Dit is waarom voedselallergieën vaker in het Westen voorkomen

Voor wie het weleens heeft meegemaakt: een heftige allergische reactie is geen pretje: je kunt een spontane zwelling van je tong of keel ervaren, benauwd raken, moeten braken of acute diarree krijgen.  

Maar wat is nou een allergie? Dermatoloog Marlies de Graaf van UMC Utrecht legt in de video van (W)etenschappelijk bewezen uit hoe het zit. ,,Een allergie is een reactie van ons afweersysteem op lichaamsvreemde stoffen. Ons lichaam gaat dan in de aanval.” De boosdoener is een allergeen: een eiwit, zowel dierlijk als plantaardig voedsel bevat eiwitten. Hier krijgen sommige mensen een allergische reactie op.

Niet iedereen is gevoelig om te reageren op een allergeen. Sterker nog: de meeste mensen merken er niks van. De Graaf legt uit dat het onbekend is waarom sommige mensen hier wel op reageren. ,,Erfelijke aanleg speelt een rol.”

Antistoffen
Als je lichaam voor het eerst in aanmerking komt met een allergeen, maak je antistoffen aan. Wanneer je met die antistoffen in aanraking komt, wil je lichaam dit meteen onschadelijk maken. ,,Elk allergeen heeft zijn eigen specifieke antistof. Als je die stoffen aanmaakt, ben je gesensibiliseerd”, legt De Graaf uit. Je ben gevoelig geworden voor die specifieke stof. ,,Die stoffen wil je lichaam direct onschadelijk maken.”

Maar hoe gaat dit nu in zijn werk in het lichaam? Overal in ons lichaam hebben we mestcellen. De antistoffen zitten als antennes op deze cellen. Als er een allergeen aankomt past dit precies op de antenne en hierdoor laat de mestcel histamine vrij. Histamine is een stofje dat verantwoordelijk is voor de klachten van de allergische reactie. De verschijnselen wisselen per persoon en zijn afhankelijk van hoeveel je gegeten hebt.

Allergieën lijken in het Westen vaker voor te komen dan op andere plekken op de wereld. ,,Dit komt omdat we alerter zijn op klachten en deze worden ook vaker gerapporteerd”, zegt De Graaf. ,,Daarnaast hebben wij een gevarieerder voedselpatroon waardoor we meer verschillende etenswaren proeven.”

Ook de omgeving waarin we leven speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van allergieën. Zo hebben we in Nederland berkenpollen in de lucht. ,,Het allergeen van berkenpollen toont gelijkenis met appel en hazelnoten, hier kan het lichaam geen onderscheid tussen maken”, legt De Graaf uit. ,,Daarom zijn mensen die allergisch zijn voor berkenpollen ook vaak allergisch voor appels en hazelnoten. Dat heet een kruisallergie. In  andere landen, bijvoorbeeld Spanje, komen deze allergieën minder vaak voor doordat er minder berkenbomen zijn.”

Behalve de omgeving, speelt ook de leeftijd waarop we kinderen blootstellen aan allergenen een rol bij de ontwikkeling van allergieën. ,,Uit onderzoek is gebleken dat het vroegtijdig blootstellen aan kippenei en pinda de kans op een allergie op deze voedingsproducten met maar liefst 70 tot 80 procent kan verkleinen”, zegt De Graaf. ,,Je kunt kinderen vanaf vier maanden dus al blootstellen aan pinda's en kippenei.”

Bekijk hier de video's over Koken & Eten: