‘Bij deze hysterische wedstrijd was het de eerste keer dat ik kippenvel kreeg’
Delen per e-mail
Na de nederlaag in de openingswedstrijd tegen de Sovjet-Unie móest Nederland winnen van Engeland om nog een kans te maken op het Europees kampioenschap in 1988. De commentatoren van radio en tv van toen reconstrueren die wedstrijd, waarin Oranje zwijnde en Marco van Basten glorieerde met drie doelpunten. ,,Nu gaat het toernooi pas beginnen.”
Door Dennis Jansen
Waar kan dat geluk van Oranje nou vandaan komen? Jack van Gelder vroeg het zich af na Engeland-Nederland (1-3) en vond het antwoord in de golfbroek van de in 2018 overleden NOS-collega Bert Nederlof. ,,Het was zo’n ruitjesbroek,’' blikte Nederlof in 2013 terug. ,,Dun van stof, omdat het zo warm was die dag. Jack was nogal bijgelovig. Ik moest die broek daarna blijven dragen tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal, ook als het winter was. ‘We’ bleven immers winnen. De gaten zaten er op een gegeven moment in. Toen Nederland in Milaan op het WK in 1990 uiteindelijk strandde tegen Duitsland, heeft Jack er een pijp afgeknipt.’'
Samen deden zij voor de NOS het radioverslag van het EK in 1988, waar Theo Reitsma de televisiekijkers voorzag van commentaar. ,,Nederland moest winnen, het was erop of eronder. Een cruciale maar ook een heel leuke wedstrijd, die Engeland trouwens net zo goed had kunnen winnen,” aldus Nederlof, die zag dat Oranje in de eerste helft goed wegkwam. Het werd een wedstrijd, zoals Rinus Michels later zei ‘met alles d’r op en d’r an’.
De paal
‘Hoddle, Robson, Lineker, wéér die beweging. Ja, daar is ie! Daar is...nee! Oh oh, oh. Maar waar. Nou, welk geluk, welk geluk! (...) Wat ís ie dan toch snel weg bij de tegenstander. Hoddle. Tegen de paal. Nou nou nou, we mogen niet mopperen hè over die eerste helft.’
Engeland raakte twee keer de paal, Oranje zwijnde. Nederlof: ,,We hebben tot vervelends toe gezegd dat we geluk hebben gehad. In de samenvatting van de eerste helft zei Jack: Ik geloof dat ik in de rust even de paal ga kussen. Die dag heb ik Jack aan het roken geholpen. Voor de wedstrijd heb ik hem een sigaar gegeven. Zijn eerste. ‘Misschien brengt het geluk’.” Jack van Gelder: ,,We waren allebei bijgelovig, want we moesten ook elke keer op dezelfde plek zitten. Hij rechts van mij. Of andersom, dat weet ik niet meer. Dat bijgeloof werd op een gegeven moment gewoon een beetje eng.” Engeland bleef missen en Nederland had nu Marco van Basten.
‘Van Basten, prima aangenomen jongen. Nou! Ja, hij hangt! Wat schitterend aangenomen door Marco van Basten en wat prachtig afgemaakt dus. Vlak voor de rust, 1-0. Buitenkant voet. En dit is prachtig. Zo speelt ie Adams zoek en knalt ie in. Marco van Basten. Z’n wachten is beloond, want dit is zíjn succes.’
Commentaar op een plaatje
Het radiocommentaar van Jack van Gelder heeft in de zomer van 1988 de hitlijsten gehaald, zowel in Nederland als in Duitsland. De NOS besloot een plaatje te maken van zijn verslag met een muziekje eronder. Het levert, nu nog, bij duizenden Nederlanders kippenvel op. ,,Ik wist er helemaal niets van,’' bekent Jack van Gelder. ,,Toen het Nederlands elftal was geland op Eindhoven reed ik achter de spelersbus aan naar Amsterdam. Plotseling zag ik de spelers vanuit de bus naar me kijken, wijzen en zwaaien. Hadden ze op de radio dat plaatje opgezet. Dat was de eerste keer dat ik het hoorde. Ik wist niet eens dat ze dat hadden bedacht.”
Jack van Gelder: ,,Na het laatste oefenduel met Roemenië kwam ik Marco tegen. Ik werkte toen bij Cruijff Sports. Van Basten en Van ‘t Schip waren de eerste jongens die daar een contract kregen. Ik kende ze dus wel. Marco liep te mokken. ‘Wil jij tegen Johan zeggen dat ik ermee stop’, zei hij. ‘Je denkt toch zeker niet dat ik op links ga spelen of op de bank ga zitten’. Uren hebben Van Basten en Cruijf daarna in de auto zitten praten. De volgende dag stond ik om zeven uur bij de brievenbus, maar er stond niets in de krant. Marco had dus niet bedankt voor Oranje. Gelukkig niet.”
Tegen de Sovjet-Unie was Van Basten ingevallen. ,,Hij liep daarna chagrijnig rond,” weet Kees Jansma, destijds de NOS-verslaggever die ‘op’ Oranje zat. ,,In zichzelf gekeerd. Sikkeneurig, maar ook gretig. Toen ik hem voor Engeland tegenkwam, zei hij: ‘Nu gaat het toernooi pas beginnen’. Die wedstrijd werd de ommekeer. Voor Nederland op het toernooi, maar misschien ook wel voor het hele Nederlandse voetbal. Dat daarvoor natuurlijk een aantal keer ontbroken had op een groot toernooi. Tijdens die wedstrijd werd het ook zíjn toernooi.”
Eerst zorgde Bryan Robson nog voor schrik. Met een ‘stiffie’ verschalkte de Brit even na de rust doelman Hans van Breukelen, 1-1. Maar, in de 72ste minuut, was daar toch weer Marco van Basten.
‘Schot van Wouters. Komt ie toevallig bij Ruud Gullit terecht. Marco van Basten. Van Basten, Van Basten, Van Basten moet scoren. Van Basten wéér. Hoe is het mogelijk.’
,,De wedstrijd zal zo vol spanning en emotie,” herinnert Jack van Gelder zich. ,,Engeland was een topteam, Nederland ook, maar die dag was er één man beter dan de rest: Marco van Basten. Ik had vaker verslag gedaan, maar dit was de eerste keer dat ik kippenvel kreeg. Ik besefte: dit was winnen, uit een geslagen positie terugkomen, tegen Engeland, dit was alles. Een hysterische en historische wedstrijd, en ik mocht erbij zijn.
Jansma: ,,Destijds belde ik dagelijks met mijn vader. Iemand die ontzettend meeleefde. Die de tafel door de huiskamer schopte als het tegenzat. Hij was uitgeput van de spanning en emotie. ‘Maar julle hebben me zo’n mooie avond bezorgd’, zei hij. Jullie...”
Nederland begon massaal mee te leven. Van Gelder: ,,Het nationalisme ging doorwerken. Nederland ging Oranje kleuren. Vanaf die dag werd het Koninginnedag rond duels van het Nederlands elftal.”
Marco van Basten kreeg later het radiocommentaar van Jack van Gelder op een cassettebandje. ,,Hij liet in Het Parool weten dat hij tranen en kippenvel had gekregen.” De spits ging tegen Engeland vier minuten voor tijd naar de kant.
‘Een publiekswissel voor Marco van Basten. Suvrijn krijgt de laatste minuten van de wedstrijd, Marco van Basten krijgt het applaus.’
,,De opluchting droop van hun gezichten bij die wissel,” weet Jansma. ,,Zowel bij Michels als bij Marco. Vooral de jongensachtige manier, waarop ze naar elkaar keken, is me bijgebleven. Met die blik van: dit is ons gelukt.”
Kees Jansma: Michels altijd gevat
Voor het toernooi in West-Duitsland reist toenmalig NOS-chef Martijn Lindenberg af naar Zeist. Het doel: bondscoach Rinus Michels zo ver krijgen dat er dagelijks een verslaggever ‘op’ het Nederlands elftal zit. Zijn naam: Kees Jansma. Michels gaat schoorvoetend akkoord.
De gesprekjes tussen Jansma bij de bus en na afloop in de ‘studio’ zijn legendarisch. ,,Aanvankelijk werden we door recensenten afgemaakt, maar na af loop van het toernooi was die mening bijgedraaid en hadden we kostelijke televisie gemaakt,” aldus Jansma, die na Nederland-Ierland door de spelers in het zwembad werd gegooid. ,,Aanvankelijk vond ik dat niet zo leuk. Mijn paspoort, accreditatie, portemonnee, alles zat in mijn zak. Ik heb toen kleding van Pat Bonner, de Ierse doelman, geleend om de uitzending te doen.”
De nabeschouwingen waren nieuw en tussen Jansma en Michels klikte het. ,,Het was een beetje pionieren wat we deden. Michels accepteerde me en reageerde altijd gevat. Stelde ik dat de goal van Kieft buitenspel was, zei Michels: Jij let altijd op die kleine dingetjes. De stomste vraag was voor het duel met West-Duitsland. Het zat zo ingeprent bij ons Nederlanders dat we die wedstrijd nooit zouden winnen. ‘Meneer Michels, de laatste wedstrijd. Misschien wel de meest beladen wedstrijd.’ Michels: ‘Ik dacht niet de laatste’.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Statistieken PSV bereikte laatste vier jaar slechts één keer de kwartfinale, ADO moet oppassen voor Broja
In het toernooi om de TOTO KNVB beker staan deze week de achtste finales op het programma. Bij de laatste zestien zitten nog vijf clubs uit de Keuken Kampioen Divisie en elf uit de eredivisie, nadat de KNVB besloot het bekertoernooi te beginnen zonder amateurclubs. Aan de hand van statistiekenbureau Gracenote kijken we vooruit op de drie duels van vanavond. -
Samenvatting PSV bekert met pijn en moeite verder ten koste van Volendam
PSV heeft zich geplaatst voor de kwartfinales van de TOTO KNVB-beker. In Volendam was de ploeg van Roger Schmidt met 0-2 te sterk voor de plaatselijke trots, maar werd het in de eerste helft overklast door de nummer 7 uit de Keuken Kampioen Divisie. In de tweede helft herstelde PSV zich net op tijd. -
Samenvatting Dumfries complimenteert Volendam: ‘Ze speelden verschrikkelijk goed’
PSV kwam dinsdagavond goed weg tegen FC Volendam. In de eerste helft vuurde de thuisploeg zes schoten op het doel van Lars Unnerstall af, maar gescoord werd er niet. PSV sloeg in de tweede helft wel toe en bekerde dankzij een 0-2 overwinning door. ,,Het belangrijkste is dat we hebben gewonnen", zei Dumfries na afloop. -
VVV-Venlo houdt kansrijk Go Ahead van scoren en maakt kwartfinales compleet
Ondanks de nodige kansen, heeft Go Ahead Eagles niet voor de uitschakeling van de tweede Limburgse eredivisionist van de avond kunnen zorgen. VVV-Venlo kwam voor rust op 1-0 en hield die voorsprong vast, om zich voor het eerst deze eeuw bij de laatste acht van de TOTO KNVB-beker te scharen. -
PREMIUM
Topscorer eredivisie In een Pools café weet Valckx het zeker: Giakoumakis moet mee naar Venlo
Giorgos Giakoumakis (26) is met afstand dé verrassing van de eredivisie. De Griekse topscorer (18 goals in 18 duels) van VVV-Venlo, dat vanavond bekert tegen Go Ahead Eagles, is een schot in de roos en dat voor iets meer dan een ton. Reconstructie van wat een droomtransfer werd.
-
PREMIUM
Kenners verklaren droogte ‘Feyenoord-beer': ‘Pratto is op zijn 32ste al een vent van vijftig jaar’
Lucas Pratto is vooralsnog niet de goalgetter, die Feyenoord zich van hem had voorgesteld. Ook gisteravond, in het bekerduel met Heracles (3-2), stelde ‘De Beer’ teleur. Over doelpunten-droogte, de vergelijking met Nicolai Jørgensen, en voeten die permanent op tien over tien staan. ,,Het verschil gaat deze jongen niet maken in de Kuip.” -
Kees Kist: ‘AZ is een echte cupfighter, ik heb hem zelf ook drie keer gewonnen’
Het is Super Januari, een maand vol topduels in de eredivisie. Elke aflevering vertelt een clubicoon over verwachtingen, teleurstelling of euforie bij Feyenoord, Ajax, PSV of AZ. Vandaag: Kees Kist over AZ. -
PREMIUM
Ook zonder razendsnel Memphis-herstelplan ligt Van Dijk op schema voor het EK
‘Veelbelovend’, zo noemt Jürgen Klopp de revalidatie van Virgil van Dijk. Maar waar zit hem dat optimisme over de verdediger van Liverpool en Oranje precies in?