Duizenden kankerdiagnoses minder gesteld in coronaperiode. © ANP

Duizenden mensen krijgen de diagnose kanker later door corona

UpdateOmdat dit voorjaar door de corona-uitbraak veel reguliere zorg niet beschikbaar was of gemeden werd, zijn er 5000 kankerdiagnoses minder gesteld dan in de voorgaande tien jaren. Voor een deel van de patiënten kan dat ernstig aflopen. Mogelijk is de kanker dan al uitgezaaid of moet er een zwaardere behandeling volgen. ,,Vooral bij patiënten met een ernstig type huidkanker kan dit echt ernstig zijn.’’

Marcia Nieuwenhuis 29-08-20, 10:14 Laatste update: 16:21

Dat meldt het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Het risico op een ongunstiger ziekteverloop is het grootst bij de meest agressieve kankervormen. Bijvoorbeeld bij de agressiefste vorm van huidkanker, die melanomen worden genoemd.

Huidkanker

IKNL-woordvoerder Akke Albada: ,,Tussen die 5000 gemiste diagnoses zitten ook mensen met melanomen. Als die diagnose later wordt gesteld kan dat echt ernstig zijn!’’ Ook voor mensen met agressieve tumoren in botten of spieren en het zenuwweefsel, ook bekend als sarcomen, is het laat vaststellen een groter risico. ,,Bij acute lymfeklierkanker en acute leukemie kan het ook al snel verschil maken of een diagnose met vertraging komt’’, aldus het Kankercentrum.

De grootste aantallen gemiste diagnoses zitten volgens het IKNL bij darmkanker en borstkanker. ,,Dat is logisch want die bevolkingsonderzoeken hebben stil gelegen’’, verklaart Albada. Omdat die diagnoses dankzij het bevolkingsonderzoek vaak vroeg worden gesteld, hoeft wat uitstel in die gevallen niet erg te zijn.

Welke kankerdiagnoses werden gemist?

Bij de ongeveer 5000 ontbrekende diagnoses rond de lockdownperiode gaat het in de meeste gevallen om borstkanker, die dagnose is 1900 keer gemist. Daarna volgt darmkanker met 1300 gevallen en op de derde plaats staat prostaatkanker (800). Bij longkanker gaat het om 700 gemiste diagnoses bij overige kankers om 400. Daartoe behoren ernstige huidkankers (melanomen), kanker aan de weke delen en botten (sarcomen) en acute leukemie en acute lymfeklierkanker.

Hoeveel extra schade zo'n uitgestelde kankerdiagnose de patiënt oplevert, is nog niet duidelijk. ,,We kunnen dat pas op de lange termijn goed analyseren”, zegt Otto Visser, directeur registraties bij IKNL. ,,We zijn voor borstkanker al meer in detail aan het uitzoeken wat de gevolgen zijn. Op basis van die informatie kunnen we leren wat we in de toekomst op het gebied van diagnostiek het beste kunnen doen.”

Vooral in maart, april en mei lag het aantal diagnoses lager. In juni en juli liep het aantal op. ,,Maar bijvoorbeeld het borstkankeronderzoek was in juli nog niet op volle kracht’’, weet Albada. Doordat er bijvoorbeeld in de screeningsbus voor borstkanker weinig ruimte is, komen er in verband met de coronamaatregelen minder mensen aan de beurt.

Waar in Nederland worden de meeste diagnoses gemist?

Rekening houdend met de omvang van de bevolking is het aantal traag gestelde kankerdiagnoses het grootst in Oost Nederland. In Gelderland, Overijssel, Flevoland gaat het om 1300 vertraagde kankerdiagnoses. Daarna volgt Zuid Nederland. In Limburg en Noord-Brabant gaat het samen om 1100 diagnoses. In de regio Noord, ofwel: Groningen, Friesland en Drenthe betreft het 500 gevallen. In West Nederland (Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Zeeland) gaat het in absolute aantallen om 2200 diagnoses, maar dat is ten opzichte van het ook grote aantal inwoners aldaar, relatief weinig.

Het IKNL betreurt het dat het aantal diagnoses zo fors lager ligt. ,,Dit is zó jammer, we hebben zo’n goed zorgsysteem met vroege diagnostiek en dan zie je dat dit door corona - hoe begrijpelijk ook - toch niet lukt om dat in stand te houden. Aangezien corona nog geen verleden tijd is, moeten we nu kijken wat we kunnen doen om ervoor te zorgen dat patiënten die kanker krijgen geen nadeel ondervinden van corona.’’'

Bekijk hier al onze video's over het coronavirus: