Sorry zeggen tegen je kinderen? ‘Te vaak hoeft niet, alleen als je echt spijt hebt’

Randa Elabeidi El-Awad is moeder van drie dochters en heeft geen moeite met sorry zeggen. Maar dat was voor haar eigen ouders wel anders. ,,Ik ben autoritair opgevoed met strenge Arabische regels. Sorry zeggen als ouder hoorde daar niet bij.” Dit heeft invloed gehad op wie ze nu is, vertelt ze. ,,Zo ben ik op werk heel gevoelig voor autoriteit en maak ik me snel klein.” Voor haar dochters wil ze het anders. ,,Voor mijn man is sorry zeggen nog lastiger, maar hij groeit er langzaam in mee.”

Sorry kunnen zeggen tegen je kinderen is een belangrijk deel van de opvoeding, zegt opvoedcoach Annelies Bobeldijk. ,,Sommige ouders hebben het gevoel dat ze hebben gefaald als ze sorry zeggen tegen hun vierjarige.” Nergens voor nodig, vindt Bobeldijk. Fouten maken is menselijk. ,,Door sorry te zeggen leg je de lat lager voor je kind en laat je zien dat ook volwassenen niet altijd het in een keer het juiste doen.”

Daarnaast zullen je kinderen sneller zelf sorry zeggen als je als ouder het goede voorbeeld geeft, zegt Bobeldijk. ,,Door sorry te zeggen leer je je kind wat onjuist gedrag is én dat je met je gedrag iemand pijn kan doen of kan kwetsen”. En dat het je eigen verantwoordelijkheid is om dit recht te zetten.

Maar wanneer zeg je als ouder of opvoeder sorry? Oppasmoeder Marlies Tjarks zegt het vaak. ,,Laatst zei ik nog sorry tegen mijn oppaskind omdat ze erg schrok van de staafmixer. Ik had haar moeten waarschuwen, dat was echt dom van me. Ook bied ik mijn excuses aan als ik een kind per ongeluk pijn doe of als het kind gelijk heeft na een discussie.” Pleegmoeder Inge Vandeweege gaat nog wat verder dan alleen sorry zeggen. ,,Als wij ons vergissen of stommiteiten begaan, benadrukken we dat altijd. Zo leren onze pleegkinderen dat fouten bij het leven horen.”

Zolang je echt spijt hebt, is het altijd goed om sorry te zeggen, zegt kinderpsycholoog Klaartje Cuppen. Maar zeg het ook weer niet té vaak, anders verliezen je excuses aan waarde. ,,Als ik het blauwe in plaats van het groene washandje geef en mijn kind raakt overstuur, ga ik echt geen sorry zeggen”, zegt Cuppen. Zeg pas sorry als je je eigen grenzen over gaat. Als je hebt geschreeuwd of een belofte niet bent nagekomen bijvoorbeeld. Bobeldijk: ,,Zolang je jezelf nog in de spiegel aan kan kijken, hoeft een sorry niet. Maar als je ’s avonds op de bank zit en nog steeds denkt ‘ik ben te ver gegaan’, dan wordt het tijd.”

Maar met enkel sorry zeggen ben je er nog niet. ,,De manier waarop je je excuses aanbiedt is ontzettend belangrijk”, zegt Cuppen. Zo is een sorry waar een ‘maar’ achteraan komt niet de juiste manier. ,,Mijn vriend wilde dat nog weleens verkeerd doen. ‘Sorry, maar jullie waren ook zó vervelend’ zei hij dan.” Dan kan je net zo goed geen sorry zeggen, vindt Cuppen. “Jouw sorry moet gaan om jouw gedrag, niet om dat van je kind.” Gebruik liever een “sandwich-constructie”, adviseert ze. ,,Zeg sorry, leg uit waarom je zo reageerde, bijvoorbeeld ‘mama was heel gestrest’, en richt je dan weer op je excuses: hoe wil je het de volgende keer anders doen?”

Pas als het energie kost, is een sorry waardevol, zegt ook Bobeldijk. Maar maak het ook weer niet te ingewikkeld. Een gemeend excuus van moeder of vader maakt al snel impact op een kind. ,,Want als je als ouder sorry zegt, doe je dat vaak met tranen in de ogen.”