Stroef Oranje dankt Cody Gakpo opnieuw en gaat na zakelijke zege op Qatar als groepswinnaar door op WK

In een vreemde, lusteloze entourage in woestijnstad Al Khor, stapte het Nederlands elftal bovenal met gemengde gevoelens van het veld. De groepswinst is binnen, Oranje heeft de theoretisch best denkbare route door het toernooi te pakken. Maar aanleiding tot polonaise gaf het allemaal niet, tot fatalisme trouwens evenmin.

Tegenstander Qatar was domweg te zwak om al te veel scherpe conclusies te trekken. Oranje speelde ook in het kunstig ontworpen Al Bayt-stadion niet groots, maar in de problemen kwam het geen moment. Kort voor de knock-outfase was de boel tactisch in elk geval weer op orde, niet in de laatste plaats op het middenveld, met Marten de Roon als de controleur die Frenkie de Jong uit de wind zette.

Wat dat straks allemaal waard blijkt, valt nog onmogelijk te zeggen. Zaterdag wacht de achtste finale tegen de nummer twee uit een poule met Engeland, Iran, de Verenigde Staten en Wales. Stuk voor stuk onvergelijkbaar met het thuisland, zowel qua niveau als qua speelwijze.

Los daarvan is in het verleden al zo vaak gebleken: een moeizame of juist flitsende poulefase zegt weinig over het vervolg van het toernooi. Het goede nieuws? Memphis Depay is precies op tijd wedstrijdfit, na zijn eerste basisplaats en ruim een uur speeltijd. Cody Gakpo barst na drie opeenvolgende goals van het zelfvertrouwen - en defensief behoort Oranje tot de wereldtop.

In het laatste groepsduel met Qatar was het dinsdag vooral de kunst om onverstoorbaar te blijven. Met een Gambiaanse scheidsrechter die bij vlagen de meest onnavolgbare beslissingen nam, en met een tegenstander die zich bovenal had voorgenomen te ontregelen en vertragen. Geen enkele druk zette Qatar vóóruit, steeds terugzakkend met tien spelers in een zone van hooguit dertig meter van het doel.

Die onverstoorbaarheid bracht Oranje slechts tot op zekere hoogte op. Nederland speelde verre van goed, ook nu was het spel vaak ronduit slordig en traag, maar aan zogenoemde balans of veldbezetting lag het deze keer niet.

Met name in het eerste kwartier kwam het geregeld tot aanvalsspel zoals Van Gaal dat voor ogen heeft, met eindelijk wat dreiging via de vleugelbacks Daley Blind en Denzel Dumfries. De teruggekeerde Memphis ontbeert duidelijk nog topvorm, maar de spits was wél voortdurend in beweging, sleurend op zoek naar openingen.

Die vond Oranje na 26 minuten. Met een combinatie door het midden, eerst via Memphis en daarna Davy Klaassen, werd Cody Gakpo vrijgespeeld in de as van het veld. De aanvaller vond de ruimte dankzij een slimme aanname en scoorde met rechts: 1-0. De vervolmaking van een drieluik, na zijn eerdere goals tegen Senegal (met het hoofd) en Ecuador (met links).

Na die openingstreffer nam Qatar iets meer initiatief, maar met te weinig kwaliteit om Oranje nerveus te maken. Nederland zette daar andersom niet veel tegenover. Het niveau aan de bal was gemiddeld genomen iets hoger dan vrijdag tegen Ecuador, maar de brille en nauwkeurigheid ontbrak om tot veel kansen te komen.

Kort na rust veranderde dat snel, na een geduldige Nederlandse aanval na vijftig minuten. Klaassen bereikte Memphis met een diepe voorzet, de spits stuitte eerst nog van dichtbij op keeper Meshaal Barsham, waarop Frenkie de Jong de rebound binnen gleed: 2-0.

Het bood Oranje enige opluchting, ook dankzij de gunstige tussenstand bij Senegal-Ecuador. De groepswinst kon Nederland vrijwel niet meer ontgaan, wat de luxe bood om er bovenal een nuttige oefenwedstrijd van te maken, zoekend naar wat vertrouwen richting de achtste finale.

Dat lukte hooguit ten dele. Amper in het veld dachten de invallers Vincent Janssen en Steven Berghuis de 3-0 te maken, maar in de aanloop naar de goal bleek Gakpo de bal op zijn arm te hebben gekregen. In de slotfase kabbelde de wedstrijd naar zijn einde, slechts Berghuis schoot nog op de lat - en een uitbundig feest na afloop bleef dan ook uit.

De eerste missie is geslaagd. De volgende missie moet vooral stukken beter.

Check hier alles over het WK voetbal in Qatar, met het laatste nieuws en het speelschema van Oranje, het speelschema, de premiumverhalen, columns, video’s en podcasts.