‘Drijfzand is echt levensgevaarlijk terrein’

„Jonge mensen zien het gevaar niet altijd. Ze klimmen over een hek en negeren een bord. Dat is mijn grootste zorg.“ Rijnwaardens burgemeester Stoni Schreurer uit haar bezorgdheid naar aanleiding van het ongeluk afgelopen weekeinde.

Een 14-jarige Duitse jongen uit Goch zakte tot ver boven zijn middel in het drijfzand op het terrein van de steenfabriek aan de Spijksedijk. Hij maakt het nu goed en kon zaterdag na een ziekenhuiscontrole naar huis, zo melden de Duitse hulpverleners. Maar hij en zijn vrienden hebben angstige momenten doorgemaakt.

„Gebieden met het risico op drijfzand zijn verplicht een hek en een waarschuwingsbord te plaatsen. Dat is hier ook gebeurd. Maar die waarschuwing moet serieus genomen worden.“

De burgemeester hoopt dat ouders met hun kinderen de gevaren van drijfzand bespreken. In Rijnwaarden komt het geregeld voor dat zand afgegraven wordt. „Ik doe echt een beroep op de ouders. Het is echt levensgevaarlijk.“

Robert Polman, brandweercommandant van korps Zevenaar, is nooit eerder in actie hoeven komen voor een slachtoffer in drijfzand. Hij beaamt dat het typisch iets voor kinderen is om langs of over hekken een verboden terrein op te gaan. Net als in hoge bomen klimmen.

„Ik heb zelf twee jongens van tien en die vinden dat soort dingen ook heel spannend. Maar het is echt gevaarlijk.“

Zelf loskomen uit drijfzand is bijna niet mogelijk. En wie snelle bewegingen maakt, zal steeds dieper zakken.

Maar dat iemand door drijfzand wordt verzwolgen, is volgens Arnold Verruijt, hoogleraar grondmechanica, onmogelijk. ‘Een mens is even zwaar als water en kan dus maar tot de helft wegzakken’, schrijft hij op Kennislink, een internetsite van het ministerie van Onderwijs, cultuur en wetenschap. Hij deed proeven met studenten in drijfzand die de theorie onderstreepten. Verruijt zegt niet dat er geen gevaar is te duchten van drijfzand. „Nat zand kan plotseling overgaan in drijfzand door trillingen. Bij aardbevingen zie je daardoor grote verwoestingen. Door de bewegingen kan opstijgend grondwater het zand loswoelen.“

Wat is drijfzand?

Drijfzand komt voor aan het strand, maar ook op verse opspuitterreinen in bouw en zandwingebieden.

Wie in drijfzand raakt, moet rustig blijven en om hulp roepen. Als er geen hulp is, kan met voorzichtige bewegingen naar vastere grond worden gezwommen.

Drijfzand is zand vol met water dat rustig ligt zolang er geen kracht op wordt uitgeoefend. Door druk, trilling (zoals een voetstap) of grondwaterstroming kan het in beweging raken en alles erin wegzakken.