De ouderen die de afgelopen maanden geprikt werden met het Pfizer-vaccin, liepen na vier weken 57 tot 61 procent minder kans om coronaklachten te ontwikkelen. Bij het vaccin van AstraZeneca ligt dat percentage nog iets hoger: tussen de 60 en 73 procent.

De ouderen die na een eerste prik tóch corona opliepen, kwamen bovendien minder vaak in het ziekenhuis terecht, stellen de Engelse onderzoekers. Bij het Pfizer-vaccin was die kans 43 procent lager, bij dat van AstraZeneca 37 procent. Één prik met het Pfizer-vaccin verlaagde de kans op overlijden daarbij ook nog eens met de helft. Voor AstraZeneca is dat nog niet te zeggen, omdat de inentingen met dat vaccin later begonnen.

Opgeteld concluderen de onderzoekers dat het risico voor gevaccineerde 80-plussers - zij werden in Engeland het eerste geprikt, dus van hen zijn de meest uitgebreide data beschikbaar - om na één prik in het ziekenhuis te belanden zo'n 80 procent lager lijkt te liggen dan bij niet-gevaccineerden. En dat de kans om te overlijden na één inenting met het Pfizer-vaccin uiteindelijk met 85 procent afneemt.

In Nederland worden de vaccins van AstraZeneca en Pfizer-BioNTech allebei gebruikt, net als dat van Moderna.

Vooral voor AstraZeneca zijn de zogenoemde real world data uit Engeland goed nieuws. Dat vaccin wordt in veel landen niet aan ouderen gegeven, omdat in de studies met het vaccin niet genoeg mensen van hoge leeftijd als proefpersoon dienden. Daarom werd in Nederland de keuze gemaakt om het vaccin niet toe te dienen aan 65-plussers, andere landen hanteren een nog strengere leeftijdsgrens. De cijfers uit Engeland laten zien dat de AstraZeneca-prik bij ouderen dus wel degelijk effect heeft. Voor het Pfizer-vaccin was dat in eerdere studies volgens medicijnautoriteiten al voldoende aangetoond.

Of Nederland de AstraZeneca-prik straks ook aan 65-plussers gaat toedienen, is volgens een woordvoerder van de Gezondheidsraad nog niet te zeggen. ,,In de tweede helft van maart komt er een nieuw advies over de vaccinatiestrategie. Maar de Gezondheidsraad krijgt dit soort onderzoeken natuurlijk ook mee.”

Het Engelse onderzoek, dat nog niet door andere wetenschappers is gecontroleerd, wordt uitgevoerd onder alle 70-plussers die zich na de start van de vaccinatiecampagne in december meldden voor een coronatest. Door van al die mensen de testresultaten te analyseren en vervolgens te bekijken wie er in het ziekenhuis belandt en/of overlijdt, kan na verloop van tijd met steeds grotere zekerheid worden vastgesteld hoe effectief de vaccins in ‘het echte leven’ zijn.

Omdat de Britse variant in Engeland de overhand heeft, toont de studie ook aan dat de vaccins goed werken tegen die mutatie, stellen de onderzoekers. Na een tweede prik nemen de percentages van bescherming tegen ziekte, ziekenhuisopname en overlijden bovendien nog toe, is de verwachting. Dat is bij het vaccin van Pfizer-BioNTech volgens de onderzoekers al te zien. Bij de 80-plussers die daarvan al een tweede dosis kregen, komt de effectiviteit als het gaat om het krijgen van ziekteverschijnselen uit op 89 procent.

In Engeland, waar na de kerst de ziekenhuizen volstroomden, neemt het aantal opnames intussen zienderogen af, ook als gevolg van een zware lockdown. Op 18 januari lagen er ruim 34.000 coronapatiënten in het ziekenhuis, zondag waren dat er een kleine 11.000. In Nederland, waar later begonnen is met vaccineren en minder vaccins beschikbaar zijn, gaat die daling een stuk minder hard.

Eerder liet een studie in Israël, de absolute wereldwijde prik-koploper, al zien dat het vaccin van Pfizer-BioNTech niet alleen goed beschermt tegen ziek worden, maar in veel gevallen ook voorkomt dat gevaccineerden het virus kunnen doorgeven.

Ook in Nederland vallen de eerste positieve statistieken al te noteren. Vorige week bleek dat het aantal coronabesmettingen in verpleeghuizen fors aan het afnemen is. Volgens het RIVM is dat een gevolg van het vaccineren van bewoners en personeel van de zorginstellingen.

Bekijk onze video’s over het coronavirus: