Eicellen invriezen neemt vlucht: zo zetten vrouwen de biologische klok tussen mannen en vrouwen gelijk

Sinds 2006 is het in Nederland mogelijk je eicellen in te laten vriezen. In de begintijd werd de methode gebruikt voor ivf-behandelingen en door vrouwen die door behandeling van kanker onvruchtbaar dreigden te worden. In 2012 kwam hier verandering in en werd het voor alle vrouwen mogelijk eicellen in te laten vriezen, ook zonder medische reden. Deze zogenaamde ‘eicelvitrificatie’ is vooral populair onder vrouwen tussen de 30 en 40 jaar. Er heerst steeds minder taboe op de behandeling en het wordt meer en meer gezien als een slimme manier om de biologische klok van mannen en vrouwen gelijk te zetten.

Het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het Amsterdam UMC begon tien jaar geleden met het invriezen van eicellen zonder medische noodzaak. Sindsdien heeft het een vlucht genomen, vertelt gynaecoloog in opleiding en onderzoeker Eva Balkenende: ,,Veel vrouwen zijn onzeker over wat de toekomst gaat brengen. Door het invriezen van eicellen kopen zij extra tijd. Het is letterlijk je kinderwens even in de vriezer zetten.” Volgens de arts-onderzoeker willen de meeste vrouwen die zich aanmelden voor een behandeling in een relatie kinderen krijgen: ,,Door de tijd die ze kopen, kunnen ze eerst op zoek naar een geschikte partner en vader voor hun kinderen. Ze hebben eicellen van hun jongere ik achter de hand, dat geeft ze zekerheid.”

Je eicellen laten invriezen is niet goedkoop. Zonder medische reden wordt de behandeling vanuit de zorgverzekering niet vergoed. Het invriezen van eicellen kost gemiddeld 3500 euro per cyclus; een vrouw heeft gemiddeld twee à drie cyclussen nodig voor twintig eicellen. Hier bovenop komen de jaarlijkse opstalkosten, dus je zit al snel op 10.000 euro. Het invriezen van eicellen is daarom niet voor iedereen weggelegd, maar Balkenende ziet in het ziekenhuis dat vrouwen bereid zijn deze hoge prijs te betalen: ,,Het geeft ze empowerment om dit voor zichzelf doen en het geeft hen tijd om zonder de druk van hun biologische klok op zoek te gaan naar een partner.”

Balkenende deed acht jaar onderzoek naar vruchtbaarheidsbehoud bij vrouwen en ontdekte dat 31 maanden na het invriezen van de eicellen 24 procent van de behandelde vrouwen op natuurlijke manier zwanger raakte en de opgeslagen eicellen (nog) niet nodig heeft. ,,We verwachten dat vrouwen in de toekomst wel meer gebruik gaan maken van hun ingevroren eicellen, bijvoorbeeld voor een tweede kind, omdat zij meer tijd nodig hebben om een partner te vinden of nog bezig zijn om op de natuurlijke manier zwanger te worden.

Dat vrouwen op een steeds latere leeftijd kinderen krijgen is een zorgelijke ontwikkeling, vindt Balkenende. ,,In de jaren 70 was een vrouw gemiddeld 24 als ze haar eerste kind kreeg, inmiddels is dit boven de 30 jaar. Ik verwacht dat vrouwen in de toekomst meer in de problemen gaan komen. Je ziet nu al dat steeds meer oudere vrouwen gebruik maken van vruchtbaarheidsbehandelingen. Als gynaecoloog in opleiding adviseer ik vrouwen op tijd na te gaan denken of ze een kind willen.” Een goede ontwikkeling vindt de arts-onderzoeker het dat er steeds meer open over uitgestelde vruchtbaarheid wordt gesproken: vrouwen moedigen elkaar aan en steunen elkaar, valt haar op tijdens het spreekuur.

De meestgestelde vraag van vrouwen over eicelvitrificatie: ‘Wat is de kans dat ik van de ingevroren eitjes zwanger word?’ Balkenende wil benadrukken dat het invriezen van eicellen nooit een garantie geeft op een kind en dat de kans op een zwangerschap met ingevroren eicellen afhankelijk is van meerdere factoren: ,,Door eicellen in te vriezen heb je extra kansen om zwanger te worden, hoe groot deze kansen zijn is erg afhankelijk van de leeftijd waarop vrouwen eicellen invriezen en het aantal eicellen dat zij invriezen. ,,Ondanks de hoge kosten van de behandeling en de blijvende onzekerheid of het lukt zwanger te worden, blijft het invriezen van eicellen voor alleenstaande vrouwen een uitkomst. De toekomst moet uitwijzen of de voordelen van eicelvitrificatie opwegen tegen de kosten en risico’s.