering getrokken uit de motivatie van de kunstenaar. In het boek, dat bij de tentoonstelling is verschenen, zegt Van de Kerkhof: ,,Vincents rotsvaste overtuiging, zijn innerlijke drijfveer, zijn allesoverheersende intrinsieke werkethos, dat kom je niet vaak meer tegen. Dat werd mijn innerlijke drijfveer”. Duidelijk mag zijn dat je dat dus ook bij Van de Kerkhof tegenkomt.

Je kunt het aflezen aan de doeken en panelen die hij toont in Zundert en die ook zijn opgenomen in de - uitstekende - publicatie waarin fijne teksten zijn opgenomen; een interview door Esther van Rosmalen en een beschouwende tekst van Alex de Vries. Geïnspireerd door Van Goghs werk zie je spitters voorbij komen, zaaiers, zonnebloemen en zelfportretten tot en met de overbekende zonnebloemen-in-vaas aan toe. Maar de schilderijen zijn ‘echte’ Van de Kerkhof-doeken.

Want hij heeft een heerlijk handschrift, afwisselend heel pasteurs en dan weer heel schraal of combinaties daarvan. Komt bij dat Van de Kerkhof zich weinig gelegen laat liggen aan de realiteit. Zo kan een bruine tafel bij hem helder blauw worden. En een gezicht kan compleet worden vervormd omdat de kunstenaar er met een paletmes of spatel de verf vanaf heeft geschraapt, letterlijk. En hij heeft een opmerkelijk goed gevoel voor kleur. Van de Kerkhof mag dan niet een kluwen wollen draadjes in zijn schilderskistje hebben - wat Van Gogh wel had om te kijken hoe kleuren konden worden gecombineerd - hij zet paars net zo makkelijk naast oker als naast smerig bruin, zonder dat het een vuile kleur wordt. Dat getuigt van lef.

Een van de meest indrukwekkende doeken is ‘Vincent bij de cypres’. Het relatief kleine werk boeit zo, omdat het kolkt en bruist. Zeker zie je de boom met die typische vorm, vooral dankzij die heerlijk dwarse blauwe contour, en zie je de figuur van Van Gogh als een wit silhouet, onmiskenbaar de schilder vooral door de hoed. Maar vooral is dit werk een bundeling van kleurvlakken, kleurbanen en streepjes, over elkaar heen buitelend en kolkend: samen vormen ze een groot kleurenfeest. Geschilderd als in een roes inderdaad. Maar wát een roes!

Matijs van de Kerkhof, expo Vincent van Goghhuis, Markt 26, Zundert. Open: woe t/m vrij van 10-17, zat en zon van 12-17 uur. Tot 3 oktober. Publicatie: Matijs van de Kerkhof - Buiten de tijd om leven. Uitgeverij De Zwaluw. ISBN: 978-90-77794-33-3.