Rechtbank veroordeelt drie MH17-verdachten tot levenslang, OM blijft zoeken naar 'man die op de knop drukte’
MH17-procesDrie van de vier verdachten in het MH17-strafproces zijn veroordeeld tot levenslange celstraffen. Rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski en commandant Leonid Chartsjenko zijn verantwoordelijk voor het opzettelijk neerschieten van het toestel van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne op 17 juli 2014 en de moord op 298 inzittenden. Ook moeten ze een schadevergoeding van 16 miljoen euro aan de nabestaanden betalen.
De enige verdachte die zich liet verdedigen, Oleg Poelatov, is vrijgesproken. Dat heeft de rechtbank vanmiddag geoordeeld. Met dit vonnis komt er voorlopig een eind aan een van de grootste processen uit de Nederlandse geschiedenis. De afgelopen ruim 2,5 jaar stonden de drie Russen en een Oekraïner terecht in het Justitieel Complex Schiphol. Politie en Openbaar Ministerie doen nog wel onderzoek naar meer betrokken en komen in het voorjaar met nieuws daarover.
Buk-raket
De rechtbank acht bewezen dat vlucht MH17 is verongelukt door een Buk-raket, die vanaf een landbouwveld bij Pervomajski in Oost-Oekraïne is afgevuurd, met de dood van 298 mensen tot gevolg. Foto’s van het rookspoor, satellietbeelden, een getuigenverklaring , tapgesprekken, video’s en gevonden raketdeeltjes in lichamen van slachtoffers vormen daarvoor een ‘overvloed aan bewijsmiddelen’, aldus de rechtbank.
Pervomajski behoorde tot het door pro-Russische separatisten gecontroleerde gebied, de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk (DPR). Daar voerden de rebellen een strijd tegen het Oekraïense leger.
Het spoor van justitie en het internationale onderzoeksteam (JIT) leidde naar rebellenleider Igor (Strelkov) Girkin (51), zijn rechterhand Sergej Doebinski (60), en de commandanten Oleg Poelatov (56) en Leonid Chartsjenko (50).
Het is volgens de rechtbank bewezen dat Girkin, Doebinski en Chartsjenko actief betrokken zijn geweest bij het binnenhalen, vervoeren en inzetten van een Buk-raket in Oost-Oekraïne, en het snel afvoeren van de Buk-raket terug naar Rusland na de ramp om een ‘internationaal schandaal’ te voorkomen.
Girkin vroeg als defensieminister en de hoogste militaire leider Rusland om luchtafweergeschut. Hoewel er geen bewijs is dat hij op de hoogte was van de inzet van de Buk-raket op 17 juli, was hij wel de eindverantwoordelijke voor de inzet van militaire middelen en gaf hij sturing aan het DPR-leger. Daartoe overlegde hij met Moskou.
Bewaking Buk-raket
Zijn rechterhand Doebinski gaf de opdracht tot het transport van de Buk-raket naar de afvuurlocatie en de bewaking, en organiseerde dat. Hij gaf garnizoenscommandant Chartsjenko in het veld daartoe direct de opdracht. Die heeft die ook uitgeveoerd. Chartsjenko zorgde ook voor de afvoer van de raket na het neerschieten van MH17.
Als blijkt dat er een burgervliegtuig is neergeschoten bemoeit Girkin zich actief met de afvoer van de raket naar Rusland. Volgens de rechtbank was Girkin zich ervan bewust dat de inzet van een Buk-raket vele doden tot gevolg zou hebben, en dat aanvaardde hij.
Vrijspraak
Gebiedscommandant Poelatov was verantwoordelijk voor het regelen van een ‘corridor’ naar Rusland. Hij kreeg weliswaar van Doebinski de taak om het transport te regelen en te bewaken, maar in de praktijk regelde Chartsjenko dat al. Daarom gaat de rechtbank mee in de eis van de advocaten om Poelatov vrij te spreken. ,,Er is geen bewijs dat Poelatov daadwerkelijk zelf enige bijdrage heeft geleverd aan de inzet van de Buk-raket’’, aldus de rechtbank.
Nabestaanden hoopten vooraf dat in het vonnis de rol van Rusland naar voren komt. Dat doet de rechtbank. Er is een ‘overvloed aan aanwijzingen’ dat Rusland volledige controle had over het gebied van de separatisten in Oost-Oekraïne, de Volksrepubliek Donetsk, aldus de rechtbank. Ook acht de rechtbank bewezen dat Rusland de separatisten steunde met geld, manschappen en wapens.
Geen van de verdachten is in de rechtbank verschenen. Alleen Poelatov liet zich verdedigen door twee Nederlandse advocaten. Zij laten weten opgelucht te zijn door de vrijspraak, het OM overweegt in hoger beroep te gaan tegen dit deel van het vonnis. Poelatov zelf keek vanuit Rusland mee via een livestream.
Voor mij is Poetin de hoofdverantwoordelijke. Die heeft toegestaan dat de Buk-raket daar naartoe ging.
Nabestaanden
Nabestaanden reageren eveneens opgelucht op het vonnis. ,,Dit is een stukje gerechtigheid’’, zegt Silene Fredriksz, die haar zoon Bryce en schoondochter Daisy verloor. ,,Ik ging hier met een zwaar gevoel naartoe. Ik durfde niet te hopen dat ze schuldig bevonden zouden worden.’’
Ze is blij dat de de rol van Rusland uitgebreid ter sprake is gekomen in het vonnis. ,,Dat is een bevestiging van wat ik al als waarheid zag’’, zegt ze. ,,Voor mij is Poetin de hoofdverantwoordelijke. Die heeft toegestaan dat de Buk-raket daar naartoe ging. Er gebeurt daar niks zonder toestemming van het Kremlin. Zo simpel is het.’’
De rechtbank kende zo'n 260 nabestaanden ook een schadevergoeding van gezamenlijk 16 miljoen euro toe.
Koninklijk Huis
Ook het Koninklijk Huis reageerde op het vonnis. “Wij wensen u toe dat deze mijlpaal u enige ruimte geeft om het verlies van uw dierbaren te verwerken", zo spraken zij de nabestaanden toe via social media. Premier Rutte stelde dat ‘’we met het vonnis een stap dichterbij zijn gekomen in waarheidsvinding en gerechtigheid voor de slachtoffers en de nabestaanden.” Rusland ziet dat anders. Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei ‘te betreuren dat er een partijdig proces is gevoerd'.
Meer verdachten
Het Openbaar Ministerie en de politie lieten na afloop weten dit voorjaar met meer nieuws te komen over de zoektocht naar meer betrokkenen bij de crash. ,, ,,Wie heeft op de knop gedrukt, wie zit er nog hoger in de boom. Het onderzoek is niet gestopt”, stelde Andy Kraag, baas van de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie.
Lees hieronder meer quotes uit het vonnis en meer reacties terug in het liveblog.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
VIDEO
Advocaat: MH17-verdachte is onschuldig, wil naar rechtbank komen
Oleg Poelatov, een van de vier verdachten in het MH17-proces, stelt ‘niets te maken hebben gehad met het vervoeren van een BUK-raket in Oekraïne’. Hij zegt ook ‘niets te maken te hebben gehad met het neerhalen van vlucht MH17 en weet ook niet wat er wel is gebeurd’. Hij wil wel komen verklaren in de rechtbank in Schiphol. -
PREMIUM
'Meiden mogen later net zo van seks genieten als jongens’
Tijdens de Week van de Lentekriebels, die vandaag op basisscholen begint, horen oudere leerlingen nu ook alles over, jawel, de clitoris. Want die is net zo belangrijk als de piemel, stelt Elsbeth Reitzema. -
PREMIUMzes vragen
Vandaag uitspraak in MH17-proces: welk bewijs is er tegen verdachten die nooit in rechtbank zijn geweest?
Na 68 zittingen doet de rechtbank vanmiddag uitspraak in het monsterproces rond MH17. Justitie eist levenslange celstraffen tegen drie Russen en een Oekraïner. Nabestaanden hopen dat de rechtbank ook Rusland niet zal sparen. -
PREMIUMnieuwe feiten
Wie drukte op de knop van de Buk-raket waarmee vlucht MH17 werd neergeschoten?
Wie drukte op de lanceerknop van de Russische Buk-raket waarmee vlucht MH17 uit de lucht werd geschoten? En wie in Moskou besloot het wapensysteem te leveren aan rebellen in Oost-Oekraïne? Nabestaanden van de 298 slachtoffers hopen woensdagmiddag op antwoorden, als het internationale onderzoeksteam (JIT) nieuwe feiten presenteert. -
PREMIUM6
Wel of geen jaarcontract? ‘Overwegen waard als je nu boven het plafond zit en zekerheid wilt voor de winter’
Deze week maakte Essent bekend dat het weer jaarcontracten aanbiedt. Lange tijd was het door de onzekere energiemarkt niet mogelijk voor consumenten om vaste contracten af te sluiten. Is het verstandig om nu vast te zetten?
-
PREMIUMgeld & geluk10
Stephanie en zoon Freek: ‘Zijn er 6000 euro per jaar op achteruit gegaan na zijn 18de verjaardag’
Om voor zoon Freek te zorgen, krijgt Stephanie een deel van zijn persoonsgebonden budget. Het geld dat hij met beleggen verdient, zet hij opzij. In deze Mezza-rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. -
-
-
PREMIUMmet video
Dré verloor zijn broer bij MH17-drama: ‘Zo'n ramp krijg je nooit verwerkt’
Na een slopend en emotioneel strafproces van ruim 2,5 jaar doet de rechtbank donderdag uitspraak in de MH17-zaak. Justitie eist levenslang tegen de vier verdachten. Nabestaanden Evert en Grace van Zijtveld en Dré Wagemans volgden het op de voet. -
PREMIUMstrafproces/video's
Terwijl oorlog in Oekraïne woedt, verdedigen advocaten Russische MH17-verdachte
Juist nu het Russische leger op volle sterkte Oekraïne aanvalt en heel Nederland in actie komt voor de oorlogsslachtoffers, komt in het MH17-proces de verdediging van de Russische verdachte aan het woord. ‘De oorlog plaatst het strafproces in een heel ander daglicht.’