Kan die tekening op de koelkast voorspellen of je kind hoogbegaafd is?

NIJMEGEN - Kan een kindertekening voorspellen of de maker hoogbegaafd is? Promovendus Sven Mathijssen van het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek in Nijmegen zoekt het antwoord op die vraag, omdat hij vroeger op een hoogbegaafd jongetje paste dat zijn droom opgaf.

Bettine Winters 18-09-17, 18:54 Bron: De Gelderlander

Mathijssen onderzocht 120 tekeningen van kinderen van 7 tot 9 jaar. Van hen volgen er 47 onderwijs voor hoogbegaafden en het valt op dat zij andere details tekenen dan normaalbegaafden, zoals sproeten, stropdassen en beugels. Of dat écht indicatoren zijn om hoogbegaafdheid mee te signaleren, wil hij toetsen met een tweede reeks nieuwe tekeningen van andere kinderen.

Geen astronaut

De onderzoeker wist als 14-jarige al dat hij zich wilde inzetten voor hoogbegaafden. ,,Ik had toen twee oppaskinderen die hoogbegaafd waren. Een van hen viel uit op school, omdat hij anders dacht dan andere kinderen en de leraar en ze elkaar niet begrepen. Toen nam ik me voor dat ik dat zo veel mogelijk wilde voorkomen.” Het meest schrijnend vond hij dat het oppaskind zijn droom om astronaut te worden, losliet. ,,Hij constateerde dat die droom niet zou uitkomen, omdat zijn scholing dat niet toeliet. Dat greep me aan, omdat hij zo veel potentie had.”

Mathijssen ging psychologie studeren en bleef bij zijn voornemen hoogbegaafde kinderen te helpen. Hij specialiseerde zich in het analyseren van kindertekeningen en in het bijzonder die van hoogbegaafde kinderen. Het zijn eerlijke bronnen, legt hij uit. ,,Voor een test kunnen kinderen zenuwachtig zijn en daardoor anders presteren. Tekenen is iets dat kinderen gewoon doen, zonder zenuwen.”

Minder details

Voor de tekeningen van jonge kinderen die nog niet naar school gaan, zijn interessant, omdat er nog geen invloeden van andere kinderen in de tekeningen zitten. ,,Zodra kinderen naar school gaan, passen ze hun tekeningen aan elkaar aan. Ik hoor van ouders dat hun kinderen heel gedetailleerd tekenden tot hun vierde en vanaf dat ze naar school gaan ineens veel minder details gebruiken.”

Mathijssen wil een wetenschappelijke methode ontwikkelen waarmee kan worden vastgesteld of er details in kindertekeningen zitten die kunnen wijzen op hoogbegaafdheid. Er kan dan al vroeg in de gaten gehouden worden of een kind genoeg wordt uitgedaagd op school. ,,Nu wordt hoogbegaafdheid soms pas gezien als een kind probleemgedrag begint te vertonen, bijvoorbeeld omdat ie gaat etteren. Dat kan pure verveling zijn.”

Het promotieonderzoek moet over drie jaar klaar zijn en daarna wil Mathijssen zich bezig blijven houden met hoogbegaafden. Met het oppaskind, dat inmiddels volwassen is, gaat na een moeizame schoolperiode goed, weet Mathijssen. ,,Hij is aan het uitzoeken wat hij wil doen, zodat hij daarvoor kan gaan leren.”

Wat is hoogbegaafheid?

Doorgaans wordt over hoogbegaafdheid gesproken als mensen een bovengemiddeld IQ hebben. Bijna 70 procent van de mensen heeft een IQ tussen 90 en 110 en daarom geldt dat als normaal. Wie hoger dan 130 scoort, wordt gezien als hoogbegaafd. Het zou gaan om 2,3 procent van de bevolking. Over dit criterium is echter discussie. Sommige mensen zeggen: wie een hoog IQ heeft, is hoogintelligent, maar daarmee nog niet hoogbegaafd. Begaafdheid zit ook in bijvoorbeeld muzikaliteit, creativiteit, sportieve prestaties en andere talenten.

Details

Jonge kinderen die hoogbegaafd zijn letten op andere details. Zo zien zij oogmake-up, sproeten, een sikje, een stropdas, ringen, snot dat aan een neus hangt of zelf de ketting die aan de portemonnee in de broekzak zit.