Een fastfoodboulevard naast de A58 met MacDonald’s, Burger King, KFC, De Beren en New York Pizza. © Boaz Timmermans/Fos Fotografie

Kabinet stopt wildgroei aan fastfoodketens: ‘Gemeenten kunnen nieuwe restaurants weigeren’

Het kabinet opent de aanval op fastfood en suiker. Gemeenten krijgen een wettelijk wapen om nieuwe fastfoodrestaurants te verbieden in de buurt van scholen of in wijken waar al te veel pizzeria's, döner- en hamburgerketens zijn. Ook kindermarketing voor snoep gaat in de ban, wat het einde zou betekenen van Disneyfiguren in de supermarkten.

Niels Klaassen en Laurens Kok 02-12-22, 06:00 Laatste update: 02-12-22, 10:12

In de strijd tegen obesitas trekt het kabinet de teugels flink aan, melden Haagse bronnen aan deze site. De wildgroei van fastfoodketens is veel gemeenten al lang een doorn in het oog, zij zien met lede ogen aan dat vooral scholieren de verleiding niet kunnen weerstaan om een vette hap te scoren.

Het kabinet springt daar nu op in en komt na een verkenning van de mogelijkheden met een juridische grondslag om nieuwe fastfoodvestigingen te kunnen weren. Daarbij mogen gemeenten zelf uitmaken hoeveel hamburger-, döner- en pizzaketens ze op plekken tolereren en waar de grens ligt. Daarnaast wil het kabinet kijken of ook bestaande restaurants kunnen worden teruggedrongen, maar wetgeving daarvoor volgt later pas.

Betrokkenen erkennen dat het nog een hele puzzel wordt om duidelijkheid te scheppen over ongezonde restaurants: wanneer is er precies sprake van fastfood? Dus hoe en wanneer zo’n lokaal verbod precies ingaat is nog niet duidelijk. ,,Maar het gaat gebeuren, en het kan ook", zegt een bron die bekend is met de plannen die naar verwachting deze vrijdag door de ministerraad goedgekeurd worden.

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple:

Geen Disney-ijsjes meer

En daar blijft het niet bij: ook ijs, snoep en snacks mogen straks niet meer aan de man worden gebracht door de marketing specifiek te richten op kinderen. Dat zou in de praktijk betekenen dat bijvoorbeeld ijsjes die vernoemd zijn naar bekende Disneyfiguren niet meer in de schappen mogen liggen. En ook populaire poppetjes die kinderen krijgen bij een zak snoep zijn dan taboe.

De maatregelen van het kabinet behoren tot een groot pakket dat een ongezonde leefstijl moet tegengaan. Vorige week werd al bekend dat roken verboden wordt op plekken waar veel kinderen komen, zoals speeltuinen en sportaccommodaties. En ook het aantal verkooppunten van tabaksartikelen wordt drastisch teruggeschroefd. Vanaf 2032 zijn sigaretten alleen nog maar verkrijgbaar bij tabaksspeciaalzaken.

Nog té veel ongezond eten in sportkantines

Sportverenigingen hebben het roken op eigen terrein nog steeds lang niet allemaal uitgebannen, al zit er wel schot in. Ook ongezond eten en alcohol zijn er nog steeds volop te vinden, hoewel er toch vaker gezonde voedingswaren opduiken. Dat meldt het Mulier Instituut voor sportonderzoek. ,,Sportverenigingen creëren in kleine stapjes een gezondere sportomgeving’’, signaleert de organisatie.

Meer dan de helft van de verenigingen (55 procent) heeft in de kantine nog steeds meer ongezonde dan gezonde etenswaren in het aanbod. Wel is het aantal kantines met vrijwel alleen ongezonde spullen stevig gedaald: van 31 procent in 2019 naar 9 procent in 2022. “Het aandeel sportkantines met evenveel gezond als ongezond aanbod in de sportkantine is in die periode gestegen van 22 procent naar 34 procent”, stelde het instituut vast.

Op het gebied van alcoholgebruik is sinds 2019 weinig veranderd, zegt de organisatie. “Dat betekent dat bijvoorbeeld iets minder dan de helft van de verenigingen geen alcohol schenkt aan dronken bezoekers en op leeftijd controleert.”

Het aantal rookvrije sportverenigingen is van 17 procent in 2019 flink gestegen naar 60 procent dit jaar. Van de clubs die nog niet rookvrij zijn, wil bijna de helft (45 procent) dat binnen twee jaar worden.

Bekijk hier al onze video’s over de politiek:

Praat mee,

reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.