Vrijheidsmuseum krijgt ‘wc-bordjes’ gemaakt voor verwoeste villa zonder deuren in 1945

De bordjes zaten onlangs onverwacht in de post, vertelt conservator Rense Havinga, die dergelijke exemplaren nog niet eerder zag. Ze zijn gemaakt voor villa Vogelsangh aan de Zevenheuvelenweg. De villa stond van september 1944 tot februari 1945 in de frontlinie en is bewoond door geallieerde soldaten. In de winter werd al het hout opgestookt om warm te blijven en toen de bewoners na de oorlog terugkwamen, waren meubels, ramen en deuren verdwenen. Ook de twee wc-deuren bleken weg.

Om toch voor enige privacy te zorgen, zijn twee resterende gordijnen vervolgens voor de toiletten gehangen. Maar daarmee was nog niet te zien of een toilet bezet was. Bewoner Jan van den Bent liet daarom bij een lokale timmerman in Groesbeek twee houten bordjes maken. Op het ene bordje stond voor bezet ‘Occupied Country’ en voor vrij ‘Nomansland’ en op het andere ‘Stop Mines’ en ‘Passage checked.’ 

De monumentale villa staat nog altijd aan de Zevenheuvelenweg 3. Hoe het pand er vlak na de oorlog aan toe was, beschreef bewoonster Petronella Dozy in het voorjaar van 1945. ‘Wij loopen rondom het huis. Uit een voorraam fladdert een flard gordijn; leeg, geheel kaal en uitgehaald de kamers er achter. Geen meubels of gordijnen of schilderijen. Onze Captain komt met den commandant, Major Walker, naar ons toe, welke laatste op den man af vraagt: ,,You want to stay here?” en even rechtstreeks het antwoord: ,,If possible, yes.” … hij leidt ons rond. De vreemde thuiskomst.’

Het Vrijheidsmuseum heeft nog geen concrete plannen om de bordjes, die passen in de categorie ‘Bevrijding en wederopbouw’ tentoon te stellen. Maar op termijn, zo verzekert de conservator, zullen ze in het museum te zien zijn.