Zwarte koffie is het op een na vervuilendste drankje dat we drinken, maar je kunt de schade beperken

Dat de cappuccino vervuilender is dan een kop zwarte koffie is niet verrassend. Volgens Milieu Centraal staat de klimaatbelasting van een kop koffie verkeerd gelijk aan veertien kopjes espresso. Wil je op het klimaat letten, dan kan je beter geen of weinig melk in de koffie doen. Een ander alternatief zijn de minder milieubelastende plantaardige melksoorten.

Om ervoor te zorgen dat de bonen op milieuvriendelijke wijze verbouwd zijn, kan je volgens Mariska Joustra van Milieu Centraal het beste kijken naar de keurmerken op de verpakking. ,,Kies voor koffie met keurmerken zoals die van UTZ en de Rainforest Alliance, deze leggen de nadruk op het milieu.”

Het verpakkingsmateriaal maakt ook deel uit van de ecologische voetafdruk. Koffiepads hebben een grote stap gemaakt in milieuvriendelijkheid. Waar voorheen koffiepads niet bij het groente-, fruit en tuinafval (gft-afval) mocht, is dit sinds begin dit jaar wel toegestaan.

Joustra legt het uit: ,,Veel koffiepads waren niet composteerbaar doordat deze gemaakt werden met lijm die niet afgebroken kan worden. Inmiddels zijn 97 procent van alle koffiepads composteerbaar en dus mogen ze vanaf nu bij het gft-afval.”

Volgens berekeningen zou dit per jaar tot 88 miljoen kilo waardevol compostafval op kunnen leveren.

Hoe zit dat dan met koffiecups? De koffie-industrie lijkt in te zetten op biologisch afbreekbare cups. ,,Er is recentelijk een voorstel vanuit de EU gedaan om aluminium cups te verbieden omdat deze zeer belastend zijn voor het milieu”, licht Michiel Roscam Abbing van de Plastic Soup Foundation toe. ,,Koffieproducenten proberen op deze ontwikkeling vooruit te lopen door afbreekbare cups te produceren.” Zo kondigde Nespresso onlangs aan een nieuwe biologisch afbreekbare koffiecup op de markt te brengen.

Vreemd is wel dat deze geen voordeel lijken te hebben op de gebruikelijke aluminium koffiecups. Volgens Erik van Houten, marketingdirecteur van Nespresso Nederland, zijn de nieuwe cups bedoeld als keuzemogelijkheid maar niet per se een betere keuze voor het milieu. ,,Onze onderzoeken tonen aan dat het milieueffect van een koffie gezet met een papieren Nespresso-capsule vergelijkbaar is met een gerecyclede aluminium Nespresso-capsule.”

Abbing noemt het mijden van cups een betere keuze voor het milieu: ,,Het gebruik van bijvoorbeeld een papieren filter is uit milieuoogpunt beter dan een cup.” Wat als je dan toch een cup wilt gebruiken? ,,Een herbruikbare cup, een cup die je zelf opnieuw kan vullen, is ook een goede oplossing. Dit staat wel haaks op het gemak dat de consument graag wil hebben bij het gebruiken van koffiecups. Kies je voor de aluminiumvariant, dan is het belangrijk gebruik te maken van het recycleprogramma”, aldus Joustra.

Van alle drank die we weggooien is maar liefst 60 procent koffie en thee. Het voordeel van koffiecups en -pads is dat ze verspilling voorkomen, want elk bakje wordt op maat gezet. ,,Veel mensen gaan terug naar de bonenautomaat omdat ze denken dat dat beter is voor het milieu, terwijl dat niet per se zo is”, zegt Frank Wilde, directeur van CoffeeB. Uit onderzoek blijkt dat een geportioneerd koffiesysteem tot wel 30 procent minder CO2 uit kan stoten dan een bonenautomaat. ,,Waar een bonenautomaat tot wel 10 gram koffie per kopje gebruikt is dat bij geportioneerde koffie rond de 6 gram. Door het gebruik van meer koffie is een bonenautomaat slechter voor het milieu.”

Volgens Joustra kiest de consument graag voor het gemak van geportioneerde koffie. ,,Maar een langzame manier van koffie drinken is vaak beter voor het milieu. Denk aan koffie zetten met een cafetière of aan filterkoffie.” Hierbij is het dan belangrijk om de hoeveelheid koffie die je gebruikt te beperken en niet meer koffie te zetten dan je opdrinkt.

Hoeveel koffie en zwarte thee kun je drinken als je in verwachting bent? Ouders van Nu geeft hier advies voor de hoeveelheid cafeïne voor zwangeren.