Voor kinderen die vooral fysiek gepest worden was de lockdown een verademing, denkt Patricia Bolwerk van Stichting Stop Pesten Nu. ,,Maar voor een groep kinderen zal het pesten online gewoon zijn doorgegaan. Tijdens de verplichte online lessen bijvoorbeeld. Wat soms gebeurt is dat pesters dan screenshots maken van hun slachtoffers, om er daarna flauwe plaatjes of stickers van te maken”, legt ze uit. ,,Ook in Whatsapp-groepen zal het pestgedrag door zijn gegaan. Daar heeft een leraar vaak helemaal geen zicht op, al helemaal niet online vanuit huis.”

De coronacrisis heeft helaas ook nieuwe pestmunitie opgeleverd, ziet Bolwerk. ,,Een paar jaar geleden hadden we ebola. Kinderen scholden elkaar uit voor ‘ebola-hoofd’. Nu wordt corona ergens voor geplakt. Het is natuurlijk geen scheldwoord, maar voor kinderen onderling zijn het wel heftige woorden. De connotatie voor hen is negatief. Als corona in het nieuws komt gaat het al snel over risico’s, zoals doodgaan. Het woord leent zich daarom goed als scheldwoord.”

Lang niet altijd zijn ouders op de hoogte van het feit dat hun kind gepest wordt. ,,Als kinderen niet terug naar school willen, kan dat een signaal zijn dat het kind gepest wordt”, legt Giti Bán van Stichting School en Veiligheid uit. ,,Juist op die leeftijd word je gevormd door de zogeheten peer group. Zelfs als kinderen een hekel hebben aan school, is het gek dat ze niet terugverlangen naar het zien van hun leeftijdsgenoten. Dat kan dus een signaal zijn dat er iets anders speelt.”

De verplichte adempauze kan een klas ook ‘resetten’. ,,De tweede lockdown heeft inmiddels langer geduurd dan een gewone zomervakantie. Een groep is daarna vaak geen groep meer. Voor leraren is het ook een kans om met bewuste aandacht een groep opnieuw te vormen”, zegt Bán. ,,Als docent ben je in de gelegenheid om een situatie die voorheen onveilig was om te vormen. Ga meteen met je klas in gesprek.” Het is belangrijk om daarbij alle kinderen ruimte te geven. ,,Laat iedereen bijvoorbeeld vertellen wat voor invloed de coronacrisis op hen heeft gehad. Dat kan onderling empathie creëren.”

Afkraken, buitensluiten, uitschelden: gebeurde dit vroeger vooral op het schoolplein, tegenwoordig wordt er ook online volop gepest. Lees op Kek Mama hoe je je kind kunt beschermen tegen online pestgedrag.

Het 11-jarige zoontje van Michelle (echte naam bij de redactie bekend) wordt al jaren gepest op zijn basisschool. ,,Mijn zoon houdt van make-up en loopt graag op hakken. Daar schaamt hij zich niet voor. Maar hij wordt nog steeds niet geaccepteerd door iedereen in de klas. Het pesten duurt al jaren”, begint ze. Tijdens de eerste lockdownperiode vond hij het niet erg om thuis te blijven. ,,Het pesten vond en vindt bij hem vooral fysiek plaats in de klas. Daar had hij tijdens de lockdown geen last meer van. Online durven de pesters niet. De lockdownperiode gaf hem tijd om mentaal sterker te worden.”

Tijdens de tweede lockdown was de opluchting minder groot. ,,Natuurlijk was het fijn dat het pesten weer afnam. Maar elke dag alleen op je kamertje zitten is ook niet alles. Naast de pesters heeft hij ook goede vriendinnen in de klas en die kon hij door de lockdown niet zien. Dat soort fysieke contacten geven hem normaal gesproken ook zelfvertrouwen.”

De eerste week terug naar de basisschool is vooralsnog goed verlopen voor het zoontje van Michelle. ,,Gelukkig zitten zijn juffen ook bovenop het pesten. Ik merk nu dat hij zich vooral zorgen maakt om de overgang van de basisschool naar de middelbare school die eraan komt. Hij hoopt dat hij daar meer geaccepteerd gaat worden.”

De terugkeer naar school kan kortom moeilijk zijn, maar geeft ook hoop voor slachtoffers van pesterijen. Bán (Stichting School en Veiligheid) adviseert ouders om tijdens deze terugkeerperiode contact te leggen met een vertrouwenspersoon op school. ,,Dit kan gepeste kinderen steun bieden tijdens de terugkeer.” En mocht er onverhoopt toch weer een lockdown komen? ,,Dan wil ik vertrouwenspersonen adviseren ervoor te zorgen dat ze extra goed vindbaar zijn op afstand. Stuur als school bijvoorbeeld iedere leerling een visitekaartje van de vertrouwenspersoon. En als iemand contact met je opneemt, wacht dan niet tot er een fysieke afspraak mogelijk is, maar start de begeleiding direct online.”