Dat waren nog eens winters in Maas en Waal!

Varik en Ophemert waren vanuit Dreumel te voet bereikbaar. En bij Ophemert zaten drie olietankers van Esso lange tijd vast in het pakijs. De winter van 1963 was ook een lange. De koude zette al in december 1962 in en hield aan tot in maart 1963. 

Verhaal gaat verder onder de video.

Van de ervaringen van deze 'horrorwinters' zijn diverse verslagen bewaard gebleven. Onder meer historische stichting Tremele heeft er een aantal verzameld en gepubliceerd. 

Joke de Vree-Nijtmans meldt dat in januari 1940 de Waal dicht zat. 'Er was een looppad gemaakt bij café Voet. Wij liepen van de Boezemkade met ons hele gezin; ook het gezin van Oom Johan ging mee. We waren naar de overkant gelopen en weer terug. Er waren veel mensen die dat ook deden.'

Lees verder onder de foto.

Antoon van Oss beschrijft een 'poolexpeditie naar Varik' in 1963.  'Broer Martien en ik zijn in dit historische jaar als enige Dreumelnaren te voet de Waal overgestoken', beschrijft hij. In werkelijkheid waren er meer overstekers. Zijn ironische verslag vervolgt: 'Het betrof een zéér goed voorbereide expeditie. Werkelijk aan alles hadden we gedacht. De voorbereidingen namen wij in het geheim. Het leek ons beter om onze broers, zussen en vooral onze ouders buiten het plan te houden, aangezien zij, in onze ogen, absoluut geen verstand van risico-inschatting, kruiend ijs en gevareninzicht en/of inschattingsvermogen hadden'. 

Verhaal gaat verder onder de foto.

'Bij het ijs aangekomen begonnen wij zonder vrees aan onze overtocht. In het midden lagen twee vrachtschepen vast waar wij in een boog omheen strompelden. Het was strompelen, aangezien de schotsen tot wel een meter hoog reikten. Af en toe baanden we onszelf met de hamer een doorgang; we voelden ons als ervaren poolreizigers. Aan de overkant aangekomen voelde het aan alsof we op Nova Zembla waren aangekomen.' Thuisgekomen bleek het geheim van de broers uitgelekt en kregen ze een uitgebreid pak op de broek. 

De Werkgroep Historisch Alphen aan de Maas (WHAM) beschrijft ook ijzige kou In 1963. 'Sneeuw werd hoog opgeblazen door de wind en de wegen tussen Alphen, Dreumel, Wamel en Beneden-Leeuwen waren onbegaanbaar. Net voor Kerstmis 1962 begon het te vriezen. Op Tweede Kerstdag ging het sneeuwen en raakten de wegen onbegaanbaar. En zowel de Maas als de Waal vroren dicht. Op 11 januari was er opnieuw een grote sneeuwstorm. Het duurde wel 10 weken (tot 8 maart) voor de dooi definitief inviel.'

Verhaal gaat verder onder de foto.

Enkele woonarken op de Greffeling raakten  ingevroren. Vanaf de ark van Antoon Strijbosch werden op de Oude Maasarm schaatswedstrijden werden gehouden.

Eduard Vink uit Dreumel weet nog van de dichtgevroren Waal In 1942. 'De zoons van Wim van Deursen, Jan en Louis, hadden een pad gehakt door de met ijsschotsen dichtgevroren Waal. Door de afgehakte punten van de schotsen in de wakken tussen de schotsen te gooien, ontstond een stevig aaneengesloten dichtgevroren pad over de rivier.' Ze staken over van D'n Hoek naar Ophemert.

KOUDSTE WINTERS

Gemiddelde temperatuur in graden Celsius

1 1963 -3,4

2 1947 -2,4

3 1940 -1,9

4 1942 -1,5

5 1929 -1,5

6 1979 -0,8

In totaal telde de twintigste eeuw acht strenge winters met een gemiddelde temperatuur onder nul. Dat betekent dus dat er ook dagen bij waren van wel min tien. En dat het alle wintermaanden berekoud was. De negentiende eeuw had  dertien van dat soort winters en de achttiende eeuw veertien.