Maatregelen tegen 'verengelsing': werkstuk mag in het Nederlands

Eindwerkstukken over nationale onderwerpen mogen op de Radboud Universiteit gewoon in het Nederlands worden geschreven. Dat heeft de examencommissie van de Nijmeegse universiteit bepaald. Aanleiding is de ophef over een werkstuk over de dichter Joost van den Vondel, dat geheel in het Engels moest.

Niek Opten 17-12-17, 21:03 Laatste update: 21:20

De verengelsing van het hoger onderwijs in Nederland schiet door, vindt Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse taal en cultuur aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Tot wat voor rare situaties deze ontwikkeling kan leiden, beschreef Jensen vrijdag in een opiniestuk in de Volkskrant. Een Nijmeegse student moest haar eindwerkstuk over Vondel, een van Nederlands grootste dichters, in het Engels schrijven. Reden: de zogenoemde researchmaster is Engelstalig en de examencommissie eiste dat het werkstuk ook Engelstalig is.

Alles vertaald

Alle citaten moesten worden vertaald, dus ook de zeventiende-eeuwse openingszinnen uit de Gijsbrecht van Aemstel: 'Het hemelsche gerecht heeft zich ten lange lesten, Erbarremt over my en mijn benaeuwde vesten'. Uiteindelijk vertaalde de student dit praktisch in 'Heavenly justice has been benevolent to me, and protected me and my endangered city'.

'Vondels taal werd in een Engels keurslijf geperst om maar te voldoen aan het examenreglement', schrijft de hoogleraar in haar opiniestuk. 'Weg waren het metrum, het rijm en de poëtische kracht van de Nederlandse taal. De meerwaarde van deze tijdrovende vertaalexercitie was mij volstrekt onduidelijk.'

Grote zorgen

75 procent van de masteropleidingen op alle Nederlandse universiteiten is al Engelstalig en ook het aantal Engelstalige bacheloropleidingen stijgt snel

Jensen reageerde daarmee op uitspraken vorige week van de minister van Onderwijs, Ingrid van Engelshoven, dat niet het Engels maar de Nederlandse taal de norm blijft binnen het hoger onderwijs. Dat is niet de praktijk, zegt Jensen in een toelichting. ,,Momenteel is 75 procent van de masteropleidingen op alle Nederlandse universiteiten al Engelstalig en ook het aantal Engelstalige bacheloropleidingen stijgt snel. Ik maak me daar grote zorgen over.''

Het wordt daardoor bijna onmogelijk om Nederlandstalige teksten en onderzoeken te gebruiken in masteropleidingen. ,,De studie van de Nederlandse taal en cultuur kan daardoor bijna nergens meer op het hoogste niveau bestudeerd worden. En dat geldt ook voor andere talen, zoals Spaans, Zweeds, Frans, Duits.''

Duivels dilemma

Ze noemt het een duivels dilemma. ,,Enerzijds willen universiteiten en hoge scholen buitenlandse studenten aantrekken, anderzijds leidt dit tot verschraling van de inhoud.''

De hoogleraar benadrukt dat ze niet tegen internationalisering is en dat het een probleem is van het hele hoger onderwijs in Nederland, niet alleen van de Radboud Universiteit. ,,We moeten toe naar een flexibeler systeem, waarbij werkstukken bij een Engelstalige master ook in een andere taal geschreven mogen worden.'' Samen met andere hoogleraren heeft Jensen hierover eerder een brandbrief geschreven aan de eindexamencommissie van de Radboud.

Aanpassing

Die heeft inmiddels besloten dat er meer ruimte komt voor niet-Engelstalige eindwerkstukken, als daar een goede reden voor is. In het geval van Vondel zou dat zeker aan de orde zijn geweest, zegt Olivier Hekster, hoogleraar en directeur van het instituut waaronder de master valt. Jensen is blij met die aanpassing, maar haar zorgen zijn daarmee niet verdwenen. ,,Het gebruik van Nederlandse secundaire bronnen blijft lastig binnen Engelstalig onderwijs.''