Schuilkelders bij de Waaldijk. © Onno Lassooy

SS'er Willem Zwagers tekende letterlijk en figuurlijk voor het leven: ‘Je had in het leger te eten’

OCHTEN/WORMERVEER - De opa van je vrouw blijkt een SS’er te zijn geweest. Dit was zowel schrikken als een cadeautje voor Onno Lassooy. De amateurhistoricus schreef het boek ‘Getekend voor het leven’. Over Willem Zwagers, die als Kriegsberichter propagandatekeningen maakte.

Marc Nickel 20-12-20, 12:01

Twee soldaten zitten onder een afdak aardappels te schillen. Een derde houdt bij de Waaldijk de wacht. Tussen hen in is een in de dijk uitgegraven schuilkelder zichtbaar. Iets verderop wappert de was aan de lijn.

De op de tekening ‘Schuilkelders in de Waaldijk’ bij Ochten afgebeelde soldaten maken deel uit van de Grenadier-Division Landstorm Nederland, een divisie met voornamelijk Nederlandse vrijwilligers van de Waffen-SS.

Het is de vraag hoe waarheidsgetrouw de door Willem Zwagers gemaakte tekening is. De granaten vlogen immers dagelijks over de dijk. Het ligt daarom niet voor de hand dat de was er zo hing te drogen.

Tekeningen als propaganda

Zwagers maakte deze en talloze andere tekeningen als Kriegsberichter, in dienst van de SS. De afbeeldingen gelden als propaganda. ,,Die tekening zal zijn bedoeld om soldaten te werven’', zegt Onno Lassooy. ,,Je had in het leger te eten, een belangrijke reden om je aan te melden.”

Lassooy hoorde negen jaar geleden, op de verjaardag van zijn schoonmoeder, dat haar vader bij de SS had gezeten. Dat was zowel een schok als een cadeautje. Een schok, omdat de SS’ers echte fanatieke nazi’s waren.

Toch was het ook een cadeautje voor de grafisch ontwerper en amateurhistoricus. Lassooy had als kind al een passie voor geschiedenis. ,,Het enige vak op school waar ik echt zin in had’', zegt hij. ,,Als ik opnieuw kon kiezen, zou ik archeoloog of geschiedenisleraar worden.”